با تست ABG یا آنالیز گاز های خون شریانی و تفسیر آن آشنا شوید | کافه پزشکی

آنالیز گاز های خون شریانی یا تست ABG آزمایشی است که میزان اسیدیته یا PH ، میزان اکسیژن (O2) و دی اکسید کربن (CO2) را از یک شریان اندازه گیری می کند. این آزمایش برای بررسی عملکرد ریه های بیمار و چگونگی عملکرد آنها در دریافت اکسیژن و دفع دی اکسید کربن مورد استفاده قرار می گیرد. این آزمایش معمولا در ICU انجام می شود. با این حال، ABG را می توان برای هر بیمار در هر طبقه بسته به تشخیص بیماری انجام داد. همراه کافه پزشکی باشید

آنالیز گازهای خون شریانی (ABG) می تواند در ابتدا دشوار و گیج کننده باشد. با این حال، این مهارت بسیار مهم برای پرستاران، پزشکان، درمانگران تنفسی و دانشجویان پرستاری است.

ABG دقیق تر از وضعیت بالینی بیمار است و تفسیر صحیح می تواند منجر به تغییر سریع تر و دقیق تر در برنامه مراقبت شود.

قبل از یادگیری نحوه تجزیه و تحلیل ABG، مهم است که بدانیم دقیقا چه چیزی است و اجزای مختلف، مقادیر مربوطه و نحوه ی تمایز آن از تست گاز خون وریدی VBG را بدانیم.

وجه تمایز ABG و VBG

VBG نیز گاز های خون وریدی را آزمایش می کند و می تواند به طور دقیق pH و CO2 را تعیین کند اما قادر به ارائه O2 دقیق نیست. به همین علت، آزمایش شریانی برای بیمارانی که در معرض عوارض ناخوشایند هستند به عنوان استاندارد تبدیل شده است.

ABG ها به دلایل مختلف تجویز می شوند. این موارد ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• نارسایی ریه
• نارسایی کلیه
• شوک
• تروما
• دیابت کنترل نشده
• آسم
• بیماری انسدادی مزمن ریوی
• خونریزی
• مصرف بیش از حد مواد مخدر
• بیماری متابولیک
• مسمومیت شیمیایی

پرستار نمونه کوچک از خون را جمع آوری می کند ؛ به طور کلی حداقل ۰٫۵ میلی لیتر، اما ۱ میلی لیتر کامل ترجیح داده می شود. خون را می توان از طریق یک راه شریانی از مچ دست، کشاله ران یا ساعد آسپیره کرد.

شریان رادیال اغلب برای به دست آوردن نمونه استفاده می شود. با این وجود، شریان فمورال و شریان براکیال می تواند در صورت لزوم استفاده شود. اگر بیمار یک خط شریان از قبل داشته باشد، می توان از آن برای جمع آوری نمونه استفاده کرد.

هنگامی که خون استخراج می شود، آن را برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه مرکزی بیمارستان می فرستند و توسط متخصص مربوطه تفسیر می شود. اکثر ICU ها دارای یک دستگاه برای تبدیل سریع هستند.

در حالی که نمونه های شریانی بهترین روش برای تشخیص هستند، اما آنها پرستاران و ارائه دهندگان را به چالش می کشد. مسئله اصلی این است که اگر بیمار یک خط شریانی کارآمدی نداشته باشد، پرستار باید به خط شریانی دسترسی پیدا کند. بعضی از بیمارستان ها به پرستاران آموزش دیده اجازه می دهند که این کار را انجام دهند، اما تنها پس از یک دوره آموزشی. 

عناصر اصلی ABG

پنج جزء کلیدی برای ABG وجود دارد. آنها عبارتند از:

• pH
• فشار نسبی اکسیژن (PaO2)
• فشار نسبی دی اکسید کربن (PaCO2)
• بی کربنات (HCO3)
• اشباع اکسیژن (O2 Sat)

گازهای خون همچنین می توانند هموگلوبین و هماتوکریت و نیز مقادیر الکترولیتی مانند پتاسیم، کلسیم و سدیم را اندازه گیری کنند. اگر متخصص دریافت این مقادیر را توصیه کند، SuperGas اجرا می شود.

پنج جزء ذکر شده دارای مقادیر مختلف طبیعی هستند. با توجه به مؤسسه ملی سلامت آمریکا، مقادیر طبیعی عبارتند از:

pH: ۷٫۳۵-۷٫۴۵

Partial pressure of oxygen (PaO2): ۷۵ to 100 mmHg

Partial pressure of carbon dioxide (PaCO2): ۳۵-۴۵ mmHg

Bicarbonate (HCO3): ۲۲-۲۶ mEq/L

Oxygen saturation (O2 Sat): ۹۴-۱۰۰% 

علاوه بر اینها باز اضافی یا BE نیز برای ما مهم است : 

BE (Base Excess ) : N: -۲ TO +2

BE > -2 (Metabolic Acidosis)

BE > 2 (Metabolic Alkalosis)

چگونه ABG را تفسیر کنیم؟

اولین مقداری که پرستار باید در نظر بگیرد PH است. اگر بیمار pH>7.45 باشد، بیمار آلکالوز دارد. اگر pH <7.35 باشد، بیمار اسیدوز دارد.

بعد، PaCO2 را بررسی کنید. این تعیین خواهد کرد که آیا تغییرات در گاز خون ناشی از سیستم تنفسی یا متابولیکی است. در ترکیب با HCO3، پرستار قادر به درک کامل گاز خون خواهد بود.

اسیدوز تنفسی :

• کاهش PH و افزایش PCO2
• HCO3 : ممکن است طبیعی باشد (بدون جبران)
• HCO3 : ممکن است بالا باشد (در حال جبران)
• HCO3 : ممکن است پایین باشد ( Mixed )
• کاهش PH ادرار
• هیپرکالمی
• هیپرکلسمی

آلکالوز تنفسی :

• کاهش PCO2
• افزایش PH
• HCO3 : ممکن است طبیعی باشد ( بدون جبران )
• HCO3 : ممکن است پایین باشد ( در حال جبران )
• HCO3 : ممکن است بالا باشد (Mixed )
• هایپوکالمی
• هایپوکلسمی

اسیدوز متابولیک :

• HCO3 : پایین
• PH : پایین
• PCO2 : ممکن است نرمال باشد ( بدون جبران )
• PCO2 : ممکن است پایین باشد ( در حال جبران ) 
• PCO2 : ممکن است بالا باشد ( Mixed )
• PH< 6 ادرار

آلکالوز متابولیک :

• PH بالا
• HCO3 : بالا
• PCO2 : ممکن است نرمال باشد ( بدون جبران )
• PCO2 : ممکن است بالا باشد ( در حال جبران )
• PCO2 : ممکن است پایین باشد ( Mixed )

منبع : nurse.org | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی