اطلاعات دارویی : ممانتین Memantine | کافه پزشکی
ممانتین دارویی است که برای درمان زوال عقل در بزرگسالان دارای بیماری آلزایمر به کار می رود. این دارو باعث کاهش علائم بیماری می شود ولی نمی تواند آن را درمان کند و یا سرعت آن را کاهش دهد. ممانتین نیاز به تجویز پزشک دارد و در ۳ فرم قرص خوراکی، شربت و کپسول آهسته رهش در بازار موجود است. فرم خوراکی این دارو با نام تجاری نامندا در بازار موجود است.
ممکن است قرص خوراکی این دارو در درمان ترکیبی نیز به کار رود؛ به این معنا که برای درمان زوال عقل همراه با بیماری آلزایمر، باید همراه دارو های دیگر استفاده شود. همراه کافه پزشکی باشید
آنچه در این پست کافه پزشکی خواهید دید
نحوه عملکرد ممانتین
این دارو به دسته دارویی به نام آنتاگونیست های رسپتور NMDA تعلق دارد. علت اصلی بیماری آلزایمر به طور کامل مشخص نیست. ممکن است به دلیل قرار گرفتن در معرض مقدار زیاد گلوتامات رخ دهد که تصور می شود باعث تخریب سلول های مغزی در افراد دارای بیماری آلزایمر می شود.
ممانتین با بلاک کردن رسپتور هایی در مغ که گلوتامات به طور طبیعی به آن ها متصل می شود، کار می کند و به کاهش اثرات مضر گلوتامات در مغز کمک می کند و باعث بهبود علائم زوال عقل می شود.
عوارض جانبی ممانتین
ممانتین می تواند عوارض جانبی خفیف تا جدی ایجاد کند. لیست زیر شامل عوارض جانبی مهم این دارو است و البته شامل تمام عوارض جانبی ممکن دارو نمی باشد. برای اطلاع از تمام عوارض جانبی این دارو و راهکار های درمان عوارض جانبی آزار دهنده این دارو با پزشک خود مشورت کنید.
عوارض جانبی رایج این دارو عبارتند از:
- خواب آلودگی
- سرگیجه
- سردرد
- گیجی
- یبوست
اگر این علائم خفیف باشند ممکن است در عرض چند روز تا دو هفته برطرف شوند اما اگر علائم شدید باشند و رفع نمی شوند به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.
عوارض جانبی جدی
اگر عوارض جانبی جدی یا علائم تهدید کننده حیات داشتید، با پزشک خود یا اورژانس تماس بگیرید. عوارض جانبی جدی و علائم آن به شرح زیر هستند:
واکنش حساسیتی که علائم آن عبارتند از:
- ورم در زبان، لب‌ها و صورت
- تنگی نفس
- بثورات پوستی
- کهیر
ورم کبد که علائم آن عبارتند از:
- زردی پوست و سفیدی چشم
ورم پانکراس که علائم آن عبارتند از:
- تهوع شدید
- درد شکمی شدید
تغییرات سلامت روانی که علائم آن عبارتند از:
- توهم
- افکار خودکشی
نارسایی احتقانی قلب که علائم آن عبارتند از:
- تنگی نفس
- ورم در دست ها و پا ها
تداخلات دارویی ممانتین
قرص خوراکی این دارو می تواند با دارو های دیگر تداخل داشته باشد. تداخلات مختلف می توانند اثرات مختلفی داشته باشد به طور مثال بعضی تداخلات می توانند بر عملکرد دارو تاثیر بگذارنند و بعضی از تداخلات می تواند عوارض جانبی دارو را افزایش دهند.
لیست زیر شامل داروهایی است که با ممانتین تداخل دارند و تمام تداخلات ممکن این دارو را در بر نمی گیرد. برای جلوگیری از تداخل دارویی، پزشک باید تمام دارو های مصرفی شما را به دقت مدیریت کند. تمام دارو ها، ویتامین ها و محصولات گیاهی که مصرف می کنید را به پزشک خود اطلاع دهید. برای اطلاع از تداخلات دارویی با پزشک یا داروساز صحبت کنید.
نمونه های تداخلات دارویی ممانتین در زیر بیان شده است:
دارو های درمان گلوکوم
مصرف این داروها همزمان با ممانتین می تواند باعث افزایش سطح ممانتین در بدن شود و عوارض جانبی آن را افزایش دهد. این دارو ها عبارتند از:
- استازولامید
- متازولامید
سدیم بی کربنات
مصرف ممانتین همراه با سدیم بی کربنات که برای درمان سوزش سردل استفاده می شود، می تواند باعث افزایش سطح ممانتین در بدن شود و منجر به عوارض جانبی بیشتر شود.
دارو های درمان بیماری پارکینسون
آمانتادین به روش یکسانی با ممانتین عمل می کند و مصرف همزمان این دو باعث افزایش عوارض جانبی می شود.
دارو های بیهوشی
کتامین به روش یکسانی با ممانتین عمل می کند و مصرف همزمان این دو باعث افزایش عوارض جانبی می شود.
دارو های ضد سرفه
دکسترومتورفان به روش یکسانی با ممانتین عمل می کند و مصرف همزمان این دو باعث افزایش عوارض جانبی می شود.
هشدار های ممانتین
هشدار برای افراد دارای مشکلات کبدی و کلیوی:
اگر مشکلات جدی کبدی یا کلیوی دارید دوز دارو شما باید تنظیم شود.
هشدار حساسیت
این دارو می تواند باعث واکنش شدید حساسیتی شود که علائم آن عبارتند از:
- کهیر
- خارش
- رنگ پریدگی و پوسته پوسته شدن پوست
- مشکلات تنفسی
- ورم در زبان، لب‌ها و صورت
اگر این علائم را داشتید با اورژانس تماس بگیرید. اگر به این دارو حساسیت دارید از آن استفاده نکنید زیرا مصرف مجدد آن می تواند کشنده باشد.
برای افراد دارای مشکلات کلیوی
اگر شما دارای مشکلات کلیوی هستید، مقدار بیشتری از این دارو برای مدت طولانی تر در بدن شما باقی می ماند و می تواند شما را در ریسک عوارض جانبی بالاتری قرار دهد. اگر مشکلات کلیوی دارید، پزشک شما باید دوز دارو شما را کاهش دهد.
برای افراد دارای مشکلات کبدی: اگر دارای مشکلات کبدی هستید، مقدار بیشتری از این دارو برای مدت طولانی تری در بدن شما باقی می ماند و می تواند شما را در ریسک عوارض جانبی بالاتری قرار دهد.
هشدار برای گروه های دیگر
برای زنان باردار: مطالعات حیوانی در زنان باردار نشان دهنده آسیب این دارو بر جنین بوده است اما مطالعات کافی انسانی در زن باردار درباره آسیب این دارو به جنین وجود ندارد.
اگر باردار هستید و یا برنامه بارداری دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. این دادن و زمانی در زمان بارداری استفاده می شود که مزایای بیشتر از معایب آن باشد.
برای زنان شیرده: مشخص نیست که این دارو می تواند وارد شیر مادر شود و به نوزاد آسیب برساند یا خیر. اگر شیردهی می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید.
برای سالمندان: افراد سالمند با سرعت کمتری این دارو را تجزیه می کنند و دوز مورد استفاده در بزرگسالان می تواند باعث افزایش سطح دارو در بدن افراد سالمند شود. دوز و برنامه مصرف این دارو در افراد سالمند باید متفاوت باشد.
برای کودکان: کارآمدی و امنیت مصرف این دارو در کودکان مورد بررسی قرار نگرفته است و نباید در کودکان با سن کمتر از ۱۸ سال مورد استفاده قرار گیرد.
ممانتین را با همان دستور تجویز شده مصرف کنید. قرص های خوراکی ممانتین برای درمان طولانی مدت استفاده می شود و مصرف دارو بر خلاف روش تجویز شده ممکن است خطرات جدی ایجاد کند.
اگر مصرف دارو را متوقف کنید و اصلا از آن استفاده نکنید: علائم زوال عقل شما بهبود نمی یابد و ممکن است بدتر شود.
اگر دوز دارو را فراموش کنید یا آن را طبق برنامه مصرف نکنید: دارو ممکن است به خوبی عمل نکند. برای کارکرد خوب باید همیشه مقداری از دارو در بدن موجود باشد.
اگر مقدار زیادی دارو مصرف کنید: ممکن است سطح دارو در بدن شما به طور خطرناکی بالا رود. علائم اوردوز به شرح زیر است:
- بی قراری
- گیجی
- توهم
- کاهش ضربان قلب
- افزایش فشار خون
- سرگیجه
- ناپایداری
- از هوش رفتن
- ضعف
- خستگی
ملاحظات مهم هنگام مصرف ممانتین
نکات زیر را به یاد داشته باشید:
- می توانید این دارو را بشکنید، بجوید یا له کنید.
- دارو را در مای اتاق و بین ۱۵ تا ۲۵ درجه سانتی گراد نگهداری کنید.
- دارو را به دور از رطوبت، نور و گرما زیاد نگهداری کنید.
- دارو را همیشه همراه خود و در کیف در دسترس داشته باشید
- اشعه X در فرودگاه به داروی شما آسیب نمی رساند. نگران آن نباشید
- همیشه ظرف اصلی دارو که برچسب تجویز دارد را همراه خود داشته باشید
- از نگهداری دارو در ماشین، هنگامی که هوا بسیار گرم یا بسیار سرد است اجتناب کنید
پایش کلینیکی
در طول درمان با این دارو، پزشک باید عملکرد شناختی شما (عملکرد پردازش افکار و خاطره های شما) را پایش کند. همچنین عملکرد کبد و کلیه شما را نیز پایش می کند.
منبع : healthline.com | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی