اختلالات شایع غده تیروئید ؛ تشخیص و نحوه درمان آنها | کافه پزشکی
تیروئید یک غده کوچک و پروانه ای شکل است که در گردن شما درست زیر سیب آدم قرار دارد. این غده بخشی از شبکه پیچیده غدد به نام سیستم غدد درون ریز است. دستگاه درون ریز مسئول هماهنگی بسیاری از فعالیت های بدن شماست. غده تیروئید هورمون هایی تولید می کند که سوخت و ساز بدن را تنظیم می کند. اختلالات غده تیروئید از شایع ترین مشکلات پزشکی هستند که در این پست قصد بررسی آنها را داریم. همراه کافه پزشکی باشید
چندین اختلال مختلف ممکن است ایجاد شود که در آنها تیروئید شما هورمون زیاد (پرکاری تیروئید) یا هورمون کم (کم کاری تیروئید) تولید می کند.
چهار اختلال شایع تیروئید عبارتند از: هاشیموتو، بیماری گریوز، گواتر و ندول های تیروئید.
آنچه در این پست کافه پزشکی خواهید دید
اختلالات غده تیروئید : پرکاری تیروئید
در پرکاری تیروئید، غده تیروئید بیش فعال است و بیش از حد هورمون های تیروئیدی تولید می کند. پرکاری تیروئید حدود ۱ درصد از خانم ها را درگیر می کند و در مردان کمتر دیده می شود.
بیماری گریوز شایع ترین علت پرکاری تیروئید است که در حدود ۷۰ درصد از مبتلایان به تیروئید بیش فعال وجود دارد. ندول های موجود در تیروئید – وضعیتی به نام گواتر سمی یا گواتر مولتی مدولار – همچنین می توانند باعث تولید بیش از حد هورمون شوند.
تولید بیش از حد هورمون تیروئید منجر به علائمی از قبیل موارد زیر می شود:
- بی قراری
- عصبی بودن
- افزایش ضربان قلب
- تحریک پذیری
- افزایش عرق کردن
- لرزیدن
- اضطراب
- مشکل خواب
- پوست نازک
- مو و ناخن شکننده
- ضعف عضلانی
- کاهش وزن
تشخیص و درمان پرکاری تیروئید
آزمایش خون میزان هورمون تیروئید (تیروکسین یا T4) و هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) در خون شما را اندازه گیری می کند. غده هیپوفیز TSH را برای تحریک تیروئید در تولید هورمونها آزاد می کند. میزان بالای تیروکسین و سطح پایین TSH نشان می دهد که غده تیروئید شما بیش فعال است.
همچنین ممکن است پزشک شما ید رادیواکتیو را به صورت خوراکی یا تزریقی به شما بدهد و سپس میزان اندازه غده تیروئید شما را اندازه گیری کند. تیروئید شما برای تولید هورمون های خود ید مصرف می کند. مصرف زیاد ید رادیواکتیو علامت این است که تیروئید شما بیش از حد فعال است. سطح پایین رادیواکتیویته به سرعت برطرف می شود و برای اکثر افراد خطرناک نیست.
روش های درمانی پرکاری تیروئید، بافت های غده تیروئید را از بین می برد و آن را از تولید هورمون ها منع می کند.
داروهای ضد تیروئیدی مانند متی مازول (تاپازول) از تولید هورمون های تیروئیدی جلوگیری می کنند.
دوز زیاد ید رادیواکتیو به غده تیروئید آسیب می رساند. شما آن را به صورت قرص از طریق دهان مصرف می کنید. برای از بین بردن غده تیروئید، می توان جراحی نیز انجام داد.
اگر تحت درمان ید رادیواکتیو یا جراحی قرار گرفته اید و بافت تیروئید شما کاهش یافته است، دچار کم کاری تیروئید خواهید شد و باید روزانه هورمون تیروئید مصرف کنید.
اختلالات غده تیروئید : کم کاری تیروئید
کم کاری تیروئید برعکس پرکاری تیروئید است. غده تیروئید کم کار است و نمی تواند به اندازه کافی هورمون تولید کند.
کم کاری تیروئید غالبا در اثر بیماری هاشیموتو، جراحی برای برداشتن غده تیروئید یا آسیب ناشی از پرتودرمانی ایجاد می شود. در آمریکا، این بیماری در حدود ۴٫۶ درصد از افراد ۱۲ ساله و بزرگتر را مبتلا می کند. بیشتر موارد کم کاری تیروئید خفیف است.
تولید بسیار کم هورمون تیروئید منجر به علائمی از قبیل موارد زیر می شود:
- خستگی
- خشکی پوست
- افزایش حساسیت به سرما
- مشکلات حافظه
- یبوست
- افسردگی
- افزایش وزن
- ضعف
- ضربان قلب آهسته
- کما
تشخیص و درمان کم کاری تیروئید
پزشک شما برای اندازه گیری سطح TSH و سطح هورمون تیروئید آزمایش خون را درخواست می کند. سطح بالای TSH و میزان پایین تیروکسین می تواند به معنای کم کاری تیروئید باشد. این سطوح همچنین می تواند بیانگر این باشد که غده هیپوفیز شما TSH بیشتری را آزاد می کند تا در تحریک غده تیروئید برای ساخت هورمون آن تلاش کند.
درمان اصلی کم کاری تیروئید مصرف قرص های هورمون تیروئید است. دریافت دوز مناسب بسیار مهم است زیرا مصرف بیش از حد هورمون تیروئید می تواند باعث علائم پرکاری تیروئید شود.
اختلالات غده تیروئید : بیماری هاشیموتو
بیماری هاشیموتو شایع ترین علت کم کاری تیروئید در ایالات متحده است و در حدود ۱۴ میلیون آمریکایی به آن مبتلا هستند. این بیماری در هر سنی ممکن است رخ دهد اما در زنان میانسال شایع تر است. این بیماری هنگامی رخ می دهد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه حمله کند و به آرامی غده تیروئید و توانایی تولید هورمون را از بین ببرد.
برخی از افراد با موارد خفیف بیماری هاشیموتو ممکن است علائم واضحی نداشته باشند. این بیماری می تواند سالها پایدار بماند و علائم آن اغلب خفیف است. علائم عموما شامل موارد زیر است:
- خستگی
- افسردگی
- یبوست
- افزایش وزن خفیف
- خشکی پوست
- خشکی مو
- صورت کم رنگ و پف دار
- قاعدگی نامنظم
- عدم تحمل سرما
تشخیص و درمان هاشیموتو
آزمایش سطح TSH اغلب اولین قدم برای غربالگر هر نوع اختلال تیروئید است. اگر برخی از علائم فوق را تجربه می کنید، پزشک ممکن است آزمایش خون را انجام دهد تا میزان TSH و همچنین سطح پایین هورمون تیروئید (T3 یا T4) را بررسی کند.
هیچ درمان شناخته شده برای بیماری هاشیموتو وجود ندارد. از داروهای جایگزین هورمون اغلب برای بالا بردن سطح هورمون تیروئید یا کاهش سطح TSH استفاده می شود. جراحی ممکن است برای برداشتن بخشی یا تمام غده تیروئید در موارد نادر و پیشرفته هاشیموتو لازم باشد. این بیماری معمولاً در مراحل اولیه تشخیص داده می شود و سالها پایدار می ماند زیرا به آرامی پیشرفت می کند.
اختلالات غده تیروئید : بیماری گریوز
بیماری گریوز به نام پزشکی نامگذاری شده است که برای اولین بار بیش از ۱۵۰ سال پیش آن را توصیف کرد. شایع ترین علت پرکاری تیروئید در ایالات متحده است و در هر ۲۰۰ نفر ۱ نفر را درگیر می کند.
گریوز یک اختلال خود ایمنی است که وقتی سیستم ایمنی بدن به اشتباه به غده تیروئید حمله می کند رخ می دهد و می تواند باعث تولید بیش از حد هورمون مسئول تنظیم سوخت و ساز شود.
طبق گفته وزارت بهداشت آمریکا، این بیماری ارثی است و ممکن است در هر سنی در مردان یا خانم ها ایجاد شود اما در زنان ۲۰ تا ۳۰ ساله بسیار شایع است. سایر عوامل خطرزا شامل استرس، بارداری و سیگار کشیدن است.
هنگامی که سطح بالایی از هورمون تیروئید در جریان خون شما وجود دارد، سیستم های بدن شما سرعت می یابند و علائم مشترکی برای پرکاری تیروئید ایجاد می کنند:
- اضطراب
- تحریک پذیری
- خستگی
- لرزش دست
- ضربان قلب افزایش یافته
- تعریق بیش از حد
- مشکلات خواب
- اسهال یا حرکات مکرر روده
- تغییر چرخه قاعدگی
- گواتر
- مشکلات بینایی
تشخیص و درمان بیماری گریوز
معاینه فیزیکی ساده می تواند بزرگی تیروئید، بزرگی چشم و علائم افزایش متابولیسم از جمله نبض سریع و فشار خون بالا را نشان دهد. پزشک شما همچنین آزمایش خون را برای بررسی سطح بالای T4 و سطح پایین TSH که هر دو نشانه بیماری گریوز هستند، درخواست می کند. همچنین ممکن است یک تست جذب ید رادیواکتیو برای اندازه گیری سرعت جذب ید از طریق تیروئید انجام شود. جذب زیاد ید با بیماری گریوز همراه است.
هیچ درمانی برای جلوگیری از حمله سیستم ایمنی به غده تیروئید و تولید بیش از حد هورمون وجود ندارد. با این حال، علائم بیماری گریوز می تواند از چند طریق کنترل شود:
- مسدود کننده های بتا برای کنترل سریع ضربان قلب، اضطراب و عرق کردن
- داروهای ضد تیروئید برای جلوگیری از تولید هورمون تیروئید در مقادیر بیش از حد
- ید رادیواکتیو برای از بین بردن تمام یا بخشی از تیروئید شما
- اگر نتوانید داروهای ضد تیروئید یا ید رادیواکتیو را تحمل کنید، عمل جراحی برای از بین بردن غده تیروئید انجام می شود.
درمان موفقیت آمیز پرکاری تیروئید معمولاً منجر به کم کاری تیروئید می شود. شما باید از این نقطه به بعد داروهای جایگزین هورمون مصرف کنید. در صورت عدم درمان، بیماری گریوز می تواند منجر به مشکلات قلبی و شکنندگی استخوان شود.
اختلالات غده تیروئید : گواتر
گواتر، بزرگ شدن غیر سرطانی غده تیروئید است. شایع ترین علت گواتر در سراسر جهان کمبود ید در رژیم غذایی است. محققان تخمین می زنند که گواتر ۲۰۰ میلیون از ۸۰۰ میلیون نفری که کمبود ید در سراسر جهان دارند را تحت تأثیر قرار می دهد.
گواتر می تواند هر کسی را در هر سنی تحت تأثیر قرار دهد؛ به خصوص در مناطقی از جهان که غذاهای سرشار از ید به مقدار کم مصرف می شود. با این حال، گواتر بعد از ۴۰ سالگی و در خانم ه ، که احتمال ابتلا به اختلالات تیروئید بیشتر است، بیشتر دیده می شود. از دیگر عوامل خطرزا می توان به سابقه پزشکی خانواده، مصرف برخی داروها، بارداری و قرار گرفتن در معرض اشعه اشاره کرد.
اگر گواتر شدید نباشد، ممکن است علائمی وجود نداشته باشد. بسته به انداز ، گواتر ممکن است یک یا چند علامت زیر را ایجاد کند:
- ورم یا تنگی در گردن شما
- مشکل در بلع یا تنفس
- سرفه یا خس خس سینه
تشخیص و درمان گواتر
پزشک ناحیه گردن شما را لمس می کند و شما را در طی یک معاینه معمول فیزیکی بررسی می کند. آزمایش خون میزان هورمون تیروئید، TSH و آنتی بادی های موجود در جریان خون شما را نشان می دهد. این بیماری اختلالات تیروئید را که اغلب علت گواتر هستند تشخیص می دهد. سونوگرافی تیروئید می تواند ندولها را بررسی کند.
اگر گواتر نتیجه کمبود ید باشد، می توانید مقدار کمی ید مصرف کنید. ید رادیواکتیو می تواند غده تیروئید را کوچک کند. جراحی باعث حذف همه یا بخشی از غده می شود.
گواتر معمولاً با اختلالات قابل درمان تیروئید مانند بیماری گریوز همراه است. اگرچه گواترها معمولاً دلیلی برای نگرانی نیستند اما در صورت عدم درمان، می توانند عوارض جدی ایجاد کنند. این عوارض می تواند شامل مشکل در تنفس و بلع باشد.
اختلالات غده تیروئید : ندول های تیروئید
ندول های تیروئید، رشد سلول هایی هستند که در داخل یا روی غده تیروئید شکل می گیرند. در حدود ۱ درصد از مردان و ۵ درصد از زنان در کشورهایی که ید کافی مصرف نمی کنند، ندول های تیروئیدی دارند. در حدود ۵۰ درصد از افراد گره هایی دارند که خیلی ریز است.
دلایل همیشه شناخته شده نیستند اما می تواند شامل کمبود ید و بیماری هاشیموتو باشد. گره ها می توانند مملو از مواد جامد یا مایع باشند.
بیشتر آنها خوش خیم هستنند اما در درصد کمی از موارد می توانند سرطانی باشند. مانند سایر مشکلات مربوط به تیروئید، گره ها در خانم ها بیشتر از آقایان است و خطر در هر دو جنس با افزایش سن افزایش می یابد.
بیشتر ندول های تیروئید هیچ علامتی ایجاد نمی کنند. با این حال، اگر به اندازه کافی بزرگ شون ، می توانند باعث ورم در گردن شما شوند و منجر به مشکلات تنفسی و بلع، درد و گواتر شوند.
بعضی از گره ها هورمون تیروئید تولید می کنند و باعث می شود سطح غیر طبیعی زیادی از این هورمون ها در جریان خون ایجاد شود. وقتی این اتفاق بیفتد، علائم مشابه علائم پرکاری تیروئید است و می تواند شامل موارد زیر باشد:
- ضربان بالا
- عصبی بودن
- افزایش اشتها
- لرزیدن
- کاهش وزن
- چسبندگی پوست
از طرف دیگر، اگر گره ها به بیماری هاشیموتو مرتبط باشند، علائم مشابه کم کاری تیروئید خواهد بود:
- خستگی
- افزایش وزن
- ریزش مو
- خشکی پوست
- عدم تحمل سرما
تشخیص و درمان ندول های تیروئید
بیشتر گره ها در طی معاینه فیزیکی تشخیص داده می شوند. همچنین می توان با سونوگرافی، سی تی اسکن یا MRI تشخیص داد. بیوپسی نیز برای گرفتن نمونه ای از سلول و تعیین اینکه گره سرطانی است یا خیر استفاده می شود.
ندول های خوش خیم تیروئید تهدید کننده حیات نیستند و معمولاً نیازی به درمان ندارند. به طور معمول، هیچ کاری برای حذف گره انجام نمی شود. پزشک شما ممکن است بیوپسی دیگری انجام دهد و ید رادیواکتیو را توصیه می کند که در صورت رشد، گره ها را کوچک کند.
گره های سرطانی بسیار نادر هستند – طبق گفته موسسه ملی سرطان آمریکا. سرطان تیروئید کمتر از ۴ درصد از جمعیت را مبتلا می کند. درمانی که پزشک توصیه می کند بسته به نوع تومور متفاوت خواهد بود. از بین بردن تیروئید از طریق عمل جراحی معمولا روش درمانی است. پرتودرمانی گاهی با یا بدون جراحی استفاده می شود. شیمی درمانی اغلب در صورت شیوع سرطان به قسمت های دیگر بدن مورد نیاز است.
منبع : healthline.com | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی