بیماری پنوموکونیوز ؛ بیماری ریوی ناشی از استنشاق گرد و غبار معدنی | کافه پزشکی

پنوموکونیوز نوعی بیماری ریوی است که توسط ذرات گرد و غبار خاص موجود در محیط کار ایجاد می شود. علائم پنوموکونیوز شامل دشواری در تنفس و سرفه است. این بیماری می تواند زمانی اتفاق بیفتد که فرد ذراتی مانند آزبست، ذغال سنگ یا سیلیس را استنشاق کند. اگر این ذرات وارد کیسه های هوایی شوند، می توانند باعث ایجاد التهاب شوند زیرا بدن سعی دارد با آنها مقابله کند.

ذرات گرد و غباری که باعث پنوموکونیوز می شوند معمولاً در محل کار یافت می شوند؛ بنابراین اغلب به آن بیماری ریوی شغلی گفته می شود. در حالی که این بیماری قابل درمان نیست اما روش های مختلفی برای مدیریت آن وجود دارد. همراه کافه پزشکی باشید

پنوموکونیوز چیست؟

پنوموکونیوز به مجموعه بیماری های ریوی ناشی از ذرات گرد و غبار گفته می شود که می توانند به ریه ها آسیب برسانند. نوع بیماری بسته به نوع گرد و غبار متفاوت است، اگرچه علائم بدون توجه به علت معمولاً مشابه هستند.

انواع گرد و غبار که ممکن است باعث این بیماری شوند شامل موارد زیر هستند:

• گرد و غبار ذغال سنگ هنگام استخراج
• الیاف آزبست
• گرد پنبه، معمولا از تولید پارچه
• سیلیس، اغلب در ریخته گری
• بریلیوم، فلزی سبک وزن که در صنایع الکترونیک و هوافضا مورد استفاده قرار می گیرد
• اکسید آلومینیوم، کبالت و تالک

اشکال مختلف این بیماری شامل پنوموکونیوز کارگران معدن ذغال سنگ (CWP) که به بیماری ریه سیاه نیز معروف است و بیسینوز که به عنوان بیماری ریه قهوه ای نیز معروف است و از الیاف پنبه ناشی می شود. پنوموکونیوز ناشی از آزبست، آزبستوز نامیده می شود.

ذرات گرد و غبار تنفس شده، می تواند در ریه ها رسوب کند. سیستم ایمنی بدن سلول هایی را برای احاطه ذرات گرد و غبار ارسال می کند تا سعی در جلوگیری از آسیب رساندن آنها داشته باشد. این امر باعث ایجاد التهاب می شود و بعضی اوقات می تواند منجر به بافت اسکار شود که به نام فیبروز ریوی معروف است.

اگر التهاب یا فیبروز شدید باشد، ممکن است باعث بروز علائم پنوموکونیوز شود.

علائم پنوموکونیوز

پنوموکونیوز ممکن است مدت زیادی طول بکشد زیرا گرد و غبار می تواند به آرامی رسوب کند و یا سالها طول بکشد تا یک واکنش در ریه ها ایجاد شود. این بدان معنی است که ممکن است علائم بلافاصله پس از ورود ذرات گرد و غبار به ریه ها ظاهر نشوند.

فرد مبتلا به پنوموکونیوز ممکن است دیگر نتواند در محیطی با گرد و غبار ناشی از این بیماری کار کند.

علائم اصلی این بیماری عبارتند از:

• تنفس یا تنگی نفس
• سرفه که ممکن است خلط ایجاد کند
• سفتی در سینه

این علائم می تواند مشابه علائم سرماخوردگی یا عفونت قفسه سینه باشد.

اگر جای زخم در ریه ها شدید باشد، ممکن است اکسیژن کمتر بتواند وارد جریان خون شود. مقادیر کم اکسیژن در خون می تواند باعث ایجاد مشکل در سایر اعضای بدن مانند قلب و مغز شود.

عوامل خطر ابتلا به پنوموکونیوز

عوامل خطر واضحی برای طیف وسیعی از مشاغل وجود دارد که احتمالاً افراد را با گرد و غبار مضر در تماس قرار می دهد.

برخی از نمونه های مشاغل که ممکن است کارگران را با ذرات گرد و غبار در تماس قرار دهد عبارتند از:

• مشاغلی که که با آزبست کار می کنند مانند لوله کش ها
• کارگران معدن زغال سنگ
• کارگران نساجی

کار با ذرات گرد و غبار به این معنی نیست که فرد به طور قطع باید دچار پنوموکونیوز شود. برای محافظت از کارگران می توان اقدامات بسیاری انجام داد.

قانون ایمنی و بهداشت شغلی (OSHA) قانونی است که به کارفرمایان دستور می دهد اطمینان حاصل کنند که محل کار آنها “عاری از خطرات شناخته شده” است؛ قرار گرفتن در معرض گرد و غبار مضر نیز جزو این قانون است.

مراحلی که می تواند برای جلوگیری از پنوموکونیوز در محیط کار انجام شود شامل موارد زیر هستند:

• پایین آمدن سطح گرد و غبار
• تهویه مناسب فضای کار
• معاینات منظم پزشکی
• استفاده از ماسک صورت و لباس محافظ
• شستن دست و صورت قبل از خوردن یا آشامیدن

قرار گرفتن در معرض مقادیر زیاد گرد و غبار یا کار در شرایط نا امن برای مدت طولانی خطر ابتلا به پنوموکونیوز را افزایش می دهد. سیگار کشیدن نیز می تواند فرد را از ابتلا به این بیماری آسیب پذیرتر کند.

تشخیص پنوموکونیوز

اگر کارمندان در معرض گرد و غبار مضر در محیط کار باشند، باید برای معاینات روتین مانند آزمایش اشعه ایکس قفسه سینه یا آزمایش های تنفسی به صورت مداوم به پزشک مراجعه کنند.

اگر فردی علائم پنومونی داشته باشد، پزشک معاینه جسمی را انجام داده و در مورد تاریخچه پزشکی از او سوال می کند؛ از جمله اینکه آیا فرد در معرض ذرات گرد و غبار قرار گرفته است یا خیر. معاینه دقیق تر ممکن است توسط پزشک متخصص ریه انجام شود.

اشعه ایکس قفسه سینه یا سی تی اسکن می تواند التهاب، ادم یا زخم در ریه ها را نشان دهد. بعضی اوقات ممکن است بیوپسی برای رد سایر بیماری ها لازم است.

زندگی با پنوموکونیوز

در حال حاضر درمانی برای پنوموکونیوز وجود ندارد؛ بنابراین درمان با هدف کنترل علائم و جلوگیری از بدتر شدن بیماری انجام می شود.

مراقبت از قلب و ریه ها با حفظ وزن سالم، ترک سیگار، خوابیدن زیاد و ورزش منظم بسیار مهم است. یک برنامه توانبخشی ریوی می تواند برای بهبود عملکرد ریه ها، مشاوره و کلاس های ورزشی ارائه دهد.

واکسن سالانه آنفولانزا و اکسیژن درمانی می تواند به سالم ماندن و عملکرد هر چه بهتر ریه ها کمک کند. بررسی های منظم می تواند به مدیریت بیماری کمک کند و هرگونه پیشرفت پنوموکونیوز را تشخیص دهد.

مشکلات تنفسی فرد را دچار استرس و اضطراب می کن؛ بنابراین حمایت از سلامت روان ممکن است مفید باشد.

پنوموکونیوز می تواند عوارضی از جمله نارسایی تنفسی، سل و نارسایی قلبی ایجاد کند. تحقیقات نشان می دهد که مبتلایان به پنوموکونیوز ممکن است در معرض خطر بیشتری برای سکته مغزی باشند؛ بنابراین فرد باید علائم سکته مغزی را بشناسد و در صورت بروز مشکل سریعا به پزشک مراجعه کند.

منبع : medicalnewstoday.com | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی