بیماری پریکاردیت یا التهاب آب شامه قلب ؛ علائم، علل و درمان | کافه پزشکی

پریکاردیت به معنای ورم و سوزش پریکارد (غشای کیسه مانند نازک که اطراف قلب شما را می پوشاند) است. پریکاردیت اغلب باعث درد قفسه سینه و برخی اوقات ایجاد علائم دیگر می شود. درد شدید قفسه سینه همراه با این بیماری زمانی رخ می دهد که لایه های پریکارد به هم سایش داشته باشند.

التهاب پریکارد اغلب به طور ناگهانی و حاد شروع می شود و برای مدت طولانی باقی نمی ماند. هنگامی که علائم به تدریج تداوم می یابند، پریکاردیت از نوع مزمن محسوب می شود. همراه کافه پزشکی باشید

بیشتر موارد خفیف است و معمولا به خودی خود بهبود می یابد. درمان موارد شدید تر ممکن است شامل داروها و به ندرت جراحی باشد. تشخیص زودرس و درمان ممکن است به کاهش خطر عوارض طولانی مدت پریکاردیت کمک کند.

علائم پریکاردیت

بسته به الگو و ماندگاری علائم، این بیماری به انواع مختلف طبقه بندی می شود. نوع حاد معمولا کمتر از سه هفته طول می کشد. نوع پیوسته حدود چهار تا شش هفته طول می کشد اما تا سه ماه مداومت دارد.

اگر حدود چهار تا شش هفته بدون علامت بودن پس از یک دوره پریکاردیت حاد، دوره بعدی رخ دهد تحت عنوان عود شونده توصیف می شود. اگر علائم بیش از سه ماه طول بکشد، پریکاردیت مزمن تلقی می شود.

شایع ترین علامت نوع حاد، درد تیز و سوزن مانند قفسه سینه در پشت استخوان سینه یا در سمت چپ قفسه سینه است. با این حال، برخی از افراد مبتلا به نوع حاد، درد قفسه سینه را به صورت فشاری و با شدت متفاوت توصیف می کنند.

درد پریکاردیت حاد ممکن است به شانه چپ و گردن شما منتقل شود. غالبا هنگام سرفه، دراز کشیدن یا تنفس عمیق شدت می یابد. نشستن و خم شدن به جلو، اغلب می تواند درد را کاهش دهد. در بعضی مواقع، تشخیص درد پریکارد از درد ناشی از حمله قلبی ممکن است دشوار باشد.

نوع مزمن معمولا با التهاب مزمن همراه است و ممکن است منجر به تجمع مایع در اطراف قلب (افیوژن پریکارد) شود. شایع ترین علامت نوع مزمن، درد قفسه سینه است.

بسته به نوع، علائم و نشانه های پریکاردیت ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• درد تیز و سوزن مانند در قسمت مرکزی یا سمت چپ قفسه سینه که عموما هنگام تنفس شدید می شود
• تنگی نفس هنگام خم شدن
• تپش قلب
• تب درجه پایین
• احساس کلی ضعف، خستگی یا احساس بیماری
• سرفه
• ورم شکم یا پا

علل پریکاردیت

در شرایط عادی، کیسه دو لایه پریکارد که قلب شما را احاطه کرده است، حاوی مقدار کمی مایعات روان کننده است. در پریکاردیت، کیسه ملتهب می شود و اصطکاک حاصل از التهاب غشا منجر به درد قفسه سینه می شود.

تعیین علت این بیماری اغلب دشوار است. در بیشتر موارد، پزشکان یا قادر به تعیین علت (ایدیوپاتیک) نیستند یا به عفونت ویروسی شک می کنند.

این بیماری همچنین ممکن است به دلیل تحریک عضله آسیب دیده قلب، اندکی پس از حمله قلبی ایجاد شود. به علاوه، ممکن است هفته ها بعد از حمله قلبی یا جراحی قلب، شکل خاص و تاخیر داری از پریکاردیت ایجاد شود. این نوع به عنوان سندروم درسلر شناخته می شود.

سایر دلایل عبارتند از:

• اختلالات التهابی سیستمیک: اینها ممکن است شامل لوپوس و آرتریت روماتوئید باشند.
• آسیب: آسیب به قلب یا قفسه سینه در اثر تصادف یا علل دیگر می تواند زمینه ساز باشد.
• سایر اختلالات پزشکی: این موارد ممکن است شامل نارسایی کلیه، ایدز، سل و سرطان باشند.
• داروهای خاص: برخی از داروها می توانند باعث این وضعیت شوند؛ اگرچه این یک امر غیر معمول است.

عوارض پریکاردیت

عوارض ممکن است شامل موارد زیر باشند:

پریکاردیت فشارنده: اگرچه غیر معمول است اما برخی از افراد مبتلا به این بیماری، به ویژه افراد با التهاب طولانی مدت و عود مزمن، می توانند دچار زخم و انقباض دائمی پریکارد شوند.

در این افراد، پریکارد بخش زیادی از خاصیت ارتجاعی خود را از دست می دهد و شبیه یک قفسه سفت و محکم می شود و باعث می شود قلب عملکرد درستی نداشته باشد. این حالت اغلب منجر به ورم شدید پاها و شکم و همچنین تنگی نفس می شود.

تامپوناد قلبی: هنگامی که مایعات در پریکارد جمع شوند، یک وضعیت خطرناک به نام تامپوناد قلبی ایجاد می شود.

مایعات اضافی بر قلب فشار وارد می کنند و اجازه نمی دهند که به درستی پر شود. این بدان معناست که خون کمتری از قلب پمپاژ می شود و افت چشمگیر فشار خون رخ می دهد. اگر به موقع درمان نشود، می تواند کشنده باشد.

تشخیص زودرس و درمان معمولا خطر عوارض طولانی مدت را کاهش می دهد.

تشخیص پریکاردیت

پزشک با دریافت سابقه پزشکی و پرسیدن سؤال در مورد درد قفسه سینه و سایر علائم، تشخیص را شروع خواهد کرد. به عنوان بخشی از ارزیابی اولیه، پزشک معاینه بدنی را نیز انجام می دهد و صدای قلب شما را بررسی می کند.

پزشک برای بررسی صداهای مشخص شده برای پریکاردیت، یک گوشی پزشکی روی سینه شما قرار می دهد.

همچنین پزشک ممکن است شما را تحت آزمایش قرار دهد تا حمله قلبی، جمه شدن مایع در کیسه پریکارد یا علائم التهابی مشخص شود. پزشک می تواند از آزمایش خون برای تعیین وجود باکتری یا نوع دیگر عفونت ها نیز استفاده کند.

همچنین ممکن است یک یا چند روش تشخیصی زیر نیز انجام شود:

الکتروکاردیوگرام (ECG): در این آزمایش، الکترود ها به پوست شما وصل می شوند تا بتوانند فعالیت های الکتریکی قلب شما را اندازه گیری کنند.

تکانه های الکتریکی به صورت موج هایی که روی مانیتور نمایش داده می شوند، ضبط و روی کاغذ چاپ می شوند. برخی از نتایج ECG ممکن است نشان دهنده پریکاردیت باشد، در حالی که دیگران می توانند حمله قلبی را نشان دهند.

اشعه ایکس قفسه سینه: پزشک با داشتن اشعه ایکس از قفسه سینه، می تواند اندازه و شکل قلب را مورد مطالعه قرار دهد. در صورت تجمع مایع اضافی در پریکارد، تصاویر ممکن است قلب بزرگ شده را نشان دهند.

اکوکاردیوگرام: در این آزمایش از امواج صوتی با فرکانس بالا برای ایجاد تصاویری از قلب و ساختارهای آن از جمله تجمع مایع در پریکارد استفاده می شود. پزشک شما می تواند این تصاویر را روی مانیتور مشاهده و تجزیه و تحلیل کند.

توموگرافی کامپیوتری (CT): این تکنیک نسبت به مطالعات معمول با اشعه X می تواند تصاویر دقیق تری از قلب و پریکارد شما تولید کند.

ممکن است سی تی اسکن انجام شود تا علل دیگر درد حاد در قفسه سینه مانند لخته شدن خون در شریان ریه (آمبول ریوی) یا پارگی آئورت شما مشخص شود. سی تی اسکن همچنین می تواند برای بررسی ضخیم تر شدن پریکارد که ممکن است نشان دهنده پریکاردیت انسدادی باشد، استفاده شود.

تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI): این روش از یک میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای ایجاد تصاویر مقطعی از قلب شما استفاده می کند که می تواند ضخیم شدن، التهاب یا سایر تغییرات در پریکارد را نشان دهد.

درمان پریکاردیت

درمان پریکاردیت بستگی به علت و همچنین شدت آن دارد. موارد خفیف بدون درمان ممکن است به خودی خود بهتر شوند.

دارو درمانی

داروهایی که برای کاهش التهاب و ورم مرتبط با پریکاردیت تجویز می شوند عبارتند از:

مسکن ها: بیشتر دردهای مرتبط با این بیماری، به خوبی به داروهای تسکین دهنده درد بدون نسخه مانند آسپرین یا ایبوپروفن پاسخ می دهند. این داروها همچنین به کاهش التهاب کمک می کنند. 

کلشی سین: این دارو که باعث کاهش التهاب در بدن می شود، ممکن است برای نوع حاد یا به عنوان درمانی برای نوع عود شونده تجویز شود.

کلشی سین می تواند مدت زمان علائم و خطر عود مجدد آن را کاهش دهد. با این حال، این دارو برای افرادی که برخی از مشکلات پزشکی مانند بیماری کبد یا کلیه داشته اند بی خطر نیست. پزشک شما قبل از تجویز کلشی سین، سابقه پزشکی شما را با دقت بررسی می کند.

کورتیکواستروئیدها: اگر به داروهای تسکین دهنده درد یا کلشی سین پاسخ ندادید یا علائم عود شونده ندارید، پزشک ممکن است داروی استروئیدی مانند پردنیزون تجویز کند.

هنگامی که عفونت باکتریایی عامل اصلی باشد، در صورت لزوم با آنتی بیوتیک و تخلیه عفونت تحت درمان قرار خواهید گرفت.

بستری شدن در بیمارستان

اگر پزشک مشکوک به تامپوناد قلبی باشد، به احتمال زیاد در بیمارستان بستری خواهید شد.

اگر تامپوناد قلبی وجود داشته باشد، پزشک ممکن است روشی را برای تخلیه مایعات توصیه کند:

پریکاردیوسنتز: در این روش، پزشک از یک سوزن استریل یا یک کاتتر برای خارج کردن و تخلیه مایعات اضافی از حفره پریکارد استفاده می کند. قبل از انجام پریکاردیوسنتز، بیهوشی موضعی دریافت خواهید کرد که اغلب با نظارت اکوکاردیوگرام و سونوگرافی انجام می شود. این روش تخلیه ممکن است طی مدت بستری شما برای چند روز ادامه یابد.

پریکاردیکتومی: اگر به پریکاردیت انسدادی مبتلا شده باشید، ممکن است لازم باشد که عمل جراحی پریکاردیکتومی انجام دهید تا کل پریکاردی که سفت شده است برداشته شود و پمپاژ قلب شما بهبود یابد.

منبع : mayoclinic.org | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی