همه چیز درباره زخم بستر (Bedsore) | کافه پزشکی

زخم بستر – که به زخم فشاری یا زخم دکوبیت نیز معروف است – شامل آسیب به پوست و بافت زیرین آن است که از فشار طولانی مدت بر روی پوست ناشی می شود. زخم های بستر اغلب روی پوست نواحی استخوانی بدن مانند پاشنه پا، مچ پا، باسن و استخوان بازو شکل می گیرند.

افرادی که به دلیل مشکلات خاص پزشکی قادر نیستند وضعیت بدنی خود را تغییر دهند یا افرادی که بیشتر وقت خود را بر روی تخت یا ویلچر می گذرانند، بیشتر در معرض خطر زخم بستر قرار دارند. زخم های فشاری می توانند به سرعت توسعه پیدا کنند. بیشتر زخم ها با درمان بهبود می یابند اما بعضی دیگر هرگز به طور کامل بهبود نمی یابند. همراه کافه پزشکی باشید

علائم زخم بستر

علائم هشدار دهنده زخم دکوبیت عبارتند از :

• تغییرات غیرمعمول در رنگ پوست یا بافت
• ورم پوست
• تخلیه چرک از پوست
• ناحیه ای از پوست که نسبت به سایر مناطق، حس خنکی یا لمس بیشتری دارد

زخم بستر بر اساس عمق، شدت و ویژگی های دیگر در چندین دسته طبقه بندی می شوند. میزان آسیب پوست و بافت از قرمزی پوست بدون زخم باز تا آسیب عمیق عضله و استخوان متغیر است.

مناطق بدن با شیوع بالای زخم بستر

برای افرادی که از صندلی چرخدار استفاده می کنند، زخم های فشاری اغلب در مناطق زیر ایجاد می شوند :

• کمر یا باسن
• تیغه شانه و ستون فقرات
• پشت بازوها و پاها

برای افرادی که در یک تخت بی حرکت هستند، مناطق شایع شامل موارد زیر است :

• پشت یا طرفین سر
• تیغه شانه
• باسن، قسمت تحتانی کمر یا ستون فقرات
• پاشنه، مچ پا و پوست پشت زانو

علل زخم بستر

زخم در اثر فشاری بر روی پوست ایجاد می شود که جریان خون به پوست را محدود می کند. سایر عوامل مرتبط با تحرک محدود می توانند پوست را در معرض آسیب قرار داده و در ایجاد زخم های فشاری نقش داشته باشند.

سه عامل اصلی ایجاد کننده زخم بستر عبارتند از :

فشار : فشار مداوم روی هر قسمت از بدن شما می تواند رسیدن جریان خون به بافت را کاهش دهد. جریان خون برای رساندن اکسیژن و سایر مواد مغذی به بافتها ضروری است. بدون این مواد مغذی اساسی، پوست و بافت های اطراف آسیب می بینند و ممکن است در نهایت بافت بمیرد.

برای مبتلایان به تحرک محدود، این نوع فشارها در مناطقی رخ می دهد که به خوبی توسط عضله یا چربی پوشیده نشده و بر روی استخوان قرار داشته باشند مانند ستون فقرات، استخوان بازو، تیغه شانه، باسن، پاشنه پا و آرنج.

اصطکاک : اصطکاک زمانی رخ می دهد که پوست بر روی لباس یا ملافه تخت کشیده می شود. این امر می تواند پوست شکننده را در معرض آسیب دیدگی قرار دهد، به خصوص اگر پوست مرطوب باشد.

شکاف : شکاف زمانی اتفاق می افتد که دو سطح در جهت مخالف حرکت کنند.

عوامل خطر ابتلا به زخم بستر

عوامل خطر شامل موارد زیر هستند :

عدم تحرک : ممکن است به دلیل مشکلات سلامتی، آسیب نخاعی و دلایل دیگر باشد.

کاهش درک حسی : صدمات نخاعی، اختلالات عصبی و سایر شرایط باعث از بین رفتن حس می شود. عدم توانایی حس درد می تواند منجر به عدم آگاهی از علائم هشدار دهنده و لزوم تغییر موقعیت شود.

تغذیه و هیدراتاسیون ضعیف : افراد برای حفظ سلامت پوست و جلوگیری از آسیب به بافت ها، به میزان کافی مایعات، کالری، پروتئین، ویتامین ها و مواد معدنی در رژیم غذایی روزانه خود نیاز دارند.

شرایط پزشکی مؤثر بر جریان خون : مشکلات سلامتی که می تواند بر جریان خون تأثیر بگذارد مانند دیابت و بیماری عروقی، خطر آسیب بافت را افزایش می دهد.

عوارض زخم بستر

عوارض زخم های دکوبیت عبارتند از :

سلولیت : سلولیت شامل عفونت پوست و بافت های نرم متصل به آن است. این امر می تواند باعث گرما، قرمزی و تورم ناحیه آسیب دیده شود. افرادی که آسیب عصبی دارند اغلب در ناحیه ای که سلولیت وجود دارد احساس درد نمی کنند.

عفونت های استخوانی و مفاصل : عفونت ناشی از زخم بستر می تواند به مفاصل و استخوان ها سرایت کند. عفونت های مفصلی می توانند به غضروف و بافت آسیب بزنند و عفونت های استخوانی می توانند عملکرد مفاصل و اندام را کاهش دهند.

سرطان : زخم های طولانی مدت می توانند به نوعی کارسینوم سلول سنگفرشی تبدیل شوند.

سپسیس : به ندرت، زخم پوستی به سپسیس منجر می شود.

جلوگیری از ابتلا به زخم بستر

برای جلوگیری از فشار طولانی مدت روی یک نقطه از پوست، می توانید به طور مرتب وضعیت خود را تغییر دهید. راهکارهای دیگر شامل مراقبت مناسب از پوست، مصرف مایعات، ترک سیگار، مدیریت استرس و ورزش روزانه است.

نکاتی برای تغییر وضعیت

توصیه های زیر را در رابطه با جابجایی مکرر در تخت یا صندلی در نظر بگیرید :

نقطه فشار وزن خود را مرتبا تغییر دهید : اگر از صندلی چرخدار استفاده می کنید، سعی کنید نقطه فشار وزن خود را هر ۱۵ دقیقه تغییر دهید.

در صورت امکان خود را بلند کنید : اگر به اندازه کافی قدرت بدنی بالایی دارید، با فشار دادن به بازوهای صندلی، بدن خود را از روی صندلی بلند کنید.

بالشتک یا تشک هایی که فشار را متوازن می کنند انتخاب کنید : برای رفع فشار از کوسن ها یا تشک مخصوص استفاده کنید.

نکاتی برای مراقبت از پوست

پیشنهادات زیر را برای مراقبت از پوست در نظر بگیرید :

پوست را تمیز و خشک نگه دارید : پوست را با پاک کننده ملایم بشویید و خشک کنید.

از پوست محافظت کنید : روی پوست های خشک لوسیون بمالید. در صورت لزوم، ملافه و لباس را مرتبا تغییر دهید. دکمه های روی لباس و چین و چروک های موجود در ملافه که پوست را تحریک می کند، می توانند وضعیت را بدتر کنند.

پوست را به صورت روزانه بررسی کنید : هر روز به علائم هشدار دهنده پوست خود توجه کنید.

تشخیص زخم بستر

پزشک شما از نزدیک به پوست نگاه می کند تا وجود و شدت زخم را تشخیص دهد. مرحله بندی زخم بستر به تعیین بهترین روش درمانی کمک می کند. او همچنین ممکن است آزمایش خون برای ارزیابی سلامت عمومی شما دستور دهد.

درمان زخم بستر

درمان زخم های بستر شامل کاهش فشار بر روی پوست آسیب دیده، مراقبت از زخم ها، کنترل درد، جلوگیری از عفونت و مصرف مواد غذایی مناسب است.

تیم درمانی

پرداختن به جنبه های مختلف مراقبت از زخم معمولا نیاز به رویکرد چند رشته ای دارد. اعضای تیم مراقبت شما ممکن است شامل موارد زیر باشند :

• پزشک مراقبت های اولیه که بر برنامه درمانی نظارت دارد
• پزشک یا پرستار متخصص در مراقبت از زخم
• دستیاران پزشکی برای مدیریت زخم
• مددکار اجتماعی که به نگرانی های عاطفی مربوط به بهبودی طولانی مدت می پردازد
• فیزیوتراپ که به بهبود تحرک کمک می کند
• متخصص تغذیه که نیازهای غذایی شما را تحت نظر دارد و رژیم خوب را توصیه می کند
• متخصص پوست
• جراح مغز و اعصاب، جراح ارتوپدی یا جراح پلاستیک

کاهش فشار

اولین قدم برای درمان، کاهش فشار و اصطکاک ناشی از آن است. استراتژی ها عبارتند از :

تغییر وضعیت : اگر دچار فشار شدید هستید، موقعیت خود را تغییر دهید. تعدد تغییر مکان شما بستگی به شرایط و کیفیت سطحی که در آن قرار دارید بستگی دارد. به طور کلی اگر از صندلی چرخدار استفاده می کنید، سعی کنید نقطه فشار وزن خود را هر ۱۵ دقیقه یکبار تغییر دهید. اگر در رختخواب هستید، هر دو ساعت یکبار موقعیت را تغییر دهید.

استفاده از سطوح پشتیبانی : از تشک، تختخواب و کوسن های مخصوص استفاده کنید تا از پوست آسیب پذیر محافظت کنند.

تمیز کردن و پانسمان زخم ها

مراقبت از زخم های فشاری به میزان عمق زخم بستگی دارد. به طور کلی، تمیز کردن و پانسمان زخم موارد زیر را شامل می شود :

تمیز کردن : اگر پوست آسیب دیده باز نشده باشد، آن را با پاک کننده ملایم بشویید و خشک کنید. در هر بار تغییر پانسمان، زخم های باز را با آب یا محلول سالین تمیز کنید.

قرار دادن بانداژ : باند با مرطوب نگه داشتن زخم باعث بهبودی می شود. این کار سدی در برابر عفونت ایجاد کرده و پوست اطراف آن را خشک نگه می دارد.

از بین بردن بافت آسیب دیده

برای بهبودی صحیح، زخم ها باید از بافت آسیب دیده، مرده یا آلوده عاری باشند. برداشتن این بافت (دبریدمان) با تعدادی روش انجام می شود؛ مانند شستشوی زخم به آرامی با آب یا قطع کردن بافت آسیب دیده.

سایر مداخلات

سایر مداخلات عبارتند از :

داروهایی برای کنترل درد : داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی – مانند ایبوپروفن و ناپروکسن سدیم – ممکن است درد را کاهش دهند. اینها می توانند قبل یا بعد از تغییر وضعیت و مراقبت از زخم بسیار مفید باشند. داروهای موضعی ضد درد نیز می توانند در حین مراقبت از زخم مفید باشند.

داروهای مبارزه با عفونت : زخم بستر آلوده که به مداخلات دیگر پاسخ نمی دهد، می تواند با آنتی بیوتیک موضعی یا خوراکی درمان شود.

رژیم غذایی سالم : تغذیه مناسب باعث بهبود زخم می شود.

درمان فشار منفی : این روش که به آن VAC نیز گفته می شود، از دستگاهی برای تمیز کردن زخم با مکش استفاده می کند.

عمل جراحی

زخم بستر وسیع و شدید ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد. یکی از روش های ترمیم جراحی استفاده از پد ماهیچه، پوست یا بافت دیگر برای پوشاندن زخم است.

منبع : .mayoclinic.org | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی