انواع فتق (Hernia) و روش های درمانی آنها | کافه پزشکی
فتق یا هرنی یک مشکل شایع است که باعث ایجاد برآمدگی موضعی در شکم یا کشاله ران می شود. Hernia اغلب بی ضرر و بدون درد است اما در بعضی مواقع می تواند ناراحتی و درد ایجاد کند. آنها معمولاً با جستجو و دیدن برآمدگی، به راحتی تشخیص داده می شوند.
درمان معمولا شامل انتخاب بین مراقبت و انتظار برای بهبود خود به خودی و یا عمل جراحی برای اصلاح وضعیت است. جراحی فتق اینگوینال در دوران کودکی و پیری و جراحی فتق کشاله ران در دوران جوانی شایع تر هستند. همراه کافه پزشکی باشید
آنچه در این پست کافه پزشکی خواهید دید
فتق یا هرنی چیست ؟
فتق هنگامی رخ می دهد که ضعف یا سوراخی در قسمت پریتوئن وجود داشته باشد. پریتوئن، دیواره ای عضلانی است که اندام های شکمی را در موقعیت خود نگه می دارد.
وقتی فرد دراز بکشد، توده ممکن است ناپدید شود. سرفه یا عطسه ممکن است باعث ظاهر شدن دوباره توده شود.
انواع فتق
فتق را معمولاً در مناطق زیر مشاهده می کنید :
فتق کشاله ران
فتق فمورال یا فتق رانی درست زیر کشاله ران ایجاد می شود و در زنان شایع تر است. برعکس فتق اینگوینال که در مردان شایع تر است و شامل برآمدگی در کشاله ران است که گاهی به کیسه بیضه می رسد.
فتق شکمی
فتق هیاتال یا هیاتوس ناشی از فشار قسمت فوقانی معده به حفره شکمی و دیافراگم است.
فتق نافی
برآمدگی در این ناحیه توسط فشار ناف ایجاد می شود.
اسکار جراحی
جراحی قبلی شکم می تواند از طریق جای زخم به فتق برشی منجر شود.
علل ایجاد فتق
به استثنای فتق برشی (عارضه عمل جراحی شکم)، در بیشتر موارد دلیل مشخصی برای بروز فتق وجود ندارد. خطر ابتلا به فتق با افزایش سن افزایش می یابد و بیشتر در مردان رخ می دهد.
فتق می تواند مادرزادی باشد (در بدو تولد وجود دارد) یا در کودکانی که ضعف در دیواره شکم دارند ایجاد شود.
فعالیت ها و مشکلات پزشکی که باعث افزایش فشار به دیواره شکم و سپس منجر به فتق می شود شامل موارد زیر است :
- نشستن طولانی مدت بر روی توالت (به دلیل یبوست طولانی مدت)
- سرفه مداوم
- فیبروز کیستیک
- پروستات بزرگ شده
- فشار حین ادرار کردن
- اضافه وزن یا چاق بودن
- مایع شکمی
- بلند کردن وسایل سنگین
- دیالیز صفاقی
- سیگار کشیدن
- فشار بدنی
- عدم نزول بیضه
عوامل خطر ایجاد فتق
عوامل خطر براساس نوع فتق قابل تقسیم می باشد :
عوامل خطر فتق برشی
از آنجا که فتق برشی نتیجه عمل جراحی است، روشن ترین عامل خطر شامل عمل جراحی اخیر روی شکم است.
۳ تا ۶ ماه بعد از عمل زمان حساس تری برای ایجاد فتق است بخصوص اگر :
- درگیر فعالیت شدید باشند
- چاق تر شده اند
- باردار شده اند
عوامل خطر فتق اینگوینال
افرادی که ریسک بالاتری برای ابتلا به فتق اینگوینال دارند عبارتند از :
- سن بالاتر
- افرادی با بستگان نزدیک که فتق اینگوینال داشته اند
- سابقه داشتن فتق اینگوینال
- جنس مذکر
- افراد سیگاری
- افراد مبتلا به یبوست مزمن
- تولد زودرس و وزن کم هنگام تولد
- بارداری
عوامل خطر فتق نافی
فتق نافی در نوزادان با وزن کم و نوزادان نارس بیشتر دیده می شود.
در بزرگسالان عوامل خطر شامل موارد زیر است :
- داشتن اضافه وزن
- حاملگی های متعدد
- جنس مونث
عوامل خطر فتق هیاتال
خطر فتق هیاتال در افراد زیر بالاتر است :
- سن ۵۰ سال یا بالاتر
- چاق بودن
علائم فتق
در بسیاری موارد، فتق بدون درد است و هیچ مشکلی ایجاد نمی کند و نیازی به مراقبت فوری پزشکی ندارد.
با این وجود، فتق می تواند گاهی موجب درد شود و علائم هنگام ایستادن یا بلند کردن وسایل سنگین بدتر می شوند. بیشتر افرادی که متوجه افزایش تورم یا درد می شوند سرانجام به پزشک مراجعه می کنند.
در بعضی موارد، فتق به عمل جراحی فوری نیاز دارد؛ به عنوان مثال، هنگامی که بخشی از روده توسط یک فتق اینگوینال دچار انسداد شده باشد.
اگر فتق اینگوینال باعث ایجاد موارد زیر شود، مراقبت فوری نیازمند است :
- درد
- حالت تهوع
- استفراغ
- برآمدگی را نمی توان به داخل شکم هل داد
فتق هیاتال می تواند علائم رفلاکس مانند سوزش سر دل را ایجاد کند که به دلیل ورود اسید معده به مری ایجاد می شود.
درمان فتق یا هرنی
برای فتق بدون علامت، روش معمول شامل مراقبت و انتظار برای بهبودی است اما این روش می تواند برای انواع خاصی از فتق مانند فتق رانی خطرناک باشد.
۴۰ درصد مواردی که بیش از ۲ سال از تشخیص فتق رانی گذشته و درمان نشده اند، منجر به اختناق روده می شود.
هنوز مشخص نیست که آیا جراحی غیر اورژانسی در مواردی که فتق اینگوینال بدون علامت است و می تواند به داخل شکم رانده شود، برای ترمیم فتق ارزشی دارد یا خیر.
کالج جراحان آمریکا، جراحی انتخابی را در چنین مواردی غیر ضروری می داند و دوره انتظار را توصیه می کند. برخی دیگر جراحی را برای رفع خطر اختناق روده توصیه می کنند.
روش های جراحی
اگرچه گزینه های جراحی به شرایط فردی از جمله محل فتق بستگی دارد اما دو نوع اصلی مداخله جراحی برای فتق وجود دارد :
- جراحی باز
- لاپاروسکوپی
لاپاروسکوپی برای انجام اقدامات تکراری و جلوگیری از ایجاد زخم های اسکار بیشتر استفاده می شود و در حالی که معمولاً گران تر است، عوارض کمتری دارد. لاپاروسکوپی امکان استفاده از برش های کوچکتر را فراهم می کند و باعث بهبودی سریع تر می شود.
فتق در کودکان
فتق اینگوینال یکی از شایع ترین شرایط جراحی در نوزادان و کودکان است.
بررسی سال ۲۰۱۴ از داده ها در مورد ترمیم فتق جراحی باز و لاپاروسکوپی در نوزادان و کودکان نشان داد که عمل جراحی لاپاروسکوپی سریع تر از عمل جراحی باز است اما تفاوتی در عملکرد وجود ندارد.
میزان عود برای هر دو نوع روش مشابه است اما عوارضی مانند عفونت زخم در جراحی باز خصوصاً در نوزادان بیشتر است.
منبع : medicalnewstoday.com | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی