سیر تا پیاز بیماری سلیاک ؛ حساسیت به مواد غذایی حاوی گلوتن | کافه پزشکی

بیماری سلیاک نوعی اختلال خود ایمنی است که هنگام خوردن گلوتن ایجاد می شود. این بیماری به عنوان اسپروی سلیاک یا انتروپاتی حساس به گلوتن نیز شناخته می شود. گلوتن پروتئینی است که در گندم، جو و سایر غلات وجود دارد. گلوتن همان چیزی است که خمیر را الاستیک می کند و نان را قابل خوردن می کند.

وقتی فرد مبتلا به بیماری سلیاک ماده ای می خورد که گلوتن دارد، بدن آنها بیش از حد به پروتئین واکنش می دهد و به ویلی ها – برآمدگی های کوچک در امتداد دیواره روده کوچک – آسیب می زند. همراه کافه پزشکی باشید

هنگامی که ویلی ها آسیب می بینند، روده کوچک شما نمی تواند مواد مغذی را به درستی جذب کند. سرانجام، این امر می تواند منجر به سوء تغذیه و همچنین از بین رفتن تراکم استخوان، سقط جنین، ناباروری، بیماری های عصبی یا سرطان های خاص شود.

اگر بیماری سلیاک بعد از حداقل یک سال دوری از مصرف گلوتن بهتر نشود، به آن بیماری سلیاک غیر واکنشی گفته می شود.

اکثر مبتلایان هرگز نمی دانند که به سلیاک مبتلا هستند. محققان تصور می کنند که در حدود ۲۰٪ از مبتلایان به این بیماری تشخیص صحیح دارند. صدمه به روده بسیار آهسته است و علائم آنقدر متنوع است که می تواند سالها طول بکشد تا تشخیص تایید شود.

علائم بیماری سلیاک

بیماری سلیاک یک حساسیت غذایی ساده نیست؛ بنابراین علائم متفاوت است.

اگر به گندم حساسیت دارید و چیزی می خورید که داخل آن گندم وجود دارد، ممکن است دچار خارش چشم یا مشکلات تنفسی شوید.

اگر مبتلا به سلیاک هستید و به طور تصادفی چیزی که گلوتن در آن است می خورید، ممکن است علائمی از جمله موارد زیر را تجربه کنید:

• درد شکم
• کم خونی
• نفخ یا احساس پر بودن شکم
• درد استخوان یا مفاصل
• یبوست
• اسهال
• سوزش سر دل
• بثورات خارش دار
• سردرد یا خستگی
• زخم های دهانی
• حالت تهوع
• آسیب سیستم عصبی از جمله بی حسی یا سوزن سوزن شدن دست یا پا، مشکلات تعادل یا تغییر آگاهی
• کم رنگی یا بوی بد پوست
• کاهش وزن

بیماری سلیاک همچنین می تواند باعث از بین رفتن تراکم استخوان و کاهش عملکرد طحال شود.

کودکان مبتلا به بیماری سلیاک احتمالاً مشکلات روده ای دارند از جمله:

• نفخ یا تورم شکم
• یبوست
• اسهال
• مدفوع بد بو
• ناراحتی معده یا استفراغ
• کاهش وزن

اگر بیماری سلیاک بدن کودک را از جذب مواد مغذی مورد نیاز خود منع کند، علائم زیر پدید می شود:

• کم خونی
• آسیب مینای دندان
• تاخیر در بلوغ
• عدم رشد در شیرخواران
• تغییر خلق و خوی
• مشکلات عصبی مانند ناتوانی در یادگیری و اختلال کمبود توجه بیش فعالی
• قد کوتاه

همه افراد مبتلا به بیماری سلیاک این علائم را ندارند. برخی از افراد متوجه هیچ مشکلی نمی شوند و این می تواند تشخیص را دشوار کند.

علل بیماری سلیاک و عوامل خطر ابتلا به آن

تحقیقات علت مشخصی از بیماری سلیاک را پیدا نکرده اند. این بیماری بین اعضای خانواده دیده می شود و ممکن است با ژن های خاصی مرتبط باشد. وقایع پزشکی استرس زا مانند عفونت ویروسی یا جراحی می تواند باعث بروز آن شود؛ بنابراین می تواند ناشی از آسیب های عاطفی یا بارداری باشد.

اگر یکی از اعضای خانواده نزدیک شما مانند پدر و مادر یا خواهر و برادر خود این بیماری را داشته باشند، ۱۰ درصد احتمال ابتلا شدن دارید.

این بیماری بیشتر در بین افراد مبتلا به بیماری های زیر دیده می شود:

• بیماری آدیسون
• سندرم داون
• روماتیسم مفصلی
• سندروم ترنر
• دیابت نوع ۱

عوارض بیماری سلیاک

در صورت عدم درمان، بیماری سلیاک می تواند خطرناک باشد. عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• سرطان از جمله لنفوم روده و سرطان روده کوچک
• آسیب به مینای دندان
• ناباروری و سقط جنین
• عدم تحمل لاکتوز
• سوء تغذیه
• مشکلات سیستم عصبی مانند تشنج یا درد و بی حسی در دست و پا (نوروپاتی محیطی)
• بیماری مربوط به لوزالمعده
• ضعف استخوان ها

تشخیص بیماری سلیاک

پزشکان از دو آزمایش خون استفاده می کند تا تشخیص را تایید کند:

• تست های سرولوژی که به دنبال آنتی بادی های خاص هستند
• آزمایش ژنتیک برای جستجوی آنتی ژن های لکوسیت انسانی و رد بیماری سلیاک

اگر رژیم بدون گلوتن دارید، قبل از انجام آزمایش آنتی بادی باید آن را کنار بگذارید تا نتایج صحیح باشد.

اگر آزمایش خون نشان دهد که شما ممکن است بیماری سلیاک داشته باشید، احتمالاً نیاز به آندوسکوپی دارید. آندوسکوپی روشی است که پزشک می تواند به روده کوچک شما نگاه کند و به دنبال آسیب باشد.

درمان بیماری سلیاک

هیچ دارویی بیماری سلیاک را درمان نمی کند. شما باید رژیم خود را تغییر دهید. شما نباید غذاهایی که معمولاً با غلات تهیه می شوند بخورید از جمله موارد زیر:

• نان، کیک و سایر غذاهای مرتبط
• غلات
• ماکارونی

محصولات متداولی نظیر داروها و خمیردندان ها نیز می توانند حاوی گلوتن باشند؛  بنابراین بررسی برچسب محتویات مهم است.

اگر کمبود جدی مواد مغذی داشته باشید، ممکن است پزشک ویتامین های فاقد گلوتن و مکمل های معدنی را تجویز کرده و در صورت وجود بثورات پوستی به شما دارو بدهد.

بعد از اینکه چند هفته در رژیم بدون گلوتن قرار گرفتید، روده کوچک شما شروع به بهبودی می کند و شما احساس بهتری می کنید.

منبع : webmd.com | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی