پیچ خوردگی‌ استخوان ؛ علل، علائم، تشخیص و درمان | کافه پزشکی

در زمان بروز پیچ خوردگی استخوان، فرد احساس درد شدید و ناگهانی و تورم در مفاصل و عضلات می کند. این حالت در مورد کشیدگی های بیش از حد، تغییر یکباره جهت حرکت و یا در طی ضربات حین انجام فعالیت های ورزشی رخ می دهد. 

پیچ خوردگی به معنای کشیدگی یا ایجاد صدمه در رباط می باشد. رباط ساختارهای طناب مانند محکمی است که سبب اتصال استخوانها به یکدیگر می شود. این ساختارها سبب پایداری مفصل شده و مانع از حرکات غیرطبیعی و بیش از حد در مفصل می شوند. معمولاً این حالت ثانویه به تغییرات یکباره جهت حرکت یا ضربات ایجاد می شود. شایعترین مفاصلی که دچار پیچ خوردگی می شوند شامل مفصل مچ پا و زانو می باشند.

کشیدگی به معنای کشیده شدن یا ایجاد صدمه در عضلات است. این اختلال بیشتر در مواردی که عضلات ناگهان منقبض می شوند یا زمانی که بیش از حد معمول کشیده می شوند رخ می دهد. صدمات وارده به عضلات پشت ساق از جمله شایع ترین محلهای درگیری در این نوع اختلال است. همراه کافه پزشکی باشید

فرم خفیف پیچ خوردگی : در این حالت رباطها بیش از حد کش آمده و به مقدار کمی دچار آسیب می شوند. موضع آسیب می تواند دردناک باشد و بخصوص در هنگام حرکت درد تشدید می یابد. تورم زیاد نیست و فرد می تواند تا حدی به مفصل فشار آورد.

فرم متوسط پیچ خوردگی : در این حالت رشته های رباطی تا حد متوسطی دچار آسیب شده ولی بطور کامل پاره نشده اند. مفصل دردناک بوده و حرکت سخت می باشد. محل آسیب متورم بوده به علت خونریزی تغییر رنگ داده و در صورت آمدن فشار روی پاها فرد قادر نخواهد بود که تعادل خود را حفظ کند.

فرم شدید پیچ خوردگی : در این حالت یک یا چند رباط بطور کامل صدمه دیده و پاره شده اند. محل آسیب بسیار دردناک بوده. حرکت مفصل غیر ممکن بوده و فرد قادر نیست هیچ گونه فشاری بر مفصل وارد سازد. در صورت تمایل به راه رفتن به نظر می رسد که پاها از محل خود می خواهند جدا شوند. مفصل بسیار متورم شده و تغییر رنگ می دهد. افتراق این ضایعه از شکستگی یا در رفتگی که در هر دو نیاز به مراقبتهای خاص پزشکی دارند بسیار مشکل است. در این حالت ممکن است از آتلهای خاص یا ترمیم از طریق جراحی جهت ترمیم رباط ها استفاده شود.

فرم شدید کشیدگی : در این حالت عضله بصورت کامل یا ناکامل پاره می شود و ممکن است خونریزی قابل ملاحظه و تورم در اطراف عضله وجود داشته باشد. به علاوه ممکن است عضله هرگز کار خود را انجام ندهد و در صورت جدایی کامل عضله از استخوان، نیاز به عمل جراحی است.

این دو حالت از جمله مشکلات شایع سیستم عضلانی اسکلتی بدن بوده و معمولاً ثانویه به آسیب های خفیف ایجاد می شوند. معمولاً اگر عضله بصورت غیرطبیعی و به یکباره کشیده شود ممکن است کش آمده یا آنکه که پاره شود. این حالت زمانی ایجاد می شود که عضله بیکباره و به شدت منقبض می شود. کشیدگی عضلانی در زمان سرخوردن به روی یخ در حین دویدن ، پریدن، پرتاب کردن یا کشیدن شی سنگین ابجاد می شود.

پیچ خوردگی زمانی ایجاد می شود که رباطی ثانویه به فشارهای شدید بر روی مفاصل، دچار آسیب یا پارگی می شوند. به عنوان مثال در طی راه رفتن بر روی سطوح ناصاف امکان دارد زانوها یا مچ پا دچار پیچ خوردگی شوند. این حالت امکان دارد در طی فعالیتهای ورزشی رخ دهد.

عدم تحرک : عدم تحرک به مقدار کافی سبب کاهش قدرت عضلات شده و میزان تحمل آنها را در شرایط مختلف کاهش می دهد و لذا احتمال بروز آسیب در آنها بیشتر خواهد شد.

خستگی : عضلات خسته ، قدرت کمتری جهت حمایت مفاصل خواهند داشت. در هنگام خستگی عضلات احتمال آنکه در طی فعالیتهای شدید، و در حرکات ناگهانی ، عضله بیشتر کش بیاید یا اینکه بعضی مفاصل بیشتر کشیده شوند، افزایش می یابد.

کشش و گرم کردن نامناسب ، انجام نرمشهای مناسب و گرم کردن قبل از فعالیتهای ورزشی موجب می شود که عضلات شل تر شده و محدوده حرکتی مفاصل بیشتر شود. در نتیجه عضلات شل تر بوده و کمتر مستعد آسیب و پارگی در طی فعالیتها می باشند.

صدایی شبیه به ترکیدن چیزی : امکان دارد به دنبال آسیب فرد صدایی شبیه به ترکیدن چیزی را در داخل مفصل خود حس کند و بعد از آن قادر به حرکت آن مفصل نباشد و همراه با تورم قابل ملاحظه باشد. در این حالت باید حتماً به پزشک مراجعه نمود و تا زمان مراجعه از کیسه یخ استفاده کرد.

پیچ خوردگی بسیار شدید: در این حالت نیز تأخیر در درمان یا درمان نامناسب منجر به ایجاد دردهای مزمن یا تخریب مفصلی طولانی مدت می شود و لذا در این موارد نیز باید به پزشک مراجعه نمود.

در صورت بروز پیچ خوردگی، در محل آسیب به سرعت متورم شده و شدیداً دردناک می باشد، یا اینکه فرد احساس پارگی عضلانی یا شکستگی می کند و باید بلافاصله به پزشک مراجعه کند. در صورت عدم بهبود درد، و تورم در طی دو یا سه روز حتماً به پزشک مراجعه کنید.

در هر دو حالت، وجود هرگونه ناراحتی در محل آسیب، کلید تشخیصی به حساب می آید. 
در معاینه ممکن است تورم، خونریزی، در مفصل و عضله، و یا احساس درد در طی تماس مشخص شود. ممکن است به منظور رد کردن شکستگی یا سایر اختلالاتی که منجر به ایجاد علایم مشابه می شوند. عکس برداری از محل آسیب توصیه شود.

درمان کشیدگی ها و پیچ خوردگی ها بستگی به شدت آسیب دارد. در موارد خفیف، تنها اقدامات مراقبتی معمول و استفاده از داروهای معمولی نظیر ایبوبروفن یا استامینوفن کافی است.

در موارد بسیار شدید نیز استفاده از آتل یا ابزار خاص به منظور بی تحرک نمودن محل آسیب ممکن است لازم باشد، گاهی اوقات حتی باید از اعمال جراحی به منظور درمان استفاده کرد.

اگر فرد به دلایل خاص مستعد ابتلا به این اختلالات باشد، باید قبل از انجام فعالیتهای بدنی یا ورزشی، زانوها ، مچ پا، مچ دست یا آرنج را بانداژ کرده یا با ابزاری خاص بپوشاند تا احتمال بروز کاهش یابد. حتی می توان به منظور افزایش قدرت حمایتی عضلات هر مفصل، تمرینات خاصی انجام داد تا عضلات محافظت کننده از یک موضع قوی تر شوند. عضلات اطراف یک مفصل، بهترین وسیله محافظتی از آن مفصل به حساب می آیند. از پزشک خود در مورد انجام این نوع تمرینات سؤال کنید.

به منظور مراقبت از خود در برابر کشیدگی ها یا پیچ خوردگی ها از قانون پنچ کلمه ای محافظت، استراحت استفاده از فشار در موضع و یخ و بالا نگهداشتن محل آسیب استفاده کنید.

محافظت : به منظور جلوگیری از بروز صدمات بیشتر محل آسیب را بی حرکت کنید. بدین منظور می توان از پوشش های ارتجاعی، گچ یا آتل استفاده کنید و از عصا برای حرکت استفاده نمائید.

استفاده از یخ : تا زمان رسیدن به بیمارستان محل آسیب را با یخ سرد کنید. می تواند هر دو تا سه ساعت به مدت ۱۵ تا ۲۰ دقیقه از کمپرس یخ استفاده نمود و این کار را به مدت ۴۸ تا ۷۲ ساعت ادامه داد. سرما، منجر به کاهش درد، تورم و التهاب در عضلات مفاصل و بافت همبند آسیب دیده می شود.به علاوه در صورت وجود خونریزی، شدت آنرا کم می کند. اگر محل آسیب رنگ پریده شد، درمان را قطع کنید. در صورت وجود بیماریهایی نظیر اختلالات عروقی، دیابت یا کاهش حس، در مورد استفاه از یخ با پزشک خود مشورت کنید.

ایجاد فشار در موضع : این عمل را به منظور کاهش تورم استفاده کنید. هرگز بانداژ را سفت نبندید چراکه ممکن است منجر به بروز اختلال در گردش خون شود. در صورت افزایش شدت درد، یا بی حسی یا افزایش تورم به پائین محل بانداژ، آنرا شل کنید.

بالا نگهداشتن محل آسیب : به منظور کاهش تورم می توان محل آسیب را بخصوص در شب بالاتر از سطح قلب قرار داد. نیروی جاذبه زمین با جلوگیری از تجمع مایع در محل آسیب به کاهش تورم کمک می کند.

به علاوه می توان از داروهایی نظیر ایبوپروفن یا استامینوفن نیز استفاده نمود. در صورت تمایل به استفاده از گرما در موضع باید تا کاهش تورم منتظر ماند. بعد از گذشت ۲ روز به آرامی شروع به حرکت مفصل آسیب دیده کنید.

تا در صورت تمایل به راه رفتن بر روی مفصل آسیب دیده باید به تدریج و آرام آرام اینکار را انجام داد مفصل بهبود یافته و تا بتوان برروی آن راه رفت. معمولاً موارد خفیف تا متوسط پیچ خوردگی ها در عرض ۲ تا ۴ هفته بهبودی حاصل می شود و در صورت ادامه درد یا تورم یا عدم بهبودی به پزشک مراجعه نمائید.

منبع : mayoclinic.org | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی