همه چیز درباره بیماری زونا (Shingles) ؛ علائم، علل، تشخیص و درمان | کافه پزشکی

بیماری زونا عفونتی است که در اثر ویروس واریسلا زوستر (همان ویروس عامل آبله مرغان) ایجاد می شود. حتی بعد از پایان یافتن عفونت آبله مرغان، ویروس ممکن است سالها در سیستم عصبی شما زندگی کند. بیماری زونا تحت عنوان هرپس زوستر نیز شناخته می شود. این نوع عفونت ویروسی با بثورات پوستی قرمز مشخص می شود که می تواند باعث درد و سوزش شود. زونا به طور معمول به صورت نواری از تاول ها در یک طرف بدن، به طور معمول در قسمت تحتانی تنه، گردن یا صورت ظاهر می شود.

بیشتر موارد بیماری زونا در طی ۲ تا ۳ هفته پاک می شود. به گفته مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، زونا به ندرت بیش از یک بار در همان فرد رخ می دهد اما تقریباً ۱ نفر از هر ۳ نفر در آمریکا دوباره مبتلا می شوند. همراه کافه پزشکی باشید

علائم بیماری زونا

اولین علائم زونا معمولاً شامل درد و سوزش است. این درد در یک طرف بدن است و در تاول های کوچک مشاهده می شود.

ویژگی های بثورات عبارتند از:

• تاول های پر از مایع که به راحتی پاره می شوند
• به صورت نواری ادامه پیدا می کنند
• خارش پوست

برخی از افراد علائمی فراتر از درد و بثورات را تجربه می کنند. اینها شامل موارد زیر هستند:

• تب
• لرز
• سردرد
• خستگی
• ضعف عضلانی

عوارض نادر و جدی زونا شامل موارد زیر هستند:

• درد یا بثوراتی که چشم را درگیر می کنند و برای جلوگیری از آسیب دائمی چشم باید سریعاً تحت درمان قرار گیرد
• کاهش شنوایی یا درد شدید در یک گوش، سرگیجه و یا از بین رفتن احساس چشایی که می تواند نشانه های سندرم رامسی هانت باشد و نیاز به درمان فوری دارد

زونا بر روی صورت شما

زونا به طور معمول در یک طرف پشت یا سینه شما ایجاد می شود اما روی صورت نیز ایجاد می ش وند.اگر بثورات نزدیک گوش شما باشند، می تواند باعث عفونتی شود که منجر به از دست دادن شنوایی، مشکل در تعادل و ضعف عضلات صورت شود.

 بدون درمان، زونای روی پوست سر می تواند منجر به طاسی دائم شود.

زونا در چشم

زونا در اطراف چشم که به آن هرپس زوستر چشمی گفته می شود، در حدود ۱۰ تا ۲۰ درصد افراد مبتلا به زونا را درگیر می کند.

ممکن است تاول ها در پلک، پیشانی و گاهی اوقات در بینی شما ظاهر شود. ممکن است علائمی مانند سوزش در چشم، ورم و تاری دید را تجربه کنید. بعد از ناپدید شدن بثورات ممکن است به دلیل آسیب عصبی، همچنان درد چشم داشته باشید. سرانجام درد در بیشتر افراد بهتر می شود.

بدون درمان، زونا در چشم می تواند منجر به مشکلات جدی از جمله کاهش طولانی مدت قدرت بینایی و زخم دائمی در اثر ورم قرنیه شود. درک بهتری از زونا در ناحیه چشم خود داشته باشید.

اگر گمان می کنید زونا در داخل چشم و اطراف چشم وجود دارد، باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید. شروع درمان در ۷۲ ساعت اول احتمال عدم ابتلا به عوارض را افزایش می دهد.

زونا روی کمر شما

در حالی که بثورات معمولا در یک طرف خط کمر شما ایجاد می شوند اما ممکن است به صورت یک نوار تاول در امتداد ستون فقرات شما ظاهر شود.

آیا بیماری زونا مسری است؟

زونا مسری نیست اما ویروس واریسلا زوستر که باعث ایجاد آن می شود، می تواند به شخص دیگری که مبتلا به آبله مرغان نبوده سرایت کند و آنها به این بیماری مبتلا شوند. شما نمی توانید زونا را از فرد مبتلا بگیرید اما در آبله مرغان شدنی است.

برای جلوگیری از انتشار ویروس واریسلا زوستر در صورت داشتن زونا، حتماً بثورات را تمیز و بانداژ شده نگه دارید. تاول ها را لمس نکنید و دستان خود را پس از انجام اقدامات بشویید.

شما باید از نزدیک شدن به افراد در معرض خطر مانند زنان باردار و افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند پرهیز کنید.

آیا می توانید بیماری زونا را از واکسن دریافت کنید؟

دو واکسن توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) برای جلوگیری از زونا تصویب شده است: زوستاواکس و شینگریکس. این واکسن ها برای بزرگسالان ۵۰ سال به بالا توصیه می شود.

Zostavax یک واکسن زنده و حاوی یک شکل ضعیف از ویروس واریسلا زوستر است. CDC واکسن جدیدتر یعنی Shingrix را توصیه می کند زیرا بیش از ۹۰ درصد مؤثر است و طولانی اثر تر از واکسن Zostavax است.

CDC هیچ مورد مستندی از انتقال ویروس واریسلا زوستر از واکسیناسیون دریافت نکرده است. 

درمان بیماری زونا

هیچ درمان قطعی برای زونا وجود ندارد اما کنترل بیماری در اسرع وقت می تواند به جلوگیری از عوارض و سرعت بخشیدن به بهبود شما کمک کند. در حالت ایده آل، شما باید طی ۷۲ ساعت پس از بروز علائم تحت درمان باشید. پزشک شما ممکن است داروهایی را برای کاهش علائم و کوتاه کردن مدت زمان عفونت تجویز کند.

دارو درمانی

داروهای تجویز شده برای درمان زونا متفاوت هستند اما ممکن است موارد زیر را شامل شوند:

داروهای ضد ویروسی از جمله آسیکلوویر، والاسیکلوویر و فامسیکلوویر؛ برای کاهش درد و بهبودی سریع – ۲ تا ۵ بار در روز، طبق توصیه پزشک

داروهای ضد التهاب از جمله ایبوپروفن؛ برای کاهش درد و ورم – هر ۶ تا ۸ ساعت

داروهای مخدر یا مسکن ها؛ برای کاهش درد – احتمالا یک یا دو بار در روز تجویز شود

ضد تشنج یا ضد افسردگی های سه حلقه ای؛ برای درمان دردهای طولانی مدت – یک یا دو بار در روز

آنتی هیستامین ها مانند دیفن هیدرامین؛ برای درمان خارش – هر ۸ ساعت

کرم یا ژل بی حس کننده مانند لیدوکائین؛ برای کاهش درد

کپسایسین (Zostrix)؛ برای کمک به کاهش خطر ابتلا به دردی عصبی به نام نورالژی که پس از بهبودی از زونا ایجاد می شود

زونا به طور معمول طی چند هفته پاک می شود و به ندرت عود می کند. اگر در مدت ۱۰ روز علائم شما کاهش نیافته است، باید برای پیگیری و ارزیابی مجدد با پزشک خود تماس بگیرید.

علل بیماری زونا

زونا در اثر ویروس واریسلا زوستر ایجاد می شود. اگر قبلا مبتلا به آبله مرغان بودید و این ویروس در بدن شما مجددا فعال شود زونا ایجاد می شود.

دلیل عدم وجود زونا در بعضی از افراد مشخص نیست. این بیماری در مسن ترها به دلیل ایمنی کمتر نسبت به عفونت ها، بیشتر دیده می شود.

عوامل خطر احتمالی زونا شامل موارد زیر هستند:

• سیستم ایمنی ضعیف
• استرس
• افزایش سن
• قرار گرفتن تحت درمان سرطان یا جراحی بزرگ

مراحل بیماری زونا

بیشتر موارد زونا از ۳ تا ۵ هفته به طول می انجامد. بعد از فعال شدن مجدد ویروس واریسلا زوستر، ممکن است احساس سوزن سوزن شدن، بی حسی یا خارش زیر پوست خود داشته باشید. زونا به طور معمول در یک طرف بدن، اغلب روی کمر یا قفسه سینه شما ایجاد می شود.

طی حدود ۵ روز، شما ممکن است بثورات قرمز در آن منطقه مشاهده کنید. گروه های کوچکی از تاول های پر از مایع ممکن است چند روز بعد در همان منطقه ظاهر شوند. ممکن است علائم آنفولانزا مانند تب، سردرد یا خستگی را تجربه کنید.

طی ۱۰ روز آینده، تاول ها خشک می شوند و تشکیل زخم می دهند. زخم ها بعد از چند هفته پاک می شوند. بعد از پاک شدن زخم ها، برخی از افراد همچنان درد را تجربه می کنند که به آن نورالژی پس از هرپس گفته می شود.

آیا بیماری زونا دردناک است؟

برخی از افراد مبتلا به زونا فقط علائم خفیف مانند سوزن سوزن شدن یا خارش پوست را تجربه می کنند اما برای دیگران، این بیماری می تواند بسیار دردناک باشد. حتی وزش یک باد ملایم به پوست می تواند باعث درد شود. برخی از افراد بدون ایجاد بثورات، درد شدید را تجربه می کنند.

درد ناشی از زونا معمولا در اعصاب قفسه سینه، گردن، صورت و یا قسمت تحتانی کمر رخ می دهد. برای کمک به تسکین درد، پزشک ممکن است داروهای ضد ویروسی، ضد التهابی و غیره را تجویز کند.

یک مطالعه در سال ۲۰۱۷ نشان داد که درد زونا ممکن است به دلیل مکانیسم ایمنی بدن ما باشد که با فعال شدن مجدد ویروس واریسلا زوستر ایجاد و باعث تغییر در عملکرد نورون های حسی ما می شود.

درمان های خانگی بیماری زونا

درمان خانگی می تواند به کاهش علائم زونا کمک کند. روش های درمانی شامل موارد زیر هستند:

• برای تمیز کردن و تسکین پوست، دوش خنک بگیرید
• برای کاهش درد و خارش، کمپرس های سرد را بر روی بثورات قرار دهید
• برای کاهش خارش، از خمیر ساخته شده با جوش شیرین یا نشاسته ذرت و آب استفاده کنید
• خوردن غذاهای غنی با ویتامین های A ،B12 ،C و E و همچنین اسید آمینه لیزین برای تقویت سیستم ایمنی بدن

آیا بیماری زونا از هوا پخش می شود؟

ویروس واریسلا زوستر که باعث ایجاد زونا می شود، از راه هوا منتقل نمی شود. تنها راه واگیر بودن ویروس این است که با تاول کسی که زونا دارد تماس مستقیم برقرار کنید.

بیماری زونا و بارداری

ابتلا به زونا در دوران بارداری امری غیرمعمول است.

بسته به اینکه در کدام سه ماهه قرار دارید، داشتن آبله مرغان در دوران بارداری می تواند منجر به ناتوانی مادرزادی شود. دریافت واکسن آبله مرغان قبل از بارداری می تواند یک گام مهم در حمایت از فرزند شما باشد.

بیماری زونا به احتمال زیاد باعث ایجاد عوارض می شود اما هنوز هم می تواند ناخوشایند باشد. در صورت بروز ورم در دوران بارداری، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

از داروهای ضد ویروس که برای درمان زونا استفاده می شود، می توانید در دوران بارداری با خیال راحت استفاده کنید. آنتی هیستامین ها می توانند به کاهش خارش کمک کنند و استامینوفن می تواند درد را کاهش دهد.

تشخیص بیماری زونا

بیشتر موارد زونا با معاینه فیزیکی بثورات و تاول ها قابل تشخیص هستند.

در موارد نادر، ممکن است پزشک نیاز به آزمایش نمونه ای از پوست یا مایعات تاول های شما داشته باشد. این امر شامل استفاده از سواب استریل برای جمع آوری نمونه ای از بافت یا مایعات است. سپس نمونه ها برای تأیید وجود ویروس به آزمایشگاه فرستاده می شوند.

منبع : healthline.com | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی