آناتومی ستون مهره ها Vertebral column | کافه پزشکی

ستون مهره های، محور مرکزی بدن را تشکیل داده و در عقب ناحیه تنه و در خط وسط قرار دارد و از قاعده جمجمه شروع می‌شود و در تمامی طول گردن و طول تنه امتداد دارد. در کودکان تعداد مهره های ستون مهره‌ها، ۳۳ عدد است که در بالغین پنج تای ما قبل آخر بهم جوش خورده و استخوان خاجی را تشکیل می‌دهند و ۴ مهره آخر نیز به‌هم جوش خورده، استخوان دنبالچه را به‌ وجود می‌آورند؛ بنابراین، تعداد مهره‌ها در افراد بالغ به ۲۶ قطعه تقلیل می‌یابد. همراه کافه پزشکی باشید تا به بررسی آناتومی این ناحیه مهم بپردازیم

ستون مهره ای

قبل از دوره بلوغ، ستون مهره ( Vertebral column ) از ۳۳ قطعه استخوان نامنظم موسوم به مهره ( Vertebra ) ساخته شده است.
این مهره ها به پنج گروه نسبتاً مجزا به اسامی: گردنی ( ۷ ) ، پشتی ( ۱۲ ) ، کمری ( ۵ ) ، خاجی ( ۵ ) و دنبالچه ای ( ۴ ) تقسیم می شوند.

در زمان بلوغ، پنج مهره خاجی به هم جوش خورده و یک مهره خاجی را بوجود می آورند. مهره های دنبالچه ای هم به طور طبیعی در زمان بلوغ به هم جوش خورده و استخوان دنباچه را که تقریباً سه سانتی متر است را به وجود می آورند.
به این ترتیب در افراد بالغ ستون مهره ای شامل ۲۶ قطعه استخوان نامنظم به نام مهره است.

ساختمان یک مهره معمولی:

• تنه یا جسم مهره ای (بخش قدامی)
• قوس مهره ای (بخش خلفی)
• سوراخ مهره ای (که در بین تنه و قوس مهره ای قرار دارد)

قوس مهر های که از نخاع محافظت می کند از قسمتهای زیر تشکیل شده است :

۱ . یک جفت پایه ( Pedicle ) که قسمتهای قدامی طرفی قوس مهره ای را تشکیل می دهد.
۲ . یک جفت تیغه ( Laminae ) که قسمتهای خلفی قوس مهره ای را بوجود می آورند.
۳ . هفت زائده که شامل چهار زائده مفصلی ( ۲ تا فوقانی و ۲ تا تحتانی ) دو زائده عرضی و یک زائده شوکی می باشد.

به جز از اولین و دومین مهره گردنی، هر دو مهره مجاور هم به وسیله یک دیسک یا صفحه بین مهره ای به هم متصل شده و مفصل بین مهره ای را تشکیل می دهند.
این صفحات به منزله ی بالشتکهای نرمی هستند که فشار بین تنه یا جسم مهره ای را جذب می کنند.

شکاف مهره ای: بر روی هر طرف قوس مهره ای یک فرورفتگی موسوم به شکاف مهره ای فوقانی در بخش فوقانی پایک وجود دارد. همچنین یک فرورفتگی در بخش تحتانی پایک موسوم به شکاف مهره ای تحتانی وجود دارد.
با در نظر گرفتن هر دو مهره مجاور هم، مجرایی موسوم به سوراخ بین مهره ای بوجود می آید که محل عبور عصب نخاعی ( محیطی ) است.

۷ مهره گردنی ( Cervical vertebrae )

این مهره ها در ناحیه گردن واقع شده اند ( C1-C7 ) .
انحناء یا قوس محدب به طرف جلو و یک قوس مقعر به طرف عقب

C1 یا مهره اطلس : اولین مهره گردنی به مهره اطلس معروف است.
مهره اطلس هیچ جسم مهره ای ندارد.
از نام اطلس قهرمان افسان های یونان باستان که کره زمین را بر دوش خود حمل میکرد،گرفته شده است.
به سر اجازه ( yes motion ) می دهد.

C2 یا مهره آکسیس یا محوری : دومین مهره گردنی
مهره آکسیس دارای جسم مهره یا تنه می باشد. در بخش فوقانی تنه مهره آکسیس، زائده ای موسوم به زائده دنس یا دندانه ای وجود دارد.
به سر اجازه ( No motion ) می دهد.

۱۲ مهره پشتی ( Thoracic vertebrae )

این مهره ها در ناحیه پشتی واقع شده اند ( T1-T12 ) .

وجود رویه های مفصلی بر روی جسم مهره ای مهره های پشتی آنها را از سایر مهره های ستون مهره ای متمایز می کند. ده مهره فوقانی همچنین به وسیله رویه های مفصلی که بر روی بخش های قدامی خارجی زوائد عرضی قرار دارند با جفت دنده های هم شماره مفصل می شوند.

۵ مهره کمری ( ۵lumbar vertebrae )

۵ مهره کمری بزرگترین مهره های ستون مهره ای محسوب می شوند ( L1-L5 )

مهره خاجی ( Sacrum )

استخوان خاجی از به هم پیوستن و جوش خوردن مهره های خاجی به وجود می آید. این استخوان به شکل مثلث یا سه گوش است که نوک آن به طرف پایین متمایل است.

دنبالچه ( Coccyx )

ستون مهره ای در پایان به استخوان های ریزی موسوم به دنبالچه منتهی می شود.
از نظر تخصصی استخوان دنبالچه از چهار استخوان مجزا تشکیل شده که در سالهای اول بلوغ به هم جوش می خورد.

منابع : 

جیمز واتکینز. ساختار و عملکرد دستگاه عضلانی اسکلتی. (و. ا. دبیدی روشن, مترجم) تهران: امید دانش
(Structure and Function of the musculoskeletal system)
هینکل, کارلا زد. مبانی آناتومی و حرکت.(ع. گائینی, تدوین, & و. ا. دبیدی روشن, مترجم) تهران: سمت 
(Fundamentals of anatomy movement)

اختصاصی کافه پزشکی