• آ
  • ا
  • ب
  • پ
  • ت
  • ج
  • چ
  • ر
  • ز
  • ژ
  • د
  • ط
  • ف
  • ق
  • گ
  • ک
  • ع
  • غ
  • م
  • هـ

آناتومی سر و گردن

آناتومی سر و گردن | کافه پزشکی

در این پست از کافه پزشکی قصد داریم به بررسی آناتومی ناحیه سر و گردن بپردازیم . با خواندن متن و دیدن عکس ها برای یک بار به راحتی می توانید آناتومی این ناحیه را که شامل استخوان ها و عضلات مهم صورت است فرا بگیرید . همراه ما باشید

جمجمه دارای دو بخش می باشد : 

  • کاسه سر (calvaria) 
  • استخوان بندی صورت (Facial skeleton)

 

کاسه سر (calvaria) 

مجموعا ۸ استخوان را شامل می شود که ۴ عدد فرد و میانی اند و دو عدد زوج و طرفی می باشند . 

  • استخوانهای فرد شامل: Ethmoid – Sphenoid – Occipital – Frontal
  • استخوانهای زوج شامل : Temporal – Parietal

 

جمجمه

جمجمه

استخوان پیشانی ( Frontal bone )

استخوان پهنی است که بخش قدامی سر را تشکیل می دهد

استخوان پیشانی

استخوان پروانه ای ( Sphenoid bone ) : 

در قسمت میانی و کف کاسه سر قرار دارد. این استخوان با تمام استخوان های کاسه سر تشکیل مفصل می دهد.

استخوان پروانه ای

استخوان sphenoid

استخوان های آهیانه ( Parietal bone`s )

دو قطعه هستند و فوقانی ترین بخش کاسه سر را تشکیل می دهند.

استخوان آهیانه

استخوان parietal

استخوان های گیجگاهی ( Temporal bone`s )

دو قطعه هستند، مجرای گوش خارجی، حفره ی فک تحتانی، زائده ی پستانی، زائده ی نیزه ای و زائده ی گونه ای از مهم ترین علامت های این استخوان می باشند.

استخوان گیجگاهی

استخوان پس سری ( Occipital bone )

خلفی ترین استخوان کاسه سر است. سوراخ بزرگ ( محل اتصال ساقه مغز به نخاع ) ، لقمه های پس سری و برجستگی پس سری از نشانه های این استخوان می باشند.

استخوان پس سری

استخوان پرویزنی ( Ethmoid bone )

در قسمت قدامی کاسه سر و بین استخوان های پیشانی و پروانه ای قرار گرفته است.

استخوان اتموئید

استخوان بندی صورت (Facial skeleton)

استخوانهای صورت ۱۴ عدد هستند که ۶ عدد زوج و دو عدد فرد می باشند

  • استخوانهای زوج شامل : Maxilla – Palatin – Zygomatic – lacrimal – Nasal – Inferior Concha nasal
  • استخوانهای فرد شامل : Mandible – Vomer  

استخوان فک تحتانی ( Mandible ) تنها استخوان متحرک در صورت می باشد.

استخوان های صورت

استخوان های صورت

Suture : اتصال استخوانها به همدیگر در نمای ظاهری جمجمه به صورت درز یا سوچور دیده می شود .

Sinus : در ضخامت برخی استخوانهای سر و صورت حفراتی به نام سینوس دیده می شود . 
(مانند سینوس پروانه ای، پیشانی، ماگزیلاری و اتموئید)
فضای درونی این سینوسها توسط مخاط تنفسی پوشیده شده است . 
به این سینوسها پارا نازال می گویند. هر کدام از این ها توسط مجرایی به حفره بینی سمت خود راه دارند.
سینوس ها باعث سبک شدن استخوانها شده و در تقویت صدا تاثیر دارند.

نمای فوقانی جمجمه : Superior

این نما صاف و محدب است.
استخوان پریتال و بخشهایی از استخوانهای فرونتال و اکسی پیتال در آن دیده می شود. 
در این نما درزهای کرونال، ساژیتال و لامبدوئید دیده می شود.

نمای قدامی جمجمه : Anterior

این نما از دو بخش فوقانی (صاف) و تحتانی ( نامنظم ) تشکیل شده است و دارای حفراتی برای چشم و بینی می باشد.
استخوانهایی که در این نما دیده می شوند شامل: پیشانی- فک بالا- بینی و گونه و فک تحتانی 
آمده اند و سقف حفره چشم را می سازند . (orbit ) استخوانهای بینی تا کناره فوقانی حفره چشم در دو طرف بالای اربیت قوس های ابرویی قرار دارند .
استخوان فرونتال در خارج با استخوان گونه و در داخل با فک فوقانی و  بینی مفصل می شود.

ماگزیلاها در وسط بهم مفصل می شوند و آرواره فوقانی، قسمت قدامی کام سخت ، قسمتی از دیواره خارجی  بینی و قسمتی از کف حفره چشم را می سازد.
این استخوان در زیر لبه تحتانی اربیت دارای سوراخ Infra orbit است که از آن عروق و اعصاب ماگزیلاری می گذرد.
استخوانهای گونه ای برجستگی گونه و قسمت خارجی و کف حفره چشم را می سازد .
استخوان ماندیبل از یک تنه و دو شاخ عمودی تشکیل شده است.
کنار فوقانی تنه مندیبل دارای زوائد آلوئلی است که ریشه دندانها را در خود جای می دهد .

نمای خلفی جمجمه : Posterior

در این نما بخشهای خلفی استخوانهای پریتال ، بخش صدفی استخوان پس سری، زوائد ماستوئیدی  استخوان تمپورال قرار دارد .
در وسط استخوان پس سری بر جستگی به نام برجستگی خارجی Inion قرار دارد که محل  اتصال عضلات و رباط های پس گردنی می باشد.

نمای خارجی جمجمه : Lateral

این نما تقریبا مثلثی شکل می باشد و قاعده آن در بالا قرار دارد 
بخشهایی از پریتال ، اکسیی پیتال، بال بزرگ اسفنوئید و بخش های صدفی و ماستوئید تمپورال و راموس مندیبل در این نما دیده می شود .
این نما به سه بخش به نام های حفره تمپورال، حفره اینفرا تمپورال و ماستوئید تقسیم می شود .

حفره تمپورال در بالای قوس زایگوما قرار دارد و محتوای عضله تمپورالیس می باشد. 
 در این حفره از محل اتصال استخوانهای فرونتال ، پریتال، اسفنوئید و تمپورال ناحیه ای شبیه حرف H به نام pterion  ایجاد می شود. از سمت داخل این ناحیه شریان مننژ میانی عبور می نماید که از نظر نام بالینی حائز اهمیت می باشد.
حفره اینفرا تمپورال در پایین قوس زایگوما قرار دارد و در سمت داخل آن شیاری عمودی به نام شیار پتریگوماگزیلا قرار دارد .
بخش ماستوئیدی شامل سوراخ خارجی گوش، زائده ماستوئید و سوراخ ماستوئید می باشد.

نمای خارجی جمجمه

حفره کرانیال : 

سطح درون سری نمای تحتانی جمجمه را گویند که حاوی مغز و پرده های مننژ و اعصاب مغزی و  سینوسهای وریدی کرانیال می باشد .
خود دارای سه بخش قدامی ، میانی و خلفی است . 
حفره کرانیال قدامی : 
صفحه افقی فرونتال، بال های کوچک اسفنوئید و صفحه غربالی اتموئید در آن قرار دارد. محل قرار گیری لوب فرونتال نیمکره های مغزی است.
حفره کرانیال میانی:  
تنه اسفنوئید در وسط و بالهای بزرگ و بخش هایی از تمپورال در طرفین قرار دارد. جایگاه غده  هیپوفیز و لوب تمپورال نیم کره های مغزی است .
حفره کرانیال خلفی: 
از دو حفره دیگر عمیق تر می باشد. استخوان پس سری و تمپورال و تنه اسفنوئید در آن قرار دارد . 
سوراخ مگنوم در وسط آن قرار دارد. در این حفره مخچه، پل مغز و بصل النخاع قرار می گیرد.

حفره جمجمه

Ant. Fontanelle : محل تلاقی درز کرونال و ساژیتال را گویند . لوزی شکل است و ۱۲ تا ۱۸ ماه پس از تولد استخوانی می شود .
Post. Fontanelle : محل تلاقی درز ساژیتال و لامبدوئید را گویند . مثلثی شکل است و ۲ تا ۳ ماه پس از تولد استخوانی می شود

عضلات ناحیه سر و گردن 

بر اساس عملکرد در ۳ گروه جای می گیرند:

  • عضلات حالت دهنده صورت 
  • عضلات ناحیه گردن 
  • عضلات جونده

عضلات حالت دهنده صورت (Fascial Expression )
عضلاتی را شامل می شود که از یک طرف به استخوانهای جمجمه و از طرف دیگر به پوست اتصال دارد.
عصب: زوج هفت مغزی ( عصب صورتی )

عضله پس سری پیشانی (Occipito frontalis ) 

دارای دو بطن قدامی و خلفی است.  بین دو بطن نیام پهن به نام Galea Aponeurotica قرار دارد. 

مبدا: استخوان پس سری
انتها: پوست ناحیه زیر ابروها 
عملکرد: ایجاد چین افقی در پیشانی

عضلات گونه ای (Zygomatic ) 

مبدا: استخوان گونه 
انتها: گوشه لبها 
عملکرد: گوشه لبها را بالال می برد(خندیدن).

عضله شیپوری (Buccinatir) 

مبدا: از زوائد آلوئولار فک بالا و پایین
انتها: گوشه لبها 
عملکرد: راندن لقمه به سمت حلق حین غذا خوردن، فوت کردن، شیپور زدن 

عضله گیجگاهی (Temporalis ) 

عضله ایست پهن و بادبزنی 
مبدا: حفره گیجگاهی 
انتها: زائده کورونوئید فک تحتانی (زائده جلویی) 
عملکرد: فک تحتانی را بالا می کشد 

عضلات پوستی گردن (Platysma) 

عضله ایست پهن و نازک درست در زیر پوست و در ضخامت فاسیای سطحی گردن قرار دارد
مبدا: از قسمت فوقانی قفسه سینه
انتها: فک تحتانی و گوشه لبها
عصب: زوج ۷ مغزی 

عضلات جناغی چنبری پستانی (Sternocleidomastoid) 

عضله ایست که کاملا از سطح مشخص بوده و در طرفین گردن قرار دارد 
مبدا: از استرنوم و کلاویکل 
انتها: زائده ماستوئید استخوان گیجگاهی 
عملکرد: انقباض عضله در یک طرف سر را به همان طرف خم می کند و صورت را به طرف  مقابل می چرخاند .
انقباض دو طرفه: سر را به جلو خم می کند. 
عصب: عصب زوج ۱۱ مغزی (Accessory) 

استرنوکلوئیدوماستوئید

 عضلات نردبانی قدامی ، میانی و خلفی Ant, Middle, post Scalen.

این سه عضله در طرفین و جلوی ستون مهره ای گردنی قرار دارد . 
مبدا: از زوائد عرضی مهره های گردنی 
انتها: دنده های اول و دوم 
عملکرد: خم کردن سر به راست یا چپ 
انقباض دو طرفه: بالا کشیدن دنده ها و افزایش حجم قفسه سینه 
عصب: شاخه قدامی اعصاب گردنی

عضلات عمقی جلوی گردن : 

تعدادی در بالای استخوان هیوئید و تعدادی در زیر این استخوان قرار دارند: 
عضلات  Supra hyoid :
geniohyoid و myelohyoid ، stylohyoid ، Digastric 

عضلات  infrahyoid :
thyrohyoid و sternothyroid ، omohyoid ،sternohyoid

منبع : اختصاصی کافه پزشکی


14 نظر درباره ((آناتومی سر و گردن | کافه پزشکی))

  1. بعدا از کلی گشتن تو سایتهای مختلف واقعا این آناتومی به دردم خورد بی نهایت زیبا و ساده توصیف کردید متشکرم ♥️

    • سلام کاربر ارجمند
      نظر مثبت شما خستگی را از تن تیم ما به در می کند
      سپاس از لطف شما

  2. سلام. دانشجوی ترم ۵ پزشکی هستم
    تو تمام ایم مدت، شاید اطلس مشابه دیدم اما بین سایتا کاملترین و بهترین عکسارو داشتین با آرزوی موفقیت و پیشرفت سایتتون

    • سلام کاربر ارجمند
      نظر مثبت شما، خستگی را از تن کافه پزشکی به در می کند
      سپاس از لطف شما

نظر دهید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد