• آ
  • ا
  • ب
  • پ
  • ت
  • ج
  • چ
  • ر
  • ز
  • ژ
  • د
  • ط
  • ف
  • ق
  • گ
  • ک
  • ع
  • غ
  • م
  • هـ

تاکرولیموس

اطلاعات دارویی : تاکرولیموس Tacrolimus | کافه پزشکی

تاکرولیموس دارویی از دسته داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی بدن است در ترکیب با دارو های دیگر برای جلوگیری از رد پیوند کلیه، کبد و قلب استفاده می‌ شود. این دارو سیستم دفاعی بدن را تضعیف می‌ کند و کمک می کند تا سیستم ایمنی، عضو پیوندی را مانند عضو خود بدن بپذیرد.

نحوه مصرف تاکرولیموس

قبل از مصرف این دارو و هر بار پس از تهیه مجدد آن، اطلاعات روی کاغذ همراه دارو را مطالعه کنید و اگر سوالی دارید از داروساز خود بپرسید.

این دارو بسته به تجویز پزشک شما، از طریق دهان، به صورت خوراکی و معمولا هر ۱۲ ساعت مصرف می شود. اگر دارو باعث تحریک و ناراحتی معده شما می شود، آن را با غذا مصرف کنید. مصرف دارو با غذا باعث کاهش جذب آن نیز می‌ شود. با این حال باید یکی از روش‌ های همراه یا بدون غذا را انتخاب کرده و همیشه دارو را با آن روش مصرف کنید تا میزان جذب دارو توسط بدن شما ثابت باشد. برای اطلاعات بیشتر با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.

اگر از کپسول دارو استفاده می کنید، آن را به طور کامل قورت دهید و از له کردن و باز کردن کپسول خودداری کنید.

اگر از پودر دارو استفاده می کنید، ابتدا دستورالعمل های تولید کننده را بخوانید. فقط از فنجان، قاشق یا سرنگ های غیر پلاستیکی برای آماده کردن یا مصرف دارو استفاده کنید. پودر را با غذا مخلوط نکنید. پودر ها را در یک فنجان با ۱ تا ۲ قاشق غذاخوری (۱۵ تا ۳۰ میلی لیتر) آب در دمای اتاق مخلوط کنید، خوب مخلوط کنید و بلافاصله آن را بنوشید. می توانید از یک سرنگ خوراکی برای مصرف دوز استفاده کنید. همان مقدار آب در فنجان یا سرنگ بریزید و تکان دهید و آن را بنوشید تا مطمئن شوید که دوز کامل دارو را دریافت کرده اید. قبل از زمان مصرف مخلوط را آماده نکنید و آن را برای مصارف بعدی نگهداری نکنید.

دوز دارو مصرفی بسته به وزن، شرایط پزشکی، نتایج تست خون (سطح دارو در بدن) و پاسخ به درمان تنظیم می شود. تاکرولیموس با فرمول های مختلفی در بازار موجود است (مانند فرم سریع الاثر یا آهسته رهش). بدون مشورت با پزشک خود در فرم دارو خود را تغییر ندهید.

بدون اطلاع پزشک خود دوز دارو یا دفعات مصرف دارو را افزایش ندهید زیرا باعث بهبود علایم نمی‌ شود و تنها باعث افزایش عوارض جانبی خطرناک می شود. همچنین بدون اطلاع پزشک دارو خود را قطع نکنید.

برای رسیدن به بهترین اثر دارو آن را به طور منظم مصرف کنید. برای اینکه سطح دارو در بدن شما در یک مقدار ثابتی باقی بماند، باید آن را به موقع مصرف کنید‌. به یاد داشته باشید که دارو را هر روز در یک ساعت مشخص استفاده کنید.

از خوردن گریپ فروت یا نوشیدن آب میوه گریپ فروت در طی درمان با این دارو پرهیز کنید. مگر اینکه پزشک برای شما تجویز کند. گریپ‌فروت می تواند باعث افزایش سطح دارو در جریان خون شما شود. برای اطلاعات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.

از آنجایی که این دارو می‌ تواند توسط پوست و ریه ها جذب شود و به جنین آسیب برساند، زنان باردار و کسانی که برنامه بارداری دارند، نباید با این دارو تماس پیدا کنند و محتوای داخل کپسول را استنشاق کند.

عوارض جانبی تاکرولیموس

  • لرز
  • سردرد
  • اسهال
  • ناراحتی معده
  • تهوع یا استفراغ
  • کاهش اشتها
  • مشکل در خواب
  • بی حسی دست ها و پاها

اگر هر یک از این عوارض ادامه پیدا کردند و یا بدتر شدن به پزشک خود اطلاع دهید.

به یاد داشته باشید که اگر پزشک این دارو را برای شما تجویز کرده است، او تشخیص داده است که مزایای این دارو از ریسک عوارض جانبی آن بیشتر است. در بیشتر افراد ممکن است عوارض جانبی جدی ایجاد نشود.

اگر عوارض جانبی جدی این دارو در شما ایجاد شد، به پزشک خود اطلاع دهید. عوارض جدی این دارو عبارتند از:

  • تغییرات مود و تغییرات وضعیت ذهنی
  • سرگیجه
  • علائم مشکلات کلیوی مانند تغییر حجم ادرار
  • تپش قلب
  • علائم نارسایی قلبی مانند تنگی نفس، تورم پاها و مچ پا، خستگی غیرعادی، افزایش وزن غیر عادی و ناگهانی
  • مشکلات شنوایی مانند زنگ زدن گوش ها و از دست دادن شنوایی
  • درد، قرمزی و تورم دست ها و پا ها
  • خونریزی و کبودی راحت
  • درد، گرفتگی و ضعف عضلانی
  • زردی پوست و سفیدی چشم
  • ادرار تیره
  • تهوع و استفراغ مداوم
  • درد شدید شکمی
  • درد شدید پا

این دارو همچنین می تواند ریسک ابتلا به یک نوع عفونت مغزی نادر اما بسیار جدی (PML) را افزایش دهد. اگر هر یک از عوارض جانبی جدی و نادر زیر را داشتید با اورژانس تماس بگیرید:

  • عدم هماهنگی
  • ضعف
  • تغییر ناگهانی در افکار (مانند گیجی، مشکل در تمرکز)
  • مشکل در حرکت عضلات
  • مشکلات در صحبت کردن
  • تشنج
  • تغییرات بینایی

هر یک از عوارض جانبی جدی زیر را داشتید، فورا با اورژانس تماس بگیرید:

  • از هوش رفتن
  • ضربان قلب سریع یا نامنظم
  • سرگیجه شدید
  • درد قفسه سینه، فک و بازوی چپ
  • مدفوع سیاه
  • استفراغ شبیه دانه قهوه

این دارو ممکن است فشار خون شما را افزایش دهد. فشار خون خود را به طور منظم پایش کنید و در صورت بالا بودن به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک ممکن است فشار خون شما را با دارو کنترل کند.

تاکرولیموس ممکن است باعث دیابت شود. اگر هر یک از علائم افزایش قند خون را داشتید به پزشک خود اطلاع دهید. این علائم عبارتند از:

  • افزایش تشنگی یا گرسنگی
  • تکرر ادرار

واکنش حساسیتی بسیار جدی با این دارو به ندرت رخ می دهد. اما در صورت مشاهده هرگونه علائم واکنش حساسیتی جدی، فورا به پزشک خود اطلاع دهید. این علائم عبارتند از:

  • بثورات پوستی
  • خارش یا تورم (مخصوصا در صورت، زبان و گلو)
  • سرگیجه شدید
  • سختی تنفس

این یک لیست کامل از عوارض جانبی ممکن این دارو نیست. اگر عوارض جانبی دیگری که در بالا ذکر نشده است دارید، به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.

موارد احتیاط تاکرولیموس

قبل از مصرف این دارو اگر به آن حساسیت دارید به پزشک خود اطلاع دهید. اگر به داروی ماکرولیدی دیگری مانند سیرولیموس و به هر دارو یا مواد دیگری حساسیت دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیر فعالی باشد که باعث ایجاد واکنش شدید حساسیتی یا مشکلات دیگری شود. برای اطلاعات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.

قبل از مصرف این دارو سوابق پزشکی و موارد زیر را به پزشک خود اطلاع دهید:

  • اختلال الکترولیتی مانند پتاسیم بالا
  • مشکلات کلیوی
  • عفونت های اخیر
  • مشکلات کبدی
  • سرطان
  • فشار خون بالا
  • دیابت

تاکرولیموس به ندرت می تواند باعث شرایطی (QT طولانی) شود که بر ریتم قلب تاثیر می‌ گذارد. طولانی شدن QT به ندرت می تواند باعث ضربان قلب سریع و نامنظم (به ندرت کشنده) و علائم دیگری (مانند سرگیجه شدید و از هوش رفتن) که نیاز به مراقبت های پزشکی سریع دارند، شود.

ریسک طولانی شدن QT درصورتی که دارای شرایط خاص پزشکی باشید و یا از دارو های خاصی که باعث طولانی شدن QT می‌ شود استفاده کنید، بیشتر است. قبل از مصرف به این دارو تمام دارو هایی که مصرف می کنید و موارد زیر را به پزشک خود اطلاع دهید:

  • مشکلات خاص قلبی مانند نارسایی قلبی، ضربان قلب پایین و طولانی بودن QT در EKG
  • سابقه خانوادگی بعضی مشکلات خاص قلبی مانند طولانی بودن QT در EKG و مرگ ناگهانی
  • سطح پایین پتاسیم یا منیزیم در خون نیز ممکن است خطر طولانی شدن QT را افزایش دهد.
  • در صورت استفاده از دارو های خاص مانند دارو های دیورتیک یا در شرایطی مانند تعریق شدید، اسهال یا استفراغ، ریسک طولانی شدن QT افزایش می یابد.

این دارو ممکن است خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهد. زمانی که در معرض آفتاب قرار می گیرید را محدود کنید و بیرون از منزل از ضد آفتاب و از پوشش کامل استفاده کنید.

تاکرولیموس می تواند شما را در معرض عفونت بیشتر قرار دهد یا عفونت فعلی را بدتر کند. بنابراین، برای جلوگیری از شیوع عفونت، دست های خود را به خوبی بشویید و از تماس با افراد دارای عفونت مسری پرهیز کنید (مانند آبله مرغان، سرخک و آنفولانزا). اگر در معرض عفونت قرار گرفتید و یا برای اطلاعات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.

بدون اطلاع پزشک خود از دریافت واکسن خودداری کنید و از تماس با افرادی که اخیرا واکسن زنده (مانند واکسن آنفولانزا که به صورت استنشاقی و از طریق بینی دریافت می شود) دریافت کرده‌ اند پرهیز کنید.

این دارو می تواند باعث افزایش سطح پتاسیم در بدن شود. قبل از مصرف هر گونه مکمل حاوی پتاسیم به پزشک خود اطلاع دهید.

قبل از جراحی تمام دارو ها مانند دارو های بدون نسخه و محصولات گیاهی که مصرف می کنید را به پزشک و دندان پزشک خود اطلاع دهید.

سالمندان ممکن است به عوارض جانبی این دارو مخصوصا طولانی شدن QT حساس تر باشند.

از آنجایی که این دارو می‌ تواند توسط پوست و ریه ها جذب شود و به جنین آسیب برساند، زنان باردار و کسانی که برنامه بارداری دارند، نباید با این دارو تماس پیدا کنند و محتوای داخل کپسول را استنشاق کند.

اگر باردار هستید و یا برنامه بارداری به پزشک خود اطلاع دهید. در طی درمان با این دارو نباید باردار شوید. این دارو باعث آسیب به جنین می شود و باید از روش های مطمئن پیشگیری از بارداری استفاده کنید. اگر شما یا همسر شما در طی درمان با این دارو باردار شد، به پزشک خود اطلاع دهید. بدون اطلاع پزشک خود مصرف دارو را قطع نکنید.

این دارو وارد شیر مادر می شود اما مشخص نیست که باعث آسیب نوزاد می‌ شود یا خیر. درباره مزایا و معایب مصرف این دارو در شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.

تداخلات دارویی تاکرولیموس

تداخلات دارویی می تواند نحوه عملکرد دارو را تغییر دهد و یا باعث افزایش عوارض جانبی آن شود. این لیست شامل تمام تداخلات دارویی ممکن این دارو نمی باشد. بنابراین یک لیست از تمام دارو هایی که مصرف می کنید و دارو های بدون نسخه، ویتامین ها و محصولات گیاهی که مصرف می‌ کنید را به پزشک یا داروساز خود نشان دهید‌. بدون اطلاع پزشک خود از شروع، قطع یا تغییر دوز دارو های خود اجتناب کنید.

موادی که با این دارو تداخل دارند عبارتند از آنتی اسید های آلومینیوم و منیزیوم، سیکلوسپورین، سیرولیموس، تمسیرولیپوس، زیپراسیدون، داروهایی که می‌ تواند سطح پتاسیم در خون را افزایش دهند (آمیلوراید و اسپیرینولاکتون) و داروهایی که باعث تضعیف سیستم ایمنی و افزایش ریسک عفونت می شوند (مانند ناتالیزوماب و ریتوکسیماب)

دارو های دیگری که بر دفع تاکرولیموس از بدن تاثیر می گذارند و می توانند بر نحوه عمل تاکرولیموس تاثیر گذارند عبارتند از سایمتدین، دانازول، نفازودون، اتیل استرادیول، متیل پردنیزولون، دارو های ضد قارچ (مانند ایتراکونازول، ووریکونازول)، دارو های مهار کننده پروتئیناز HIV و HCV (مانند نلفیناویر، ریتوناویر، بوسپرویر ، تلاپرویر)، ریفامیسین ها (مانند ریفامپین، ریفابوتین) و برخی دارو های ضد تشنج (مانند فنوباربیتال و فنی توئین).

اوردوز با تاکرولیموس

اگر فردی مقدار زیادی دارو مصرف کرده است و علائم جدی مانند از هوش رفتن یا مشکلات تنفسی دارد، با اورژانس تماس بگیرید.

در طی درمان با دارو باید آزمایشات پزشکی (مانند سطح پتاسیم، فشار خون، قند خون، سطح تاکرولیموس، عملکرد کلیه و کبد) را به صورت دوره ای انجام دهید تا پزشک از پیشرفت شما مطمئن شود و یا عوارض جانبی دارو را در شما پایش کند.

اگر پیوند عضو انجام داده اید، توصیه می شود که آموزش های لازم درباره علائم رد ارگان مانند احساس بیماری، تب یا حساسیت به لمس در اطراف عضو پیوند را بیاموزید. در صورت مشاهده هر یک از این علائم بالا سریعا به پزشک خود بگویید.

اگر یک دوز را فراموش کردید آن را به محض یادآوری مصرف کنید مگر این که چند ساعت تا زمان مصرف دوز بعدی باقی مانده باشد. در این صورت تنها یک دوز مصرف کنید. هیچ گاه دو دوز را همزمان مصرف نکنید زیرا باعث عوارض جانبی خطرناک می شود.

نگهداری تاکرولیموس

  • دارو را در دمای اتاق و به دور از نور و رطوبت نگهداری کنید.
  • در حمام نگهداری نکنید.
  • تمام دارو ها را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگه دارید.
  • نحوه دفع داروهای تاریخ مصرف گذشته و بلااستفاده را از داروخانه بپرسید.

 

منبع : webmd.com | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی


نظر دهید

آدرس ایمیل شما منتشر نخواهد شد