اطلاعات دارویی : سیکلوسپورین Cyclosporine | کافه پزشکی
سیکلوسپورین دارویی است که برای جلوگیری از رد پیوند عضو استفاده می شود. این دارو برای کاهش التهاب در آرتریت روماتوئید فعال و پسوریازیس نیز استفاده می شود.
سیکلوسپورین نیاز به تجویز پزشک دارد و در فرم های کپسول خوراکی، شربت خوراکی، قطره چشمی و فرم تزریقی در بازار موجود است. فرم تزریقی توسط کادر درمانی تزریق می شود. کپسول خوراکی سیکلوسپورین با نام های تجاری جنگراف، نئورال و ساندیمیون در بازار موجود است. در بعضی موارد، یک برند ممکن است تمام فرم ها و قدرت های مختلف دارو را تولید نکند.همراه کافه پزشکی باشید
آنچه در این پست کافه پزشکی خواهید دید
عملکرد سیکلوسپورین
سیکلوسپورین به دسته دارویی سرکوب کننده های سیستم ایمنی تعلق دارد که سیستم ایمنی را تضعیف می کنند. سیکلوسپورین از حمله کردن گلبول های سفید به عضو پیوندی جلوگیری می کند.
در افراد دارای آرتریت روماتوئید و پسوریازیس، سیکلوسپورین از حمله اشتباهی سیستم ایمنی به بافت خود بدن جلوگیری می کند.
هشدار های مهم سیکلوسپورین
هشدار FDA: سیکلوسپورین دارای هشدار جعبه سیاه هستند. این جدی ترین هشدار سازمان غذا و دارو (FDA) است. هشدار جعبه سیاه نشان دهنده اثرات دارویی است که ممکن است خطرناک باشد.
هشدار عفونت: سیکلوسپورین ممکن است ریسک ابتلا به عفونت را افزایش دهد. همچنین ممکن است ریسک ایجاد تومور و سرطان پوست را نیز افزایش دهد.
هشدار بیماری پوستی: اگر سابقه پسوریازیس دارید و تحت هر یک از درمان های متوترکسات، پرتودرمانی یا درمان با پرتوی فرابنفش قرار گرفته اید، احتمال ابتلا شما به بیماری های پوستی هنگام مصرف کپسول سیکلوسپورین بیشتر است.
هشدار فشار خون بالا و بیماری های کلیوی: این دارو می تواند باعث فشار خون بالا و بیماری های کلیوی شود.
هشدار آسیب کبدی: این دارو می تواند باعث آسیب کبدی و نارسایی کبدی شود مخصوصا اگر با دوز بالا مصرف شود. می تواند حتی کشنده باشد.
هشدار افزایش سطح پتاسیم: این دارو می تواند باعث افزایش سطح پتاسیم در بدن شود.
هشدار افزایش ریسک عفونت: این دارو باعث تضعیف سیستم ایمنی و افزایش ریسک ابتلا به عفونت های ناشی از باکتری، ویروس و قارچ می شود. این عفونت ها می توانند جدی و تهدید کننده حیات باشد.
هشدار برای زنان شیرده: این دارو می تواند وارد شیر مادر شود و باعث ایجاد عوارض جانبی در نوزاد شود. اگر شیردهی می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید. باید تصمیم بگیرید که شیردهی یا مصرف دارو را متوقف کنید.
کپسول برند ساندیمون حاوی اتانول (الکل) است. اتانول و مواد دیگر موجود در این دارو می توانند وارد شیر مادر شود و باعث ایجاد عوارض جانبی جدی در نوزاد شود.
هشدار برای سالمندان: اگر سن شما ۶۵ یا بیشتر از ۶۵ سال است، با مصرف این دارو فشار خون شما بیشتر افزایش می یابد. با افزایش سن اعضای بدن مانند کلیه و کبد به خوبی گذشته عمل نمی کنند. برای جلوگیری از آسیب کلیوی پزشک ممکن است با دوز کم تری درمان شما را شروع کند.
هشدار برای کودکان با پیوند کلیه، کبد یا قلب: کودکان با سن ۶ ماه و بیشتر که تحت جراحی پیوند عضو قرار گرفته اند و سیکلوسپورین مصرف می کنند، عوارض جانبی غیرعادی از خود نشان می دهند.
هشدار برای کودکان دارای آرتریت روماتوئید یا پسوریازیس: ایمنی و کارآمدی مصرف این دارو در کودکان با سن کمتر از ۱۸ سال تایید نشده است.
عوارض جانبی سیکلوسپورین
این دارو باعث ایجاد خواب آلودگی نمی شود اما عوارض جانبی دیگری ایجاد می کند.
عوارض جانبی رایج این دارو عبارتند از:
- افزایش فشار خون
- کاهش سطح منیزیم در بدن
- لخته خون در کلیه
- درد شکم
- رویش مو در بخش های خاص
- آکنه
- لرز
- سردرد
- افزایش سایز لثه ها
اگر این علائم خفیف باشند ممکن است در عرض چند روز تا دو هفته برطرف شوند اما اگر علائم شدید باشند و رفع نمی شوند به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.
عوارض جانبی جدی
اگر عوارض جانبی جدی یا علائم تهدید کننده حیات داشتید، با پزشک خود یا اورژانس تماس بگیرید. عوارض جانبی جدی و علائم آن به شرح زیر است:
آسیب کبدی که علائم آن عبارتند از:
- وجود خون در ادرار
- ادرار تیره
- مدفوع روشن
- درد در قسمت بالایی شکم
- زردی سفیدی چشم یا پوست
آسیب کلیوی که علائم آن عبارتند از:
- وجود خون در ادرار
مشکلات قلبی که علائم آن عبارتند از:
- ورم قسمت پایین پاها
مشکلات ریوی که علائم آن عبارتند از:
- مشکلات تنفسی
تداخلات دارویی سیکلوسپورین
کپسول خوراکی سیکلوسپورین ممکن است با دارو های دیگر، ویتامین ها و محصولات گیاهی که مصرف می کنید تداخل داشته باشد. (تداخل زمانی رخ می دهد که یک ماده کارکرد دارو را تغییر می دهد و از عملکرد صحیح دارو جلوگیری کند)
برای جلوگیری از تداخل دارویی، پزشک باید تمام دارو های مصرفی شما را به دقت مدیریت کند. تمام دارو ها، ویتامین ها و محصولات گیاهی که مصرف می کنید را به پزشک خود اطلاع دهید. برای اطلاع از تداخلات دارویی با پزشک یا داروساز صحبت کنید.
نمونه های تداخلات دارویی سیکلوسپورین در زیر بیان شده است:
آنتی بیوتیک ها
مصرف این دارو با بعضی دارو های خاص آنتی بیوتیک می تواند باعث افزایش ریسک آسیب کلیوی شود. این دارو ها عبارتند از:
- سیپروفلوکسازین
- جنتامایسین
- توبرامایسین
- تریمتوپریم-سولفامتوکسازول
- ونکومایسین
آنتی بیوتیک های زیر می توانند باعث افزایش سطح سیکلوسپورین در بدن و افزایش عوارض جانبی آن شوند:
- آزیترومایسین
- کلاریترومایسین
- اریترومایسین
- گوینوپریستین/دالفوپریستین
آنتی بیوتیک های زیر می توانند باعث کاهش سطح سیکلوسپورین در بدن شوند که باعث می شود دارو به درستی کار نکند. اگر سیکلوسپورین را برای جلوگیری از رد پیوند استفاده می کنید، مصرف آن همراه با آنتی بیوتیک های زیر می تواند باعث رد پیوند عضو شود:
- نافی سیلین
- ریفامپین
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی NSAIDS
مصرف سیکلوسپورین همراه با دارو های NSAIDS می تواند باعث افزایش ریسک آسیب کلیوی شود. این دارو ها عبارتند از:
- ایبوپروفن
- سولینداک
- ناپروکسن
- دیکلوفناک
دارو های ضد قارچ
مصرف سیکلوسپورین همراه با بعضی دارو های ضد قارچ خاص می تواند باعث افزایش سطح سیکلوسپورین در بدن و افزایش عوارض جانبی آن و افزایش آسیب کلیوی شود. این دارو ها عبارتند از:
- آمفوتریسین B
- کتوکنازول
- فلوکنازول
- ایتراکنازول
- ووریکنازول
تربینافاین یکی از دارو های ضد قارچ است که می توانند باعث کاهش سطح سیکلوسپورین در بدن شوند که باعث می شود دارو به درستی کار نکند. اگر سیکلوسپورین را برای جلوگیری از رد پیوند استفاده می کنید، مصرف آن همزمان با تربینافاین می تواند باعث رد پیوند عضو شود.
داروهای رفلاکس اسید
مصرف سیکلوسپورین همراه با این دارو ها می تواند باعث افزایش آسیب کلیوی شود. این داروها عبارتند از:
- رانیتیدین
- سایمتیدین
دارو های کنترل کننده بارداری
مصرف سیکلوسپورین با این دارو ها می تواند باعث افزایش سطح سیکلوسپورین شود که می تواند عوارض جانبی مخربی ایجاد کند.
دارو های سرکوب کننده سیستم ایمنی
مصرف سیکلوسپورین همراه با تاکرولیموس می تواند باعث افزایش ریسک آسیب کلیوی شود.
داروهای درمان کلسترول بالا
مصرف سیکلوسپورین همراه با دارو های ضد کلسترول زیر می تواند باعث افزایش آسیب کلیوی شود:
- فنوفیبرات
- جم فیبروزیل
هنگامی که سیکلوسپورین را با سایر دارو های کلسترول مصرف می کنید، ممکن است غلظت این دارو ها در بدن افزایش یابد که ممکن است عوارض جانبی مانند درد و ضعف عضلانی ایجاد کند. این دارو ها عبارتند از:
- آتورواستاتین
- سیمواستاتین
- لوواستاتین
- پراواستاتین
- فلوواستاتین
دارو های فشار خون بالا
مصرف این دارو ها همراه با سیکلوسپورین می تواند باعث افزایش سطح آن در بدن و ایجاد عوارض جانبی مخرب شود. این دارو ها عبارتند از:
- نیکاردیپین
- دیلتیازم
- وراپامیل
کورتیکو استروئیدها
مصرف متیل پردنیزولون همراه با سیکلوسپورین می تواند باعث افزایش سطح سیکلوسپورین در بدن شود و عوارض جانبی مخرب ایجاد کند.
ضد تشنج ها
مصرف سیکلوسپورین با بعضی دارو های ضد تشنج خاص می تواند باعث کاهش سطح سیکلوسپورین در بدن شوند که باعث می شود دارو به درستی کار نکند. اگر سیکلوسپورین را برای جلوگیری از رد پیوند استفاده می کنید، مصرف همزمان آن با دارو های ضد تشنج می تواند باعث رد پیوند عضو شود. این دارو ها عبارتند از:
- کاربامازپین
- اکس کاربازپین
- فنوباربیتال
- فنی توئین
دارو های ضد نقرس
مصرف الوپرینول همراه با سیکلوسپورین می تواند باعث افزایش سطح سیکلوسپورین در بدن شود و عوارض جانبی مخرب ایجاد کند.
مصرف کلشی سین با سیکلوسپورین ممکن است خطر آسیب کلیوی را افزایش دهد.
داروهای HIV
اگر از دارو های دسته مهارکننده های پروتئاز برای درمان HIV استفاده می کنید، قبل از مصرف سیکلوسپورین با پزشک خود مشورت کنید. ممکن است پزشک دوزه سیکلوسپورین شما را کاهش دهد تا از عوارض جانبی ناشی از مصرف همزمان آن با این دارو ها جلوگیری کند. این دارو ها عبارتند از:
- ایندیناویر
- نلفیناویر
- ریتوناویر
- ساکویناویر
داروهای کاهنده مایعات
سیکلوسپورین را با این دارو ها مصرف نکنید زیرا ممکن است باعث افزایش سطح پتاسیم در بدن شود و عوارض جانبی مخربی مانند کاهش ضربان قلب، خستگی، ضعف عضلانی و تهوع ایجاد کند. این دارو ها عبارتند از:
- تریامترن
- آمیلوراید
دارو های سرطان
مصرف سیکلوسپورین با دارو های خاصی که برای درمان سرطان استفاده می شود، ممکن است سطح آن دارو ها را در بدن افزایش دهد و عوارض جانبی آن ها را افزایش دهد. این دارو ها عبارتند از:
- دانوروبیسین
- دوکسوروبیسین
- اتوپوساید
- میتوکسانترون
داروهای دیگر
مصرف سیکلوسپورین با هر یک از دارو های زیر ممکن است باعث افزایش سطح آن دارو ها در بدن شده و عوارض جانبی آن ها را افزایش دهد. این دارو ها عبارتند از:
- آمبریسنتان
- آلیسکیرن
- بوسنتان
- دابیگاتران
- دیگوکسین
- پردنیزولون
- رپاگلینید
- سیