بیماری اکتینومیکوز (Actinomycosis) ؛ علائم، علل و درمان | کافه پزشکی
اکتینومیکوز یک بیماری نادر و عفونی است که در آن باکتری اکتینومایسیس از طریق بافت های بدن از یک قسمت به قسمت دیگر پخش می شود. با گذشت زمان، این بیماری می تواند به آبسه، درد و التهاب منجر شود.
این امر می تواند بر روی پوست یا نواحی عمیق تر بدن و گاه خون تأثیر بگذارد. بسیاری از افراد در بدن خود باکتری اکتینومایسیس را دارند اما این باکتری ها معمولاً در یک مکان قرار می گیرند و در بافت های سالم ایجاد بیماری نمی کنند. اگر ناحیه اطراف باکتری ها آسیب ببیند، باکتری ها می توانند به مناطق دیگر منتقل شوند. همراه کافه پزشکی باشید
طبق مقاله ای که در بررسی های میکروبیولوژی منتشر شده است، عفونت مسری نیست زیرا این باکتری ها نمی توانند در خارج از بدن انسان زنده بمانند.
آنچه در این پست کافه پزشکی خواهید دید
علل اکتینومیکوز
اکتینومیکوز زمانی اتفاق می افتد که گونه باکتری های اکتینومایسیس به دلیل آسیب بافتی به بدن منتقل شوند.
بیشتر افراد این باکتری ها را در پوشش دهان، گلو، دستگاه گوارش و مجاری ادراری دارند. این باکتری ها در بدن بدون ایجاد مشکل زندگی می کنند اما در صورت گسترش خطرناک می شوند.
اگر وسیله ای تیز بافت های داخلی بدن را سوراخ کند، باکتری ها می توانند گسترش یابند. در صورت پوسیدگی دندان یا بیماری لثه نیز ممکن است اکتینومیکوز رخ دهد.
بعضی اوقات، این وضعیت آنقدر شدید می شود که عفونت وارد استخوان و ماهیچه های اطراف می شود. در موارد شدید، پوست می تواند پاره شود و مقادیر زیادی چرک به بیرون بریزد.
باکتری های اکتینومیکوز بی هوازی و گرم مثبت هستند. این امر بدان معنی است که آنها در اعماق بافت های بدن زندگی می کنند؛ جایی که سطح اکسیژن بسیار کم است. این نوع عفونت باکتریایی برای تشخیص دشوار تر است و اغلب درمان طولانی تری دارد.
انواع اکتینومیکوز
اکتینومیکوز تقریباً می تواند بر روی هر بخشی از بدن انسان تأثیر بگذارد.
فک یا دهان
اکتینومیکوز می تواند بر دهان، فک یا گردن اثر بگذارد. باکتری های ایجاد کننده این عفونت معمولاً در پلاک دندان زندگی می کنند.
این نوع می تواند ناشی از موارد زیر باشد:
- مشکلات دندانپزشکی مانند پوسیدگی و بهداشت ضعیف دهان و دندان
- اگر ذرات پلاک دندان وارد غشای مخاطی شوند
همچنین می تواند بعد از اقدامات دندانپزشکی ایجاد شود.
فرد ممکن است ظرف چند ساعت از آسیب متوجه عفونت شود یا ممکن است چندین هفته طول بکشد تا علائم ظاهر شوند.
این نوع شایع ترین شکل عفونت ناشی از اکتینومیکوز است. براساس مقاله ای که در این زمینه منتشر شده است، ۵۰ درصد از کل موارد را تشکیل می دهد.
ریه ها
اکتینومیکوز می تواند در مجاری هوایی و ریه ها ایجاد شود. این وضعیت اغلب هنگامی اتفاق می افتد که افراد باکتری های دهان و گلو را به داخل ریه ها تنفس کنند.
علائم ابتدا روی ریه ها اثر می گذارد و سپس می تواند به ناحیه اطراف ریه ها، حفره سینه و قسمت فوقانی ستون فقرات گسترش پیدا کند.
شخص ممکن است موارد زیر را تجربه کند:
- ضعف
- تب
- سرفه
- کاهش شدید وزن
شکم
اکتینومیکوز اغلب در شکم ایجاد می شود اما می تواند بر روی هر بخشی از دستگاه گوارش، از مری تا مقعد، تأثیر بگذارد.
این بیماری ممکن است بعد از ترکیدن آپاندیس یا بعد از عمل جراحی آپاندیسیت ایجاد شود.
فرد ممکن است موارد زیر را تجربه کند:
- آبسه
- تب مداوم
- درد
- اسهال یا یبوست
- چرکی که در پوست ظاهر می شود
این نوع عفونت می تواند گسترش یابد و بعضی اوقات می تواند روی لگن تأثیر بگذارد.
لگن
اکتینومیکوز می تواند از واژن به مناطق دیگر لگن گسترش یابد. گاهی اوقات استفاده از یک دستگاه داخل رحمی (IUD) برای کنترل زمان تولد می تواند احتمال ابتلا به این نوع عفونت را افزایش دهد.
اگر این اتفاق بیفتد، فرد ممکن است علائم زیر را تجربه کند:
- ترشحات واژن
- درد یا توده یا ورم در قسمت تحتانی شکم یا لگن
کالج زنان و زایمان آمریکا یادآور می شوند که حدود ۷ درصد از زنان دارای IUD مبتلا به اکتینومیکوز و معمولاً بدون علامت هستند. آزمایش ها معمولاً باکتری ها را به طور اتفاقی پیدا می کنند.
دستورالعمل های کالج که در سال ۲۰۱۶ منتشر شد، توصیه می کنند که IUD می تواند برای زمان استفاده توصیه شده در جای خود باقی بماند و هیچ درمانی لازم نیست. با این حال، مردم نباید IUD را طولانی تر از آنچه توصیه می شود استفاده کنند.
این باکتری همچنین می تواند باعث ایجاد آبسه در تخمدان ها و لوله های فالوپ شود.
انواع نادر اکتینومیکوز
اکتینومیکوز می تواند بر سیستم عصبی مرکزی (CNS) تأثیر بگذارد که البته نادر است.
نوع نادر دیگری نیز وجود دارد که معمولا در بافت های عمیق تر روی پوست و استخوان ها تأثیر می گذارد.
علائم اکتینومیکوز
اکتینومیکوز می تواند اشکال مختلفی به خود بگیرد و می تواند شبیه عفونت های دیگر و حتی نئوپلاسم ها یا تومورها باشد.
علائم بستگی به نوع اکتینومیکوز دارد اما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ورم و التهاب در محل عفونت
- آسیب بافتی و اسکار
- آبسه ها یا توده های پر از چرک
- ایجاد سوراخ های کوچک در بافت به نام فیستول که معمولا چرک از آنها نشت پیدا می کند
شدت علائم بیشتر به جایی از بدن بستگی دارد که عفونت در آن رخ می دهد.
تشخیص اکتینومیکوز
برای تشخیص، پزشک می تواند نمونه ای از خلط، چرک یا بافت نمونه را برای بررسی میکروسکوپی به آزمایشگاه بفرستد.
در بعضی موارد، آبسه ممکن است شبیه رشد سرطانی باشد. ضایعات در ریه می تواند علائمی شبیه به سرطان یا سل (TB) ایجاد کند.
مهم است که علل دیگر علائم مشابه را رد کنید.
درمان اکتینومیکوز
اکتینومیکوز می تواند برای مدتی طولانی ادامه یابد. درمان طولانی مدت با آنتی بیوتیک ها مانند پنی سیلین رایج است و ممکن است از ۸ هفته تا بیش از ۱۲ ماه طول بکشد.
در بعضی موارد، جراح ممکن است آبسه را تخلیه کرده یا قسمت آلوده را خارج کند. بعد از این، ممکن است فرد برای رفع مشکل به یک دوره ۳ ماهه آنتی بیوتیک نیاز داشته باشد.
چشم انداز اکتینومیکوز
این وضعیت به آرامی توسعه می یابد اما می تواند تأثیر جدی بر سلامت فرد داشته باشد. درمان زودرس بسیار مهم است.
نویسندگان یک مطالعه منتشر شده در سال ۲۰۱۴، روش های زیر را برای کاهش خطر ابتلا به اکتینومیکوز ارائه دادند:
- جلوگیری از سوء مصرف الکل
- حفظ سلامت کلی خوب
- کنترل شرایط پزشکی طولانی مدت
- بهداشت خوب دندان و دهان
در کشورهایی که دسترسی خوبی به آنتی بیوتیک ها و خدمات دندانپزشکی دارند، احتمال ابتلا به اکتینومیکوز کمتر است.
منبع : medicalnewstoday.com | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی