بیماری سرخک (Measles) ؛ علائم، علل و درمان آن | کافه پزشکی

بیماری سرخک، عفونتی در دوران کودکی است که در اثر ویروس ایجاد می شود. این بیماری در گذشته بسیار رایج بود اما اکنون به طور صد درصد می توان با واکسن از آن جلوگیری کرد. سرخک برای کودکان در سنین پایین می تواند جدی و حتی کشنده باشد. در حالی که میزان مرگ و میر در سراسر جهان بخاطر واکسیناسیون در حال کاهش است، این بیماری هنوز بیش از ۱۰۰۰۰۰ نفر در سال را می کشد که اغلب افراد با سن زیر ۵ سال هستند.

در آمریکا به طور متوسط ​​از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۰ حدود ۶۰ مورد سرخک به صورت سالانه گزارش شده اما میانگین تعداد موارد در سال های اخیر به ۲۰۵ مورد در سال رسیده است. بیشتر این موارد در افرادی رخ می دهد که واکسینه نشده اند یا نمی دانند که واکسینه شده اند یا خیر. همراه کافه پزشکی باشید

علائم بیماری سرخک

علائم سرخک حدود ۱۰ تا ۱۴ روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر می شود. علائم و نشانه های سرخک معمولاً شامل موارد زیر است :

• تب
• سرفه خشک
• آبریزش بینی
• گلو درد
• التهاب ملتحمه چشم
• لکه های ریز سفید رنگ با مرکز سفید مایل به آبی و زمینه قرمز که در داخل دهان روی لایه داخلی گونه وجود دارد؛ به این لکه ها، لکه های کوپلیک گفته می شود.
• بثورات پوستی ناشی از لکه های بزرگ و مسطح تشکیل شده

عفونت در مراحل متوالی طی یک دوره دو تا سه هفته ای رخ می دهد :

دوره کمون سرخک : طی ۱۰ تا ۱۴ روز اول بعد از آلوده شدن، ویروس سرخک تکثیر می شود. در این مدت هیچ نشانه و علامتی از سرخک ندارید.

شروع علائم و نشانه ها : سرخک معمولاً با تب خفیف تا متوسط ​​شروع می شود و با سرفه مداوم، آبریزش بینی، التهاب ملتحمه و گلودرد همراه است. این وضعیت نسبتاً خفیف ممکن است دو یا سه روز طول بکشد.

مرحله حاد بیماری و بثورات : بثورات از نقاط قرمز کوچک تشکیل شده است که برخی از آنها کمی رشد کرده اند. ابتدا صورت درگیر می شود و سپس طی چند روز آینده بثورات در بازوها و تنه و سپس بر روی ران ها و پاها پخش می شود. در همین زمان، تب به شدت بالا می رود؛ اغلب به اندازه ۱۰۴ تا ۱۰۵٫۸ فارنهایت (۴۰ تا ۴۱ درجه سانتیگراد). بثورات سرخک به تدریج عود می کند؛ آنها ابتدا از صورت محو می شوند و سپس از روی ران ها و پاها پاک می شوند.

دوره قابل انتقال : فرد مبتلا به سرخک می تواند حدود هشت روز ویروس را به دیگران منتقل کند؛ از چهار روز قبل از ظاهر شدن بثورات شروع و ۴ روز بعد از دیده شدن بثورات هم ادامه می یابد.

علل بیماری سرخک

سرخک یک بیماری بسیار واگیردار است و ناشی از ویروسی است که در بینی و گلوی کودک یا بزرگسال تکثیر پیدا می کند. سپس، هنگامی که فرد مبتلا سرفه می کند و یا حتی حرف می زند، قطرات آلوده به هوا وارد می شوند و افراد دیگر می توانند آنها را استنشاق کنند.

قطرات آلوده همچنین ممکن است روی یک سطح فرود بیایند و برای چند ساعت فعال و مسری باقی بمانند. شما می توانید با زدن دست به دهان یا بینی و یا مالیدن چشم های خود پس از لمس کردن سطح آلوده، ویروس را دریافت کنید.

حدود ۹۰ درصد افراد مستعدی که در کنار شخص مبتلا به ویروس قرار دارند، آلوده خواهند شد.

عوامل خطر بیماری سرخک

عوامل خطر سرخک شامل موارد زیر است :

• عدم دریافت واکسن : اگر واکسن سرخک را دریافت نکرده اید، احتمال ابتلا به این بیماری بسیار زیاد است.
• مسافرت بین المللی : اگر به کشورهای در حال توسعه سفر می کنید، در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارید.
• کمبود ویتامین A : اگر میزان کافی ویتامین A در رژیم غذایی شما وجود ندارد، به احتمال زیاد به علائم و عوارض شدیدتری مبتلا خواهید شد.

عوارض بیماری سرخک

عوارض سرخک ممکن است شامل موارد زیر باشد :

• عفونت گوش : یکی از شایع ترین عوارض سرخک، عفونت باکتریایی گوش است.
• برونشیت، لارنژیت یا خروسک : سرخک ممکن است منجر به التهاب حنجره یا التهاب لوله های برونشی شود.
• ذات الریه : ذات الریه، عارضه شایع سرخک است. افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، می توانند به انواع پنومونی مبتلا شوند که گاه کشنده است.
• آنسفالیت : حدود ۱ از ۱۰۰۰ نفر مبتلا به سرخک، عارضه ای به نام آنسفالیت را نیز دریافت می کند. آنسفالیت ممکن است درست بعد از سرخک رخ دهد یا ممکن است تا چند ماه بعد بروز نکند.
• مشکلات بارداری : اگر باردار هستید، برای جلوگیری از سرخک باید مراقبت ویژه ای کنید زیرا این بیماری می تواند باعث زایمان زودرس، وزن کم نوزاد هنگام تولد و مرگ مادر شود.

جلوگیری از ابتلا به بیماری سرخک

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها توصیه می کند که کودکان و بزرگسالان برای جلوگیری از ابتلا به سرخک، واکسن سرخک دریافت کنند.

واکسن سرخک در کودکان

پزشکان معمولاً اولین دوز واکسن را بین ۱۲ تا ۱۵ ماهگی به نوزادان می دهند و دوز دوم آن به طور معمول بین ۴ تا ۶ سالگی تجویز می شود. فراموش نکنید :

• اگر با فرزند ۶ تا ۱۱ ماهه خود به خارج از کشور سفر کردید، در مورد زودتر زدن واکسن سرخک با پزشک فرزند خود صحبت کنید.
• اگر کودک یا نوجوان شما دو نوبت دوز توصیه شده را دریافت نکرد، ممکن است به مدت چهار هفته از دو واکسن استفاده کند.

واکسن سرخک در بزرگسالان

در شرایط زیر ممکن است به واکسن سرخک احتیاج داشته باشید :

• خطر ابتلا به سرخک – مانند حضور در دانشگاه، مسافرت بین المللی یا کار در یک بیمارستان – زیاد است و شما مدرکی برای تایید دریافت واکسن خود در گذشته ندارید. اثبات ایمنی شامل مستندات کتبی در مورد دریافت واکسیناسیون یا تأیید آزمایشگاه ایمنی است.
• در سال ۱۳۳۵ یا بعد از آن به دنیا آمده اید و مدرکی برای تایید دریافت واکسن خود در گذشته ندارید. اثبات ایمنی شامل مستندات کتبی در مورد دریافت واکسیناسیون یا تأیید آزمایشگاه ایمنی است.

اگر مطمئن نیستید که به واکسن سرخک احتیاج دارید، با پزشک خود مشورت کنید.

