زولدرونیک اسید یک بیس فسفونات است؛ دارویی که شکل گیری استخوان و تخریب آن را اصلاح می کند. این دارو می تواند تخریب استخوان را آهسته کند و ممکن است به جلوگیری از شکستگی استخوان کمک کند.
ریکلست و زومتا دو برند مختلف از این دارو هستند. زولدرونیک اسید برای درمان پوکی استخوان در اثر یائسگی، مصرف دارو های استروئیدی و نارسایی غدد جنسی به کار می رود. این دارو همچین برای درمان بیماری پاژه به کار می رود. همراه کافه پزشکی باشید
زولدرونیک اسید وقتی استفاده می شود که ریسک بالای شکستگی در اثر پوکی استخوان وجود دارد.
این دارو برای درمان سطح بالای کلسیم در خون در اثر سرطان (هیپرکلسمی ناشی از بدخیمی) نیز به کار می رود.
هرگز از ریکلست و زومتا همزمان استفاده نکنید.
آنچه در این پست کافه پزشکی خواهید دید
دسته دارویی زولدرونیک اسید
- مشتق بیس فسفونات
فارماکولوژی زولدرونیک اسید
زولدرونیک اسید از طریق اقدامات روی استئوکلاست یا پیش سازهای پوکی استخوان عمل می کند. این دارو فعالیت پوکی استخوانی و آزاد سازی کلسیم اسکلتی ناشی از تومورها را مهار می کند و کلسیم و فسفر سرم را کاهش می دهد.
اطلاعات مهم زولدرونیک اسید
زولدرونیک اسید می تواند به جنین آسیب برساند. از بارداری در طی درمان پرهیز کنید و اگر باردار شدید به پزشک خود اطلاع دهید.
این دارو می تواند باعث مشکلات کلیوی شود، مخصوصا اگر دچار کمبود آب بدن هستید، دارو های مدر مصرف می کنید و مشکلات کلیوی قبلی داشته اید. اگر علائمی مانند کاهش حجم ادرار، تورم در پاها و مچ پا و احساس خستگی و تنگی نفس دارید با پزشک خود تماس بگیرید.
همچنین اگر علائمی مانند گرفتگی عضلانی، بی حسی و مور مور شدن در دست ها و پا ها و اطراف دهان، درد جدید یا غیر عادی لگن و درد شدید در مفصل، استخوان یا عضله دارید، با پزشک خود تماس بگیرید.
قبل از مصرف زولدرونیک اسید
اگر به این دارو حساسیت دارید از آن استفاده نکنید.
همچنین در شرایط زیر از برند ریکلست این دارو استفاده نکنید:
- بیماری شدید کلیوی
- سطح پایین کلسیم در خون
اگر اخیرا از دارو های دیگر دارو های بیس فسفونات (آلندرونیت، اتیدرونیت، ایباندرونیت، پامیدرونیت، رزیدرونیت، تیلودرونیت) استفاده کرده اید، از این دارو استفاده نکنید.
برای اینکه مصرف این دارو برای شما بی خطر باشد، موارد زیر را به پزشک خود اطلاع دهید:
- بیماری کلیوی
- جراحی تیروئید یا پاراتیروئید
- هیپوکلسمی
- جراحی خارج کردن بخشی از روده کوچک
- آسم ناشی از آسپرین
- مشکلات دندانی (قبل از شروع درمان باید دندان های شما چک شود)
- هر شرایطی که جذب غذا را سخت می کند (سو تغذیه)
در موارد نادری این دارو باعث تخریب استخوان (نکروز) در استخوان فک می شود. علائم آن شامل بی حسی و درد فک، لثه های متورم و قرمز، از دست دادن دندان ها، بهبودی دیر بعد از پروسه های دندان پزشکی می شود. هر چه مدت مصرف دارو طولانی تر باشد احتمال این عارضه بیشتر می شود.
ریسک این عارضه در افراد دارای سرطان که شیمی درمانی، دارو استروئیدی یا درمان رادیولوژی دریافت می کنند، بیشتر است. دیگر فاکتور های این عارضه شامل بیماری های لخته خون، آنمی، مشکلات دندانی از پیش موجود می باشد.
مصرف در بارداری زولدرونیک اسید
زولدرونیک اسید به جنین آسیب می رساند. در طی درمان با این دارو و چندین هفته پس از قطع دارو از روش های موثر پیشگیری از بارداری استفاده کنید. این دارو ممکن است اثرات طولانی مدت در بدن داشته باشد. اگر در طی درمان باردار شدید به پزشک خود اطلاع دهید.
این دارو می تواند وارد شیر مادر شود و به نوزاد آسیب برساند.
نحوه مصرف زولدرونیک اسید
مصرف این دارو به صورت تزریق داخل عروقی و توسط کادر درمانی انجام می شود.
دارو معمولا یکبار مصرف می شود ولی ممکن است دارو یکبار هر ۱ تا ۲ سال مصرف شود. برنامه دارو شما ممکن است بسته به اینکه چرا از دارو استفاده می کنید، متفاوت است.
چند ساعت قبل از مصرف دارو ۲ لیوان آب مصرف کنید تا از کمبود آب بدن جلوگیری کنید.
در طی درمان با این داروبه تست های مکرر آزمایشگاهی نیاز دارید تا پزشک شما متوجه شود که چه مدت باید با این دارو درمان شوید. عملکرد کلیه شما نیز باید چک شود.
در طول درمان با این دارو به وضعیت دندان خود به خوبی رسیدگی کنید. از مسواک و نخ دندان استفاده کنید. اگر پروسه دندان پزشکی به ویژه جراحی دارید به پزشک خود بگویید که از این دارو استفاده می کنید.
زولدرونیک اسید فقط بخشی از یک برنامه درمانی است که شامل رژیم غذایی و مصرف کلسیم و ویتامین ها است. به دقت از دستورالعمل های پزشک خود پیروی کنید.
پزشک شما تشخیص می دهد که چه مدت باید از این دارو استفاده کنید. زولدرونیک اسید معمولا برای مدت ۳ تا ۵ سال استفاده می شود.
فراموشی یک دوز زولدرونیک اسید
در صورت فراموشی یک دوز با پزشک خود تماس بگیرید.
ملاحظات دارویی زولدرونیک اسید
از سیگار کشیدن پرهیز کنید یا آن را ترک کنید زیرا باعث کاهش تراکم استخوانی می شود و شکستگی استخوان را راحت تر می کند.
از مصرف الکل زیاد پرهیز کنید. مصرف الکل نیز باعث کاهش توده استخوان می شود.
عوارض جانبی زولدرونیک اسید
اگر علائم حساسیت به دارو را دارید با مرکز اورژانس تماس بگیرید: کهیر، تنفس صدا دار، سفتی قفسه سینه، تنگی نفس، تورم صورت، لب، زبان، گلو.
اگر علائم زیر را داشتید با پزشک خود تماس بگیرید:
- درد جدید یا غیر عادی ران یا لگن
- درد فک، تورم و بی حسی
- درد شدید مفصل، عضله یا استخوان
- مشکلات کلیوی: قطع ادرار و یا کاهش حجم ادرار، ادرار دردناک، تورم پاها و مچ، احساس خستگی و تنگی نفس
- سطح پایین کلسیم: گرفتگی عضله، انقباضات، بی حسی و مور مور شدن اطراف دهان و انگشتان دست ها و پاها
عوارض جانبی در بزرگسالان مسن تر بیشتر رخ می دهد.
عوارض جانبی رایج:
- تهوع، استفراغ، اسهال، یبوست
- درد استخوان، مفصل یا عضله
- تب یا دیگر علائم آنفولانزا
- درد در دست ها و پاها
- چشم های قرمز یا پف کرده
- سردرد، خستگی
- مشکلات تنفسی
تداخلات دارویی زولدرونیک اسید
- بواسیزومب
- سولفامتوکسازول
- تریمتوپریم
- کلسیم
- ویتامین D
- پانکرلیپاز
- دنوسوماب
- روغن ماهی
- فلوتیکازون نازال
- فروزماید
- آتروپین
- دیفنوکسیلات
- منیزیم هیدروکسید
- اکسی کدون
- استامینوفن
- لووتیروکسین
- تری پاراتید
- بورتزومیب
- اوندانسترون
- گوسرلین
- ویتامین B6
- ویتامین B12
- ویتامین C
- ویتامین D3
این لیست تمام داروهایی که با این دارو تداخل دارند نیست و داروهای بدون نسخه و ویتامین ها و محصولات گیاهی نیز می توانند با این دارو تداخل داشته باشند.
این دارو و همه دارو ها را دور از دسترس کودکان قرار دهید. هرگز داروی خود را به دیگران توصیه نکنید. دارو را فقط برای کاربرد نسخه شده مصرف کنید.
منبع : drugs.com | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی