• آ
  • ا
  • ب
  • پ
  • ت
  • ج
  • چ
  • ر
  • ز
  • ژ
  • د
  • ط
  • ف
  • ق
  • گ
  • ک
  • ع
  • غ
  • م
  • هـ

پزشکی قانونی

وظایف پزشکی قانونی | کافه پزشکی

معمولاً اجسادی که به قتل رسیده اند، تصادف کرده اند و یا مرگ مشکوک داشته اند برای تعیین علت فوت به پزشکی قانونی ارجاع می شوند. همراه کافه پزشکی باشید تا به بررسی وظایف پزشکی قانون بپردازیم 

سایر موارد شامل :

خودکشی ها .،برق گرفتگی ها، غرق شدگی هاوسوختگی ها  است . به طور کلی هرفوتی که به نیروی انتظامی اطلاع داده شود براساس وظیفه نیروی انتظامی آنرا معمولا با دستور قاضی برای تعیین علت فوت به پزشکی قانونی ارجاع می دهد. در بعضی موارد فردی که دربیمارستان فوت کرده ولی علت آن برای پزشکان نامشخص بوده یا اینکه علت مشخص باشد ولی ازکاردرمانی شکایت شده باشد نیز برای تعیین علت فوت و صدور جواز دفن به پزشکی قانونی ارجاع می گردد که دراین مورد نکات ذیل قابل توجه است:

برطبق تبصره ۱ ماده ۱ قانون تشکیل سازمان پزشکی قانونی کشور اظهار نظر پزشکی قانونی باید مستدل ، روشن و متضمن شرح مشهودات و معاینات و مبتنی بر مدارک و ملاحظات علمی و آزمایشگاهی و با استفاده از روشهای جدید و نتیجه گیری کافی باشد . بنابر این اگر با معاینه ظاهری علت فوت برای پزشکی قانونی مشخص نباشد نمی تواند ونباید بر اساس گفته های دیگران (که مثلا سکته کرده) علت فوت تعیین کند .

پزشکی قانونی وقتی شروع به اظهار نظر می کند که حتما توسط مراجع قضایی یا انتظامی نامه ای مبنی بر تعیین علت فوت ارسال شده باشد و وقتی نامه ای از مراجع فوق الذکر ارسال می گردد به معنی آن است که یک پرونده قضایی تشکیل شده است. بنابراین هیچ کارشناسی ازجمله پزشکی قانونی نمی تواند بر اساس احتمالات بعدی سیر پرونده که آیا منجر به رضایت، اصلاح یا تجدید نظر وغیره می گردد، اظهار نظر های متفاوت داشته باشد .

سیر معاینات اجساد 

۱- ارجاع نامه ی قضایی وانتظامی به همراه جسد برای تعیین علت فوت

۲- معاینه ظاهری جسد: درصورت مشخص شدن علت فوت در معاینه ظاهری علت فوت تعیین و جواز دفن صادر می گردد.

۳- کالبد گشایی : در صورتی که علت فوت در معاینه ظاهری مشخص نباشد اقدام به کالبد گشایی می گردد.

۴- انجام آزمایشات آسیب شناسی وسم شناسی : در مواردی که علت فوت بعد از کالبد گشایی هم قابل تعیین نباشد اقدام به نمونه برداری وآزمایشات سم شناسی وآسیب شناسی می گردد.

مراجعین سرپایی 

۱- مجروحین ومصدومین

۲- معاینات مجدد

 ۳- تعیین ارزش

۴- نقض عضو

 ۵- نقص زیبایی

۶- معاینات روانی

۷- معاینات استخدامی

۸- بررسی گواهی های استعلاجی

۹-  تحمل کیفر

۱۰- گواهی رشارت

۱۱- تعیین سن

۱۲- حوادث کار

۱۳- تعیین ابوت

۱۴- فرزند خواندگی

۱۵- از کار افتادگی

۱۶- لواط

۱۷- عنن

۱۸- تغییر جنسیت

۱۹- معاینه پرده بکارت

۲۰- تایید انجام سقط

۲۱- وجود یا عدم وجود بیماری

آزمایشات 

  • تعیین نوع ودرصد الکل
  • تعیین مواد مخدر
  • تعیین گروه خونی (در افراد، اجساد ،اشیاء)
  • آزمایشات بر روی ادرار
  • جستجوی اسپرم
  • انجام آزمایشات مختلف سم شناسی و آسیب شناسی
  • آزمایشات مختلف بر روی بقایای انسانی
  • آزمایش DNA

وظایف دیگر پزشکی قانونی 

  • آموزش و پژوهش
  • عضو دایم ستاد مدیریت بحران
  • عضو شورای مبارزه با مواد مخدر
  • عضو هیئت بدوی و تجدید نظر نظام پزشکی
  • عضو کمیته حمل ونقل و ایمنی

گواهینامه های پزشکی

حق هر بیمار است که از پزشک گواهی بخواهد. صدور گواهی نامه وظیفه اخلاقی و قانونی برای یک پزشک است که نمی‌تواند از این وظیفه سر باز زند.

تعریف : 

سند معتبری است که درباره سلامت یا بیماری یا امری مربوط به پزشکی توسط پزشک صادر می گردد.

انواع گواهی نامه ها

الف: گواهینامه های پزشکی معمولی
ب: گواهینامه های پزشکی رسمی

الف: گواهینامه های پزشکی معمولی

به تقاضای خود اشخاص می باشد

باید مشخصات کامل بیمار را نوشت

نوع بیماری با رضایت بیمار اعلام شود

سیر بیماری و مدت استراحت باید قید شود

گواهی تحویل خود بیمار شود

گواهی می شود:
که خانم / آقا ……………………………
در تاریخ ……………….. مراجعه و تحت درمان بوده لازم است تا تاریخ ………………. به مدت …………….. روز استراحت نماید.

 

ب: گواهی نامه های رسمی

که از طرف سازمانهای دولتی و مراجع قضائی و قانونی درخواست میگردند.شامل:

ـ گواهی نامه برای معافیت از سربازی

ـ گواهی نامه برای استخدام دولت یا خارج شدن از استخدام دولت

ـ گواهی نامه برای شرکت در مجامع (مثل ثبت نام مدارس، مسابقات ورزشی، سفر حج و …..)

ـ گواهی نامه برای سازمانهایی مثل بیمه که خسارات جانی بیماران را جبران میکند (مثل از کارافتادگی ناشی از کار)

ـ گواهی نامه جهت ولادت

ـ گواهی نامه جهت فوت

ـ گواهی نامه برای مسافرت هوائی

ـ گواهینامه تندرستی برای رانندگی

ـ گواهی نامه سلامت برای کودکان کودکستان و دبستان

ـ گواهی نامه عدم ابتلا به بیماریهای مسری

ـ گواهینامه بین المللی در مورد تزریق واکسن

ـ گواهینامه بنا به درخواست مراجع قضائی (گزارشات پزشکی)

گزارشات پزشکی

صرفا بنا به تقاضای مراجع قضائی و توسط پزشک قانونی و یا قائم مقام وی صادر میشود. باید با دقت و با استفاده از کلیه امکانات تشخیصی باشد. این نوع گواهی نامه ها ممکن در آینده دور یا نزدیک در دادگاهها مورد استفاده قرار گیرد.

گزارشات پزشکی شامل: 

قتل، ضرب و جرح، تعیین سن، سلامت روانی، پرده بکارت، سقط درمانی، تعیین از کارافتادگی، قصور پزشکی

چگونگی تنظیم گواهی نامه ها :

نام و نام خانوادگی پزشک، شماره نظام پزشکی، آدرس محل کار، نوع تخصص، تاریخ و ساعت معاینه (مخصوصا در معاینه پرده بکارت)
ـ امضاء پزشک
ـ مطالب مندرج باید صریح، روشن و دقیق خط خوانا و منطبق با اصول علمی پزشکی (ترجیحا فاقد لغات و اصطلاحات پزشکی)

نکاتی که باید در نوشتن گواهی نامه پزشکی رعایت شود:

۱- از هویت درخواست کننده گواهی مطمئن شوید بخصوص گواهی هایی که برای ارائه به مراجع قضائی و قانونی نوشته میشود. میتوان از:
ـ رویت شناسنامه
ـ کارت عکس دار معتبر
ـ مامور انتظامی همراه او که هویت او را اعلام می نماید  (در این صورت مشخصات کامل مامور در گواهینامه قید گردد) 

۲ـ گواهینامه باید به صاحب آن داده شود در غیر اینصورت حتما با اجازه او و پس از احراز هویت به افراد دیگر تحویل گردد (در مواردی که درخواست کننده گواهینامه مراجع قضائی باشد گواهینامه توسط نیروی انتظامی به مراجع قضائی ارسال میگردد)
(از دادن گواهی به همسر ، مقامات پلیس یا اداره اجتناب نمائید)

۳ـ محتوای گواهی باید کاملا صحیح و منطبق با واقعیت باشد.

۴ـ علائمی که در معاینه کشف میشود با دقت و مشروح نوشته شود.

۵ـ علائمی که بیمار بیان میدارد از قول بیمار درگواهینامه قید شود. (بیمار از سر درد اظهار تالم می نماید)

۶ـ نوع بیماری در صورت درخواست بیمار قید شود.(در صورت عدم تمایل بیمار لازم نیست نوع بیمار نوشته شود) (نوشته شود وضع مزاجی نامبرده ایجاب میکند که فلان مدت استراحت نماید)

۷ـ تاریخ شروع و خاتمه استراحت به حروف و عدد نوشته شود

۸ـ از گواهی نامه های مهم در صورت امکان فتوکپی نزد خود نگه دارید.

۹ـ گواهینامه هایی که برای مراجع قضائی و قانونی صادر میشود لازم است از طرف مراجع رسمی صحت آن تصدیق شود (جهت جلوگیری از تقلب)
(مثلا گواهینامه ها صادر از بیمارستان را مسئول بیمارستان تصدیق و تایید نماید)

۱۰ـ در مورد تعیین طول مدت درمان و مدت معالجه و استراحت در گواهینامه های ضرب و جرح و تصادفات که به دادگاه ارائه میشود
فوق العاده محتاط و دقیق باشید.

طول مدت درمان:

مدتی که فرد باید به درمان بیماری بپردازد و مانع از حضور او در محل کارش نمیباشد

طول مدت استراحت:

مدتی که فرد میتواند از محل کار خود غیبت نماید. در کشور ما این دو اصطلاح به یک معنی میباشند

نکات مهم در نوشتن گواهی ها : 

گواهی استراحت:

ـ درخواست شخصی است
ـ نباید جهت صدور هزینه دریافت کرد.
ـ نوع بیماری در صورت تمایل بیمار ذکر شود.
مگر در موارد مسری (اوریون، سرخک و ….)
ـ طول مدت درمان بستگی به نظر پزشک دارد

گواهی تولد:

ـ ذکر نام پدر و مادر
ـ ساعت و تاریخ تولد
ـ محل تولد
ـ گواهی به تصدیق و مهر و امضاء مسئول و یا مدیر محل تولد (بیمارستان یا زایشگاه) باشد.

گواهی فوت : 

به دو صورت صادر میگردد
۱ـ بنا به درخواست بستگان متوفی
در صورتی صادر شود که:
ـ قبلا تحت درمان شما بوده باشد (پزشک معالج باشید)
ـ با وضعیت قبلی بیماری او آشنا باشید
ـ دقیقا معاینه شود آثار ضرب و جرح، مسمومیت یا فوت مشکوک، جنایت نداشته باشد. در صورت برخورد باموارد مشکوک از صدور گواهی جدا خودداری و باید مراجع انتظامی و قضائی را مطلع فرمائید.
ـ گواهی  فوت را با استفاده از فرم هایی که وزارت بهداشت و درمان و آموزش پزشکی در اختیارتان قرار داده صادر نمائید.
(فرمها را می توان از واحد مدیریت آمار و خدمات ماشینی دانشگاههای علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی دریافت کرد )

۲ـ صدور گواهی نامه فوت بنا به درخواست مقامات قضائی:
ـ باید صرفا توسط پزشکان قانونی یا قائم مقام وی صادر میشود.
ـ موارد فوت ها عبارتند از:
ـ فوت شده ای که قبلا تحت درمان پزشکی نبوده باشد (در منزل و یا قبل از رسیدن به بیمارستان و یا کمتر از ۲۴ ساعت بستری فوت نموده است.)

ـ فوت آنی، ناگهانی و غیرمنتظره
ـ فوت ناشی از تصادفات، سوختگی ها، مسمومیت، قتل، خودکشی، برق گرفتگی، قصور پزشکی (شکایت از پزشک)
ـ کمتراز ۲۴ ساعت بیمار در بیمارستان بوده باشد و علیرغم اقدامات درمانی و تشخیصی علت مرگ مبهم و ناشناخته باقی بماند.

گواهی نامه هایی که باید فقط توسط پزشکان قانونی صادر گردد : 

ـ فوتهای مشکوک
ـ ضرب و جرح
ـ تعیین سن
ـ سلامت روانی
ـ پرده بکارت
ـ سقط درمانی
ـ تعیین از کارافتادگی
ـ تعیین قصور پزشکی

گواهینامه های پرده بکارت

به دو صورت
۱ـ بنا به درخواست شخصی
پزشکی قانونی
پزشکان عمومی، متخصصین زنان و زایمان، ماماها صادر نماید
۲ـ مراجع قضائی

صرفا پزشکی قانونی صادر میکند.

نکات مهم در صدورگواهی نامه پرده بکارت : 

ـ ارائه درخواست کتبی به همراه امضاء یا اثر انگشت فرد معاینه شونده
ـ تطبیق اسم، مشخصات فرد معاینه شونده با شناسنامه عکسدار در موقع معاینه
ـ ذکر ساعت و تاریخ دقیق معاینه
ـ امضاء بر روی عکس الصاقی
ـ تفسیر پارگی خونمردگی، خراشیدگی هایمن در جهت عقربه های ساعت

نکات مهم در صدور گواهی ضرب و جرح (توسط پزشکان به استثناء پزشکان قانونی)

ـ احراز هویت
ـ تعیین دقیق نوع ضرب و جرح
ـ ذکر محل ضایعات
ـ تاریخ ایجاد ضرب و جرح
ـ وضع مزاجی بیمار در هنگام معاینه برای بار اول
ـ مدت درمان
ـ نوع درمان
ـ در صورت امکان تطابق با قانون دیات
(حارصه، دامیه، متلاحمه و …..)

معاینه صحیح اجساد و پروانه دفن

گواهی فوت

تائید فوت فرد، عدم لزوم ادامه اقدامات درمانی و احیاء ، مجوز انتقال به سردخانه

مجوزی برای دفن جنازه نیست و در آن علت فوت قید نشده است.

جواز دفن 

علت فوت تعیین شده و یا بررسی شده است و دفن جسد از نظر پزشکی بلامانع است.

مسئولیت صدور گواهی فوت و جواز دفن با کیست؟

اعلام کتبی فوت با پزشک است ولی مسئولین اورژانس و پیراپزشکان در صورت وضوح وقوع مرگ بصورتی که شک و تردید نباشد ، میتواند بصورت شفاهی در صورت عدم حضور پزشک فوت را گواهی کند.

مسئول صدور دفن پزشکان هستند. باید تابلو فوت وعلت فوت مشخص باشد که در حیطه کادر پزشکی است و دندانپزشکان ، داروسازان و… مجاز به صدور جواز دفن نمی باشند.

پس پزشک در زمان صدور جواز دفن باید :

بطور قطعی از وقوع فوت مطمئن شود.

تابلوی فوت، علت فوت و در موارد قانونی نحوه فوت را مشخص نماید.

در موقع معاینه بدقت به معاینه جسد بپردازد ، تا آثار ضرب و جرح و یا بافت غیرطبیعی در بدن فرد از نظردور نماند.

تعیین دقیق علت فوت تا زمینه بررسی های اپیدمیولوژیک و آماری فراهم شود.

تشخیص وقوع مرگ

نشانه های مرگ 

از قدیم تشخیص اینکه فوت فرد قطعی است، اهمیت داشته است و کارهای عجیبی برای این تشخیص می کردند.

گذاشتن ظرف پر از آب روی سینه فرد،  آئینه درجلوی دهان و بینی، فرو کردن پر در بینی ،نگهداری جنازه به مدت ۲۴ ساعت در یک اتاق ، قطع شریان بازوئی

امروزه با وجود دستگاههای نگهدارنده تنفس این موضوع مهمتر شده است.

مرگ ظاهری 

توقف ظاهری فعالیت دستگاه تنفس و  گردش خون یا تضعیف شدید آن

با مشاهده مستقیم و گوش دادن و یا لمس کردن علائم حیاتی قابل تشخیص نیست.

سلولهای مغزی زنده اند ، امکان  برگشت با اقدامات احیاء وجود دارد.

مواردی مانند : برق گرفتگی ، غرق شدگی، سرمازدگی، مسمومیت داروئی ،

مرگ قطعی

توقف قطعی بی بازگشت اعمال حیاتی

مرگ سوماتیک 

آسیب غیرقابل بازگشت سلولهای مغزی و بقیه سلولهای بدن زنده هستند.

بطور معمول بعد از گذشت ۵-۴ دقیقه از توقف گردش خون آسیب مغزی بوجود می آید.

بعضی موارد دو تا سه برابر این مدت هم برگشت ممکن است درست مثل غرق شدگی

دونوع داریم :    

مرگ قشر مغز Brain   Cortical  death

 مرگ ساقه مغز   Brain  stem death 

مرگ سلولی 

تمام سلولهای بدن می میرند ولی باید دانست مرگ یک فرآیند است نه یک پدیده آنی و لحظه ای

سلولها با هم زندگی می کنند ولی جداجدا می میرند حتی در یک انفجار

سلولهای مغزی اول وفیبروبلاستهای پوست آخر از همه میمیرند.

حرکت سلولها و واکنش حیاتی پس از مرگ

تشخیص مرگ 

ابتدا از فقدان علائم حیاتی مطمئن می شویم.

فلکس ها را چک می کنیم : مردمک ، قرنیه ، ته حلق ، چها سر ران و….)

بی حرکتی و پائین بودن دمای پوست

درصورت امکان دیدن ته چشم و قطع جریان خون

در صورت امکان استفاده از وسائل مثل EEG ,ECG

معاینه حداقل بایستی بیست دقیقه طول بکشد. (معاینه قلب و بررسی نبض)

در صورت گذشتن زمان از فوت

علائم زودرپس از مرگ داریم

 سردی جسد

سختی جسد

کبودی نعشی

کم شدن آب بدن

فساد سلولی

انواع مرگ

مرگ طبیعی  Natural   death

مرگ طبیعی به دنبال یک پاتولوژی پایدار درونی

شخص یا عوامل خارجی بطور مستقیم  دخالت ندارد.

مرگ غیر طبیعی 

دخالت  یک عامل خارجی یا شخص

(حتی خود متوفی) بصورت مستقیم یا غیر مستقیم

ممکن است فاصله دخالت عامل خارجی از چند دقیقه تا چندسال باشد.

مرگ مشکوک 

علت غیرطبیعی است یا احتمال می رود غیر طبیعی باشد یا اینکه علت مرگ معلوم است ولی شکایت مطرح است.

مرگ غیر مشکوک 

علت مرگ معلوم و طبیعی باشد و شکایت در حال حاضر یا آینده در خصوص وقوع مرگ نباشد.

موارد مجاز صدور جواز دفن برای پزشکان

پزشکان مجازند برای موارد مرگهای طبیعی و غیرمشکوک جواز دفن صادر کند.

علت فوت متوفی را تشخیص داده باشند.

علت فوت طبیعی باشد. (مرگ طبیعی)

در خصوص وقوع مرگ بنظر نرسد که شکایت در آینده طرح شود.

چه مرگهایی باید به پزشکی قانونی ارجاع شود؟

۱- مرگ متعاقب تصادف و حادثه (حتی اگر بیمار چند ماه بعد از تصادف فوت کند. )

۲- خودکشی

۳- سوختگی ها و خود سوزی

۴- قتل

۵- مرگ بدنبال مسمومیت داروئی و شیمیایی از جمله سوء مصرف مواد

۶- برق گرفتگی 

۷- غرق شدگی

۸- مرگ ناشی از صدمات سلاحهای سردوگرم

۹- مرگ ناگهانی ، غیرمنتظره و غیرقابل توجیه

۱۰- مرگ متعاقب نزاع و مشاجره (حتی لفظی)

۱۱- کودک آزاری یا شک به آن

۱۲- مرگ حین کار

۱۳- مرگ متعاقب سقط جنین

۱۴- مرگ در بازداشتگاهها و زندانها

۱۵- مرگ در خانه سالمندان و مراکز بهزیستی

۱۶- مرگ در مراکز نظامی، مجتمع های خوابگاهی

۱۷-  مرگ در مناطق دور افتاده و غیرمعمول

۱۸- مرگهای حین عمل جراحی

۱۹- مرگهای حین یا بعد از بیهوشی

۲۰- مرگ بدنبال اقدامات درمانی خاص

۲۱- مرگ بدنبال اشتباهات پزشکی

۲۲- مرگ حین درمان که بیم طرح شکایت می رود

 

منبع : اختصاصی کافه پزشکی


نظر دهید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد