• آ
  • ا
  • ب
  • پ
  • ت
  • ج
  • چ
  • ر
  • ز
  • ژ
  • د
  • ط
  • ف
  • ق
  • گ
  • ک
  • ع
  • غ
  • م
  • هـ

سندروم شوگرن

سندروم شوگرن چیست ؟ علائم، علل، تشخیص و درمان | کافه پزشکی

سندروم شوگرن یک اختلال مزمن سیستم ایمنی بدن است که در آن بافت ها و سلول های سالم به اشتباه توسط سیستم ایمنی بدن مورد حمله قرار می گیرند. این اتفاق زمانی می افتد که گلبول های سفید خون به غدد بزاقی و سایر غدد اگزوکرین نفوذ می کند و منجر به کاهش تولید اشک و بزاق می شود؛ این امر می تواند به خشکی دهان، چشم ها، پوست، بینی، دستگاه تنفس فوقانی و مهبل (واژن) منجر شود.

این بیماری با سایر اختلالات خود ایمنی از جمله آرتریت روماتوئید، لوپوس اریتماتوز سیستمیک و کولانژیت صفراوی اولیه همراه است. شوگرن اولیه به تنهایی توسعه می یابد اما ثانویه با شرایط دیگری مانند لوپوس همراه است. همراه کافه پزشکی باشید

شوگرن یک وضعیت جدی است اما درمان به موقع می تواند به معنای بروز عوارض کمتر باشد و احتمال آسیب بافت کمتر است. پس از درمان، فرد معمولاً می تواند شرایط را به خوبی مدیریت کند.

سندروم شوگرن می تواند در هر سنی ایجاد شود اما بیشتر تشخیص ها پس از سن ۴۰ سالگی رخ می دهد. در ۹۰ درصد موارد بیمار جنس مونث است اما این بیماری مردان را نیز تحت تأثیر قرار می دهد. این بیماری در حدود ۰٫۱ تا ۴ درصد از مردم آمریکا را مبتلا می کند.

علائم سندروم شوگرن

شایع ترین علامت همراه با شوگرن، عدم توانایی در ایجاد رطوبت برای چشم و خشکی دهان و به دنبال آن درد مفاصل است. زنان نیز ممکن است خشکی واژن را گزارش کنند.

علائم دیگر می توانند شامل موارد زیر باشند:

  • پوسیدگی و از بین رفتن دندانها
  • خشکی مداوم دهان
  • سرفه خشک مداوم
  • مشکلات در جویدن و بلعیدن
  • صدای خشن
  • مشکل در صحبت کردن
  • ورم غدد بزاقی
  • برفک دهان تکرار شونده

علائم مرتبط با خشکی چشم شامل موارد زیر هستند:

  • احساس شبیه به سوزش ناشی از ورود مواد خارجی مانند شن
  • سنگینی چشم ها
  • احساس خارش
  • احساس مداوم تحریک در چشم
  • خشکی مداوم
  • ترشح مخاط از چشم
  • فتوفوبیا یا حساسیت به نور
  • ورم پلک ها
  • تاری دید

استعمال سیگار، مسافرت هوایی، و حضور در باد شدید می تواند علائم را تشدید کند.

در بعضی موارد، سیستم ایمنی بدن بیمار به قسمت های دیگری از بدن نیز حمله می کند و باعث علائم و نشانه های زیر می شود:

  • خستگی عمومی
  • درد عضلانی
  • التهاب مفاصل و همچنین سفتی و درد
  • ورم در غدد بزاقی بین فک و گوش
  • نوروپاتی محیطی یا بی حسی و درد گاه به گاه در بازوها یا پاها
  • بیماری های ریوی (برونشیولیت، بیماری بینابینی ریه، بیماری سیستیک ریوی)
  • پدیده رینود
  • واسکولیت

رژیم غذایی سندروم شوگرن

هیچ برنامه رژیم غذایی خاصی برای Sjogren وجود ندارد؛ مگر اینکه پزشک توصیه کند. با این حال، باید از مصرف الکل و خوردن غذاهایی که باعث تحریک دهان می شود جلوگیری کرد.

بهترین گزینه، انتخاب رژیم غذایی متعادل و پر از میوه و سبزیجات تازه و چربی های اشباع کم است. اعتقاد بر این است که برخی غذاها مانند شیرین کننده های مصنوعی باعث ایجاد واکنش التهابی می شود. ممکن است از این موارد به بهترین نحو اجتناب شود.

درمان سندروم شوگرن

هدف از درمان، مرطوب کردن مناطق آسیب دیده و جلوگیری از بروز عوارض است. گزینه های درمانی شامل موارد زیر هستند:

داروهایی برای تحریک تولید بزاق: اینها شامل پیلوکارپین و سویملین هستند. آنها تأثیر کوتاه مدت دارند و فقط به چند ساعت محدود می شوند؛ بنابراین معمولاً چندین دوز در روز مورد نیاز است.

بزاق مصنوعی: ژل های پوشش دهان می توانند خشکی دهان را تسکین دهند. آنها به صورت اسپری و مایعات در دسترس هستند.

اشک مصنوعی: اشک مصنوعی می تواند به مرطوب کردن چشم کمک کند. گزینه هایی در دسترس هستند که باعث کاهش نیاز به اشک مصنوعی می شوند مانند امولسیو سیکلوسپورین و هیدروکسی پروپیل سلولز.

قطره های چشمی بدون نسخه: این موارد شامل سیکلوسپورین و لیفیتگراست هستند.

داروهای اکسپکتورانت: داروهایی نظیر سوربیتول، زایلیتول یا اسید مالیک می توانند گلو را مرطوب کنند.

داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): داروهای ضد التهابی مانند آسپیرین، ناپروکسن و ایبوپروفن می توانند برای افراد مبتلا که درد مفاصل تجربه می کنند، مفید باشد.

داروهای ضد روماتیسمی تنظیم کننده بیماری (DMARDs): در مواردی که درد مفاصل با خستگی و بثورات همراه است، این داروها ممکن است علائم را تسکین دهند. مثالها شامل هیدروکسی کلروکین یا متوترکسات هستند. اگر این سندروم روی عضلات، اعصاب، ریه ها یا کلیه ها تأثیر گذارد ممکن است تجویز موارد قوی تر از این داروها، کورتیکواستروئیدها یا ریتوکسیمب انجام شود.

داروهای ضد قارچ: در صورت بروز عفونت های مخمر دهان، ممکن است داروهایی برای مقابله با قارچ تجویز شود.

مرطوب کننده های واژینال: برای خشکی واژن، روان کننده های مبتنی بر آب می توانند راه حل مناسبی بخصوص در هنگام مقاربت فراهم کنند.

تشخیص سندروم شوگرن

از آنجا که علائم و نشانه های این سندروک مشابه برخی شرایط دیگر است، تشخیص بعضی اوقات دشوار است. ممکن است بیمار در حین ویزیثت متخصصان مختلف، مثلا دندانپزشک برای خشکی دهان و پوسیدگی دندان، متخصص زنان و زایمان برای خشکی واژن و چشم پزشک برای خشکی چشم، متوجه این بیماری شوند.

معیارهای تشخیص قطعی در یک کارآزمایی بالینی شامل موارد زیر هستند:

  • نیاز به استفاده از قطرات چشم حاوی اشک مصنوعی بیش از ۳ بار در روز
  • خشکی چشم و دهان بیش از ۳ ماه
  • شواهد خشکی چشم در نتایج آزمون چشم پزشکی
  • اندازه گیری میزان جریان بزاق
  • آنتی بادی های SSA یا SSB در خون
  • بیوپسی لب که التهاب لنفوسیتی کانونی را نشان می دهد

آزمایش ها

آزمایش خون: شوگرن باعث حضور آنتی بادی های ویژه در خون می شود. از آنجا که این آنتی بادی ها فقط در حدود ۶۰ تا ۷۰ درصد از مبتلایان وجود دارند، نتیجه منفی به معنای رد این بیماری نیست.

تست های چشم پزشکی: چشم پزشک می تواند آزمایش های مختلفی را برای تایید این سندروم انجام دهد.

میزان جریان بزاق: پزشک وزن بزاق تولید شده در یک ظرف را برای بیش از ۵ دقیقه اندازه گیری می کند. اگر بزاق کافی تولید نشود، ممکن است نشان دهنده Sjogren باشد.

سیالوگرام: یک رنگ به غدد پاروتید تزریق می شود. سپس مشخص می شود که چه مقدار بزاق در دهان بیمار جریان می یابد.

اسکینتی گرافی بزاق: یک ایزوتوپ رادیواکتیو با اندازه گیری عملکرد غده بزاقی تحت تصویربرداری تزریق می شود.

اشعه ایکس قفسه سینه یا سی تی اسکن: وجود التهاب در ریه ها را تعیین می کند.

بیوپسی پوست: این امر وجود نوروپاتی فیبرهای کوچک (SFN) را تعیین می کند.

آزمایش ادرار: ادرار نمونه برداری و بررسی می شود که آیا کلیه ها مبتلا شده اند یا خیر.

عوارض سندروم شوگرن

  • افزایش خطر لنفوما و میلوما متعدد
  • عفونت های مخمر دهان
  • مشکلات بینایی
  • التهاب منجر به برونشیت، ذات الریه و سایر مشکلات ریه
  • مشکلات عملکرد کلیه
  • هپاتیت خود ایمنی یا سیروز در کبد
  • به دنیا آمدن نوزاد با مشکلات قلبی یا لوپوس
  • نوروپاتی محیطی
  • سیستیت بینابینی مثانه

مهم است که در اسرع وقت به دنبال درمان شوگرن باشید تا از بروز این موارد جلوگیری شود.

علل سندروم شوگرن

دلایل Sjogren تا حد زیادی ناشناخته است. مطالعات نشان داده اند که یک عفونت ویروسی یا باکتریایی ممکن است باعث بروز بیماری شود اما علت اصلیی آن در درجه اول ژنتیک و محیطی است. سیستم عصبی و سیستم غدد درون ریز یا هورمون ساز نیز در شروع شوگرن نقش دارند.

از آنجا که اکثر افراد مبتلا را زنان تشکیل می دهند، یک نظریه این است که استروژن نقش مهمی ایفا می کند؛ با این حال، هنوز درک نشده است.

یائسگی رایج ترین زمان برای تشخیص شوگرن است. برخی از مطالعات تصور می کنند که استروژن شما را در برابر شوگرن محافظت می کند و افت سطح هورمون ممکن است عملکرد ایمنی بدن را تغییر داده و باعث ایجاد بیماری می شود.

هیچ درمانی برای شوگرن وجود ندارد. اما با مدیریت موفقیت آمیز خشکی مناطق آسیب دیده و درمان هرگونه اندام درگیر، فرد مبتلا به این بیماری می تواند کیفیت زندگی خوبی را حفظ کند.

 

منبع : medicalnewstoday.com | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی


نظر دهید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد