تست های آزمایشگاهی : آلکالن فسفاتاز | کافه پزشکی

این آنزیم در استئوبلاستها، اپی تلیوم مجاری صفراوی ، جفت، روده و به میزان کمتر در کلیه وجود دارد و تصور می شود در پدیده کلسیفیکاسیون در طول تشکیل استتخوان ، در انتقتال متابولیت ها از غشتاء ستل ولی و در انتقال لیپدها نقش داشته باشد. مسئله کلیه فقط دفع ادراری را توجیه کرده و اندازه گیری آن را در ادرار بعنوان میزان سرمی بی ارزش می کند. در حاملگی هم به عنوان یک یافته فیزیولوژیک می تواند بالا باشد. همراه کافه پزشکی باشید

مسئله روده هم ارزش بالینی ندارد. پس مسئله پاتولوژیک به کبد و استخوان مربوط می شود و در رابطه با یک آسیب سلولی این آنزیم وارد سرم متی شتود. در رابطته با بی ماریهای کبتدی در اختلالات پارانشتیم کبدی و هپاتوسیت ها آن را نداریم ولی در ضایعات فضا گیر کبد که جریان صفراوی مختل است (تومورها و آبسه های کبدی و در هپاتیت در صورتیکه آماس شدید باشد) میزانش بالا می رود. همین طور به دنبال انسداد مجاری صفراوی مثلا بعلت تومور یا سنگ صفرای میزان آن بالا می رود.

در بیماریهای استخوان و وقتی استخوان سازی داشته باشیم میزان آلکالن فسفاتاز بالا می رود. توجه داشته باشید استخوان سازی حتما همراه رادیواپاستی در x.ray نیست، چون بطور طبیعی تشکیل و تحلیل استخوان در کنار هم صورت می گیرد و اگر تحلیل بیش از تشکیل باشد رادیولوسنت خواهد بتود ولی به هر حال بدنبال افزایش استخوانسازی، میزان آلکالن فسفاتاز بالا می رود . در استئو مالاسی و میلوم متعدد و متاستازهای استئوبلاستیک به استخوان ، افزایش آن کمتر است و در بیماریهایی که کاهش رشتد استخوانی داریم نظیر کرتینیسم و آکندروپلازی میزان آن پایین می آید. بصورت ژنتیک هم میزان آن ممکن است کم باشد مثلا در هیپو فسفاتازیا.
میزان آلکالن فسفاتاز در بچه ها به صورت فیزیولوژیک بالاست و به دو تا سه برابر میزان طبیعی می رسد و در هنگام بلوغ پنج تا هفت برابر میزان طبیعی است. آلکالن فسفاتاز بر حسب سه واحد بیان می شود :

۱-۴unit)  Bondansky unit)

۱-۱۳unit)  king Armstrang unit)

۳۰-۱۱۰unit)  Inter national unit)

البته میزان آن در آزمایشهای مختلف ممکن است متفاوت باشد و برای اندازه گیری آن لازم است به بیمار توصیه نمائید که ۸-۱۲ ساعت ناشتا باشد.

برای آنکه معلوم شود بالا رفتن آلکالن فسفاتاز منشاء کبدی یا استخوان یا غیره دارد یک روش اندازه گیتری ایزوآنزیم آن است. ( ایزوآنزیم: آنزیمهایی که در بافتهای متفاوت یک واکنش واحد را کاتالیز متی کنند) که این کار عملی نیست فقط یک نکته وجود دارد و آن اینکه نوع کبدی آلکالن فسفاتاز از نوع استخوانی نسبت به حرارت مقاوم تر است و دیگر اینکه اندازه گیری آنزیم پنج نوکلئوتیداز که در ضایعات کبدی بالا می رود که بالارفتن همزمان این دو نشان دهنده آسیب کبدی است. آنزیم لوکوسیت آلکتالن فسفات از: ربطی به آلکتالن فسفاتاز سرم ندارد. ارزش ان در رابطه با تشخیص لوستمی استت کته میزان آن در WBC کم می شود. در تشخیص افتراقی لوسمی از واکنش لوکوموئید از آن استفاده می شود به این صورت که در لوسمی تغییرات آن را داریم ولی در واکنش لوکوموئید نداریم . از نظر بالینی از مواردی که اندازه گیری Ca و P آلکالن فسفاتاز در خواست می شود درژانت سل داخل دهانی است . وقتی تشخیص ژانت سل در دهان بیوپسی قطعی شد برای بررسی هیپوپاراتیروئیدیسم از این تست استفاده می شود. در صورت متعدد بودن ژانت سل به خصوص نوع سنترال ، بیمار باید از نظر هیپرپاراتیروئیدیسم بررسی شود و بخصوص وجود تاریخچه سنگهای متعدد کلیه احتمال هیپرپاراتیروئیدیسم را افزایش می دهد.

همین طور لقی دندان ،پالپ وسیع ، ضایعه پری آپیکال بدون وجود پوسیدگی و حالت استئوپروتیک ناشی از کم شدن دانسیته استخوانی در اطفال ما را به تشخیص ریکت و هیپوفسفاتازیا ، راهنمایی می کند بعلاوه دیر بسته شدن فونتانل ها ، قد کوتاه ، استخوانهای دراز کمانی شکل وتشکیل ندولهایی در محل اتصال مفاصل به دنده هااز دیگر علائم راشیتیسم می باشند