جلوگیری از ابتلا به سرخک در هنگام شیوع

اگر شخصی در خانواده شما مبتلا به سرخک است، برای محافظت از خانواده و دوستان آسیب پذیر این اقدامات را انجام دهید :

انزوا : از آنجا که سرخک از حدود چهار روز قبل تا چهار روز پس از شروع بثورات قابل انتقال است، افراد مبتلا به سرخک نباید به فعالیت هایی بپردازند که در این مدت با افراد دیگر ارتباط برقرار کنند.

همچنین ممکن است لازم باشد افرادی نظیر خواهر و برادر از فرد آلوده دور شوند.

واکسن زدن : مطمئن شوید هر کسی که خطر ابتلا به سرخک، او را تهدید می کند هرچه سریع تر واکسن سرخک را دریافت کند. این افراد شامل شیرخواران بزرگتر از ۶ ماه و افراد متولد ۱۳۳۵ یا بعد از آن که مدارک کتبی در مورد واکسیناسیون را ندارند هستند.

جلوگیری از عود سرخک

اگر قبلاً سرخک داشتید، بدن شما سیستمی را برای مقابله با عفونت ایجاد کرده است و دیگر نمی توانید به سرخک دچار شوید. البته این نوع ایمنی ممکن است اندکی تضعیف شود. اخیرا شیوع سرخک در آمریکا به طور قابل توجهی افزایش یافته است.

در سال ۱۹۹۸، یک مطالعه به طور اشتباه، اوتیسم را به واکسن سرخک – اوریون و سرخچه (MMR) مرتبط کرد.

تشخیص بیماری سرخک

پزشک شما معمولاً می تواند سرخک را با توجه به بثورات و لکه های کوپلیک تشخیص دهد. با این حال، بسیاری از پزشکان هرگز سرخک را ندیده اند و بثورات را نیز می توان با بسیاری از بیماری های دیگر اشتباه گرفت. در صورت لزوم، آزمایش خون می تواند کمک کننده باشد.

درمان بیماری سرخک

هیچ درمان خاصی برای سرخک وجود ندارد. با این حال، برخی اقدامات می تواند برای محافظت از افراد آسیب پذیر که در معرض ویروس هستند انجام شود.

واکسیناسیون پس از مواجهه : افراد از جمله نوزادان ممکن است طی ۷۲ ساعت پس از قرار گرفتن در معرض ویروس سرخک، واکسیناسیون سرخک را انجام دهند تا در برابر بیماری حفاظت شوند.

ایمنوگلبولین : زنان باردار، نوزادان و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف شده که در معرض ویروس قرار دارند ممکن است آنتی بادی به نام گلبولین سرم دریافت کنند. اگر این آنتی بادی ها در طی شش روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس تجویز شوند، می توانند از ابتلا به سرخک یا شدید شدن علائم جلوگیری کنند.

دارو درمانی

کاهش دهنده تب : داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن، ایبوپروفن یا ناپروکسن برای کمک به تسکین تب همراه با سرخک تجویز می شوند.

به کودکان یا نوجوانانی که علائم سرخک دارند آسپیرین ندهید. اگرچه آسپرین برای استفاده در کودکان بزرگتر از ۳ سال مورد تأیید است اما کودکان و نوجوانانی که از بیماری آبله مرغان یا علائم شبه آنفولانزا بهبود می یابند هرگز نباید آسپرین مصرف کنند. این امر به این دلیل است که آسپرین در چنین کودکانی با سندروم ری که یک بیماری نادر اما بالقوه تهدیدکننده حیات است، مرتبط است.

آنتی بیوتیک ها : اگر یک عفونت باکتریایی مانند ذات الریه یا عفونت گوش دیده شود، پزشک شما ممکن است آنتی بیوتیک تجویز کند.

ویتامین A : در کودکان با کمبود ویتامین A، احتمال ابتلا به سرخک شدیدتر است. ویتامین A ممکن است شدت سرخک را کاهش دهد. به طور کلی دوز ۲۰۰۰۰۰ واحد بین المللی (IU) برای کودکان بزرگتر از یک سال داده می شود.

منبع : mayoclinic.org | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی