آمنوره یا فقدان قاعدگی چیست و چگونه درمان می شود ؟ | کافه پزشکی

آمنوره شرایطی است که در آن، دوره قاعدگی در سال های باروری یعنی بین بلوغ و یائسگی رخ ندهد. آمنوره بیماری نیست بلکه می تواند نشانه یک مشکل سلامتی باشد که نیاز به توجه خاصی دارد.

در حدود دوران بلوغ، قاعدگی شروع می شود و پس از آن به طور معمول حدوداً یک بار در ماه تا سن ۵۰ سالگی رخ می دهد. در این زمان، با شروع یائسگی، دوره قاعدگی به طور کلی متوقف می شود. در دوران بارداری نیز قاعدگی متوقف می شود و معمول است که در طول شیردهی نیز متوقف شود. اگر قاعدگی در مواقعی رخ ندهد که افراد معمولاً انتظار داشته باشند، آمنوره نامیده می شود. همراه کافه پزشکی باشید

انواع آمنوره

دو نوع آمنوره وجود دارد : اولیه و ثانویه.

آمنوره اولیه

آمنوره اولیه زمانی رخ می دهد که دوره قاعدگی در دوران بلوغ شروع نمی شود.

طبق اعلام موسسه ملی بهداشت آمریکا، اگر دوره قاعدگی از سن ۱۶ سالگی شروع نشود، فرد باید به دنبال درمان باشد. آمنوره اولیه نادر است. در آمریکا، کمتر از ۰٫۱ درصد افراد به این وضعیت مبتلا می شوند.

آمنوره ثانویه

این زمانی است که دوره ها هنگام بلوغ شروع می شوند اما پس از آن متوقف می شوند. این وضعیت در دوران بارداری یا در هنگام شیردهی طبیعی است اما ممکن است به معنای بروز مشکل هم باشد.

تصور می شود که آمنوره ثانویه در آمریکا حدود ۴ درصد از زنان را در دوره های مختلف زندگی تحت تأثیر قرار می دهد.

فقدان یک دوره قاعدگی معمولاً نشانه مشکل سلامتی نیست اگرچه بسیاری از افراد در صورت وقوع این موضوع، تست بارداری را درخواست می کنند.

اگر فردی علائم زیر را بروز دهد، پزشک آمنوره ثانویه را در نظر خواهد گرفت :

• قبلاً دوره های منظمی داشته و سپس برای مدت ۳ ماه دوره نداشته است
• قبلاً دوره های نامنظمی داشته و سپس برای مدت ۶ ماه دوره نداشته است

علل آمنوره

آمنوره اولیه و ثانویه دلایل متفاوتی دارند.

علل آمنوره اولیه

علت شایع آمنوره اولیه، سابقه خانوادگی تاخیر در قاعدگی است. با این حال، گاهی اوقات یک مشکل ژنتیکی وجود دارد.

شرایط ژنتیکی که باعث می شود تخمدان ها به خوبی کار نکنند شامل موارد زیر است :

• سندرم ترنر
• سندرم عدم حساسیت به آندروژن
• نقایص مولرین

نقص مولرین شامل ناهنجاری در اندام تولید مثل است. لوله های رحمی و فالوپ آنطور که باید شکل نمی گیرند.

ممکن است یک مشکل ساختاری در رابطه با دستگاه تناسلی شکل گرفته باشد که از بدو تولد وجود داشته است. بعضی اوقات ممکن است لوله های رحمی و فالوپ به خوبی شکل نگیرد. بعضی اوقات مشکلات همجوشی وجود دارد که در آن لوله ها به درستی به هم نمی پیوندد.

در سندروم راکی تانسکی (MRKH) تخمدان ها، سینه ها و کلیتوریس به درستی شکل می گیرند اما دهانه واژن وجود ندارد و ممکن است دهانه رحم و رحم به درستی شکل نگیرند. در این حالت، توسعه دستگاه تولید مثل از الگوی طبیعی پیروی نمی کند و ممکن است قاعدگی امکان پذیر نباشد.

علل آمنوره ثانویه

قاعدگی ممکن است به دلایل زیادی متوقف شود :

• یک اختلال یا بیماری جدی
• فشار جسمی
• داشتن شاخص توده بدنی بسیار کم (BMI)

هنگامی که BMI کمتر از ۱۹ است، خطر ابتلا به آمنوره ثانویه به میزان قابل توجهی افزایش می یابد.

کاهش وزن، ورزش و استرس

کاهش شدید وزن می تواند ناشی از یک بیماری جسمی یا اختلال در خوردن باشد.

ورزش شدید می تواند باعث آمنوره ثانویه شود. این نوع آمنوره در بین دوندگان رقابتی و رقصندگان حرفه ای باله رایج است.

آسیب های شدید عاطفی یا استرس شدید نیز می تواند باعث شود که دوره های قاعدگی متوقف شوند.

دارو ها

برخی از داروها مانند داروهای ضد بارداری پروژسترون و تعدادی از داروهای روانپزشکی ممکن است باعث متوقف شدن دوره ها شوند.

سایر داروهای مؤثر بر قاعدگی عبارتند از :

• داروهای ضد روان پریشی
• داروهای شیمی درمانی
• داروهای ضد افسردگی
• داروهای فشار خون
• داروهای آلرژی

بیماری های مزمن

آمنوره همچنین می تواند ناشی از بیماری های طولانی مدت باشد مانند :

• سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
• نارسایی زودرس تخمدان
• مشکلات هیپوفیز تالامیک

مشکلات هیپوفیز یا تیروئید می تواند منجر به عدم تعادل هورمونی شود و این می تواند منجر به مشکلات قاعدگی شود.

علائم آمنوره

علامت اصلی شامل قفدان قاعدگی است اما بسته به علت ممکن است علائم دیگری نیز رخ دهد :

• ترشح شیر از نوک سینه
• ریزش مو
• سردرد
• تغییر در دید
• هیرسوتیسم

در مبتلایان به آمنوره اولیه، ممکن است سینه ها رشد کافی نداشته باشند.

هر کس این علائم را تجربه کرد، باید به دنبال مشاوره پزشکی باشد.

تشخیص آمنوره

آمنوره یک علامت است نه یک بیماری. پزشک قصد دارد بررسی کند که چرا قاعدگی وجود ندارد.

تشخیص آمنوره اولیه

اگر فردی تا سن ۱۶ سالگی، قاعدگی را تجربه نکرده باشد، پزشک ممکن است در مورد تاریخچه خانوادگی فرد سؤال کرده و چندین آزمایش را انجام دهد.

تست های زیر برای ارزیابی سطح هورمون ها انجام می شود :

• هورمون FSH
• هورمون LH
• هورمون TSH

آنها همچنین معاینه جسمی را انجام می دهند.

تشخیص آمنوره ثانویه

تشخیص آمنوره ثانویه به یافتن علت زمینه ای مشکل متمرکز خواهد شد.

قبل از انجام هرگونه آزمایش، پزشک ممکن است سؤالاتی را مطرح کند تا موارد زیر را متوجه شود :

• در چه سنی قاعدگی شروع شده است ؟
• آیا فرد از نظر جنسی فعال است ؟
• آیا فرد باردار است ؟
• کاهش وزن یا افزایش وزن رخ داده است ؟
• چرخه قاعدگی منظم بوده است ؟
• خونریزی در حین قاعدگی شدید بوده است ؟

آنها ممکن است بسته به علت احتمالی، تعدادی آزمایش را توصیه کنند :

• تست بارداری
• تست عملکرد تیروئید
• تست عملکرد تخمدان
• تست های آندروژن و سایر هورمون ها

آزمایشات تصویربرداری ممکن است شامل موارد زیر باشد :

• MRI ،CT یا سونوگرافی
• هیستروسکوپی

درمان آمنوره

درمان به علت آن بستگی دارد.

درمان آمنوره اولیه

بسته به سن فرد و نتیجه تست عملکرد تخمدان، درمان آمنوره اولیه ممکن است با روش انتظار همراه با مراقبت آغاز شود. اگر سابقه خانوادگی تاخیر شروع قاعدگی وجود داشته باشد، ممکن است بدن شما نیز از این الگو پیروی کند.

اگر مشکلات ژنتیکی یا جسمی وجود داشته باشد، ممکن است عمل جراحی ضروری باشد. با این وجود، عمل جراحی تضمین نمی کند که چرخه های قاعدگی به طور عادی و منظم اتفاق بیفتند.

درمان آمنوره ثانویه

درمان آمنوره ثانویه به علت اصلی بستگی دارد.

عوامل سبک زندگی : اگر فرد بیش از حد ورزش کرده باشد، تغییر برنامه ورزشی یا رژیم غذایی ممکن است به ثبات چرخه ماهانه کمک کند.

استرس : اگر استرس عاطفی یا روانی عامل این وضعیت باشد، مشاوره ممکن است کمک کننده باشد.

کاهش بیش از حد وزن : می تواند به دلایل مختلف اتفاق بیفتد. ممکن است فرد نیاز به یک رژیم افزایش وزن با نظارت حرفه ای داشته باشد. اگر اختلال در خوردن غذا وجود داشته باشد، درمان ممکن است شامل رژیم افزایش وزن و جلسات مشاوره با روانپزشک و یک متخصص تغذیه باشد.

تیروئید کم کار : اگر قاعدگی به دلیل کم کاری تیروئید متوقف شود، پزشک ممکن است درمان با تیروکسین را آغاز کند.

سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) : پزشک درمان مناسب را پیشنهاد می کند. اگر PCOS منجر به اضافه وزن شود، کاهش وزن توصیه می شود.

نارسایی زودرس تخمدان : درمان جایگزینی هورمون (HRT) ممکن است باعث بازگشت قاعدگی شود.

یائسگی : یائسگی از حدود ۵۰ سالگی شروع می شود اما بعضی اوقات ممکن است حتی تا اوایل سن ۴۰ سالگی شروع شود. سابقه خانوادگی می تواند بر این نکته تأثیر بگذارد. اگر یائسگی به صورت زودهنگام شروع شود، خطر پوکی استخوان بیشتر است. برای جلوگیری از بروز این عارضه ممکن است فرد به درمان نیاز داشته باشد.

منبع : medicalnewstoday.com | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی