جفت سر راهی (Placenta Previa) ؛ علائم، علل و درمان | کافه پزشکی
وضعیت جفت سر راهی هنگامی رخ می دهد که جفت در ماه های آخر بارداری، بخشی یا تمام دهانه رحم را بپوشاند. این وضعیت می تواند باعث خونریزی شدید قبل یا هنگام زایمان شود.
جفت در رحم یک زن در دوران بارداری ایجاد می شود. این اندام کیسه مانند به جنین در حال رشد اکسیژن و مواد مغذی می رساند و مواد زائد را از خون جنین خارج می کند. همراه کافه پزشکی باشید
در دوران بارداری، جفت با کشش و رشد رحم حرکت می کند. طبیعی است که جفت در اوایل بارداری در قسمت فوقانی رحم باشد اما با ادامه بارداری و کشش رحم، جفت به طور معمول به قسمت دهانه رحم حرکت می کند. تا سه ماهه سوم، جفت باید در نزدیکی دهانه رحم باشد. این موقعیت اجازه می دهد تا دهانه رحم، مسیر مشخصی برای زایمان باشد.
اگر جفت به قسمت دهانه رحم متصل شود، می تواند بخشی یا تمام دهانه رحم را بپوشاند. بیشتر زنان مبتلا به این وضعیت به استراحت نیاز دارند.
آنچه در این پست کافه پزشکی خواهید دید
علائم مرتبط با جفت سر راهی
علامت اصلی، خونریزی ناگهانی و خفیف تا شدید از واژن است اما در صورت بروز هر یک از علائم زیر، باید سریعاً به دنبال مراقبت پزشکی باشید:
- گرفتگی یا دردهای شدید
- خونریزی توقف ناپذیر
- خونریزی بعد از مقاربت
- خونریزی در نیمه دوم بارداری
عوامل خطر در ایجاد جفت سر راهی
عوامل خطر شامل موارد زیر هستند:
- موقعیت غیرمعمول کودک؛ دراز کشیدن به صورت افقی در رحم
- جراحی های قبلی شامل سزاری ، جراحی برای برداشتن فیبروم های رحمی و جراحی D&C
- بارداری چند قلو
- سقط جنین قبلی
- بزرگ بودن جفت
- شکل غیرطبیعی رحم
- سن بیشتر از ۳۵ سال
- آسیایی بودن
- سیگاری بودن
تشخیص جفت سر راهی
معمولا اولین علامت جفت سر راهی در طی اسکن سونوگرافی معمول در هفته بیستم بارداری نشان داده می شود. این علائم اولیه لزوما دلیلی برای نگرانی ندارند زیرا جفت اغلب در مراحل اولیه بارداری در قسمت تحتانی قرار می گیرد.
جفت معمولاً خودش را اصلاح می کند. طبق اعلام کالج زنان و زایمان آمریکا، فقط ۱۰ درصد موارد به فرم شدید تبدیل می شود.
در صورت بروز هرگونه خونریزی در نیمه دوم بارداری، پزشکان وضعیت جفت را با استفاده از یکی از این روش های زیر بررسی می کنند:
سونوگرافی داخل واژن: پزشک شما یک پروب را در داخل واژن قرار می دهد تا نمای داخلی کانال واژن و دهانه رحم شما را نگاه کند. این روش دقیق ترین روش برای تشخیص این اختلال است.
سونوگرافی داخل شکمی: پزشک مبدل را در اطراف شکم شما حرکت می دهد تا لگن را مشاهده کند. امواج صوتی تصویری را در صفحه مانیتور ایجاد می کنند.
MRI: این اسکن تصویربرداری، به تعیین با وضوح بالای محل جفت کمک می کند.
انواع جفت سر راهی
چهار نوع جفت سر راهی وجود دارد؛ از خفیف تا شدید. هرکدام تأثیر خود را در مورد اینکه آیا مادر می تواند زایمان طبیعی داشته باشد یا نیاز به سزارین دارد، خواهد داشت. درمان نیز براساس نوع اختلال خواهد بود.
جفت سر راهی نسبی
جفت فقط تا حدی قسمت باز دهانه رحم را می پوشاند. زایمان طبیعی هنوز امکان پذیر است.
جفت سر راهی کم ارتفاع
این نوع از اوایل تا اواسط بارداری دیده می شود. جفت در لبه دهانه رحم قرار دارد و احتمال زایمان طبیعی نیز وجود دارد.
جفت سر راهی حاشیه ای
جفت به طور معمول علیه دهانه رحم فشار وارد می کند اما آن را نمی پوشاند. از آنجا که حاشیه جفت با دهانه رحم در تماس است، هرگونه همپوشانی در حین زایمان می تواند باعث خونریزی جزئی شود. با این حال، زایمان طبیعی معمولاً بی خطر هستند.
جفت سر راهی ماژور
جدی ترین نوع است. در این نوع، جفت در نهایت کل دهانه رحم را می پوشاند. سزارین توصیه می شود و در موارد شدید ممکن است به زایمان زودرس نیاز شود.
درمان جفت سر راهی
بر اساس موارد زیر، پزشکان گزینه های درمانی را انتخاب می کنند:
- میزان خونریزی
- ماه بارداری شما
- سلامتی کلی کودک
- موقعیت جفت و نوزاد
هنگام تصمیم گیری در مورد نحوه درمان بیماری، میزان خونریزی نکته اصلی است.
خونریزی خفیف
در موارد ابتلا با خونریزی کم، پزشک احتمالاً استراحت در رختخواب را پیشنهاد می کند. این امر به معنای استراحت کامل در رختخواب و فقط فعالیت برای موارد ضروری مثل دستشویی رفتن است. همچنین از شما خواسته می شود که از انجام رابطه جنسی و احتمالاً ورزش نیز خودداری کنید. اگر خونریزی در این مدت اتفاق افتاد، باید در اسرع وقت به دنبال مراقبت های پزشکی باشید.
خونریزی شدید
موارد خونریزی شدید ممکن است نیاز به استراحت در بیمارستان داشته باشد. بسته به میزان خون از دست رفته، ممکن است نیاز به انتقال خون باشد. همچنین برای جلوگیری از زایمان زودرس ممکن است نیاز به مصرف دارو داشته باشید.
در صورت خونریزی شدید، پزشک توصیه می کند که به محض اینکه اقدامات ایمنی انجام شد، سزارین – ترجیحا بعد از هفته ۳۶ – انجام شود. اگر سزارین نیاز به برنامه ریزی زودتر داشته باشد، ممکن است برای سرعت بخشیدن به رشد ریه، به کودک شما کورتون داده شود.
خونریزی غیرقابل کنترل
در صورت وجود خونریزی غیر قابل کنترل، باید سزارین اضطراری انجام شود.
عوارض جفت سر راهی
در حین زایمان، دهانه رحم باز خواهد شد تا کودک بتواند برای تولد به سمت کانال واژن حرکت کند. اگر جفت جلوی دهانه رحم باشد، هماهنگ با باز شدن دهانه رحم جدا می شود و باعث خونریزی داخلی می شود. عدم اقدام به موقع ممکن است به مرگ مادر و جنین منجر شود. در نتیجه مراقبت فوری و اتخاذ بهترین شیوه درمانی، اهمیت بسیاری دارد.
منبع : healthline.com | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی