بیماری پانکراتیت یا التهاب پانکراس ؛ علائم، علل و درمان | کافه پزشکی
پانکراتیت نوعی بیماری است که در آن، پانکراس یا لوزالمعده شما ملتهب می شود. لوزالمعده یک غده بزرگ در پشت معده و در کنار روده کوچک شماست که دو کار اصلی انجام می دهد؛ این غده آنزیم های قدرتمند گوارشی را در روده کوچک شما آزاد می کند تا به شما در هضم غذا کمک کند. همچنین انسولین و گلوکاگون را در جریان خون شما آزاد می کند تا نحوه استفاده از مواد غذایی را برای تولید انرژی کنترل کنند.
وقتی آنزیم های هضم کننده قبل از آزاد شدن توسط پانکراس شما شروع به کار کنند، پانکراتیت اتفاق می افتد. همراه کافه پزشکی باشید
آنچه در این پست کافه پزشکی خواهید دید
انواع پانکراتیت
التهاب پانکراس به دو شکل حاد و مزمن وجود دارد.
پانکراتیت حاد: در این فرم التهاب ناگهانی اتفاق می افتد. این بیماری می تواند از ناراحتی خفیف تا شدید و خطرناک برای حیات متغیر باشد. اکثر مبتلایان به فرم حاد پس از دریافت درمان مناسب کاملاً بهبود می یابند. در موارد شدید، پانکراتیت حاد می تواند باعث خونریزی، آسیب جدی به بافت، عفونت و کیست شود. این نوع همچنین می تواند به سایر ارگان های حیاتی مانند قلب، ریه ها و کلیه ها آسیب برساند.
پانکراتیت مزمن: التهاب طولانی مدت است. این اتفاق اغلب بعد از یک دوره پانکراتیت حاد رخ می دهد. یکی دیگر از دلایل اصلی، نوشیدن مقدار زیاد الکل برای مدتی طولانی است. صدمه به لوزالمعده شما در اثر استفاده زیاد از الکل ممکن است سال ها باعث ایجاد علائم نشود اما می تواند به طور ناگهانی بروز کند.
علائم پانکراتیت
علائم پانکراتیت حاد
- تب
- ضربان قلب بالا
- تهوع و استفراغ
- شکم متورم و نرم
- درد در قسمت بالای شکم که به پشت شما کشیده می شود. خوردن غذا ممکن است باعث بدتر شدن آن شود، خصوصاً غذاهایی که پر چرب هستند.
علائم پانکراتیت مزمن
علائم فرم مزمن شبیه به فرم حاد است اما ممکن است موارد زیر نیز اضافه شود:
- درد مداوم در بالای شکم شما که به کمر نیز کشیده می شود. این درد ممکن است ناتوان کننده باشد.
- اسهال و کاهش وزن زیرا پانکراس شما آنزیم های کافی را برای تجزیه مواد غذایی آزاد نمی کند
- ناراحتی معده و استفراغ
علل و عوامل خطر التهاب پانکراس
علل فرم حاد شامل موارد زیر است:
- بیماری های خود ایمنی
- الکلیسم
- عفونت ها
- سنگ کیسه صفرا
- دارو درمانی
- اختلالات متابولیک
- عمل جراحی
- ضربه به پانکراس
در حدود ۱۵٪ از مبتلایان به فرم حاد، علت آن ناشناخته است.
علل فرم مزمن شامل موارد زیر است:
- فیبروز کیستیک
- سابقه خانوادگی اختلالات پانکراس
- سنگ های کیسه صفرا
- تری گلیسیرید بالا
- استفاده طولانی مدت از الکل
- دارو درمانی
در حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد موارد، علت فرم مزمن ناشناخته است. افراد مبتلا به فرم مزمن معمولاً مردانی بین ۳۰ تا ۴۰ سال هستند.
عوارض پانکراتیت
التهاب پانکراس می تواند عوارض شدیدی از جمله موارد زیر داشته باشد:
- دیابت؛ اگر سلول هایی که انسولین تولید می کنند آسیب دیده باشند
- عفونت پانکراس
- نارسایی کلیه
- سوء تغذیه؛ اگر بدن شما به دلیل کمبود آنزیم های گوارشی قادر به دریافت مواد مغذی کافی از غذایی که می خورید نباشد
- سرطان پانکراس
- نکروز لوزالمعده؛ اگر لوزالمعده شما به اندازه کافی خون دریافت نکند
- سودوکیست ها، هنگامی که مایع در لوزالمعده شما جمع می شوند
تشخیص پانکراتیت
برای تشخیص فرم حاد، پزشک خون شما را آزمایش می کند تا دو آنزیم گوارشی را اندازه گیری کند: آمیلاز و لیپاز. مقادیر بالای این دو آنزیم بدان معنی است که شما احتمالاً دچار پانکراتیت حاد شده اید.
سایر آزمایش ها می توانند شامل موارد زیر باشند:
- تست عملکرد لوزالمعده برای بررسی اینکه لوزالمعده شما مقادیر مناسبی از آنزیم های گوارشی را آزاد می کند یا خیر.
- سونوگرافی، سی تی اسکن و MRI که تصاویری از لوزالمعده شما را ایجاد می کنند.
- ERCP که در آن پزشک شما از یک لوله بلند با دوربین در انتها استفاده می کند تا مجاری لوزالمعده و صفراوی شما را بررسی کند.
- بیوپسی که در آن پزشک شما از سوزن استفاده می کند تا یک قطعه کوچک از بافت لوزالمعده شما را خارج کند
پزشک همچنین ممکن است تست تحمل گلوکز را انجام دهد تا میزان آسیب به سلول های لوزالمعده را اندازه گیری کنند.
درمان پانکراتیت
درمان پانکراتیت حاد
- آنتی بیوتیک ها؛ در صورت آلوده شدن لوزالمعده به باکتری ها
- مایعات داخل وریدی (IV)
- رژیم غذایی کم چرب؛ شاید لازم باشد خوردن غذا را متوقف کنید تا لوزالمعده شما بهبود یابد.
- داروی ضد درد
اگر مورد شما شدید تر باشد، ممکن است درمان شامل موارد زیر باشد:
- اگر سنگ ها، مجاری صفراوی شما را مسدود کنند با ERCP خارج می شوند
- جراحی برای برداشتن مایعات یا بافت مرده پانکراس
درمان پانکراتیت مزمن
اگر به فرم مزمن مبتلا هستید، ممکن است به درمان های بیشتری از جمله موارد زیر نیاز داشته باشید:
- انسولین برای درمان دیابت
- داروی ضد درد
- آنزیم های لوزالمعده برای کمک به دریافت مواد مغذی
- جراحی یا روش هایی برای تسکین درد، کمک به تخلیه مایع یا درمان انسداد
پیشگیری از پانکراتیت
از آنجا که بسیاری از موارد ناشی از سوء مصرف الکل است، پیشگیری اغلب بر محدود کردن میزان نوشیدن الکل تمرکز دارد.
مصرف سیگار را متوقف کنید، توصیه های پزشک و متخصص تغذیه خود را در مورد برنامه رژیم غذایی دنبال کنید و داروهای خود را مصرف کنید تا التهاب کمتر و خفیف تر داشته باشید.
منبع : webmd.com | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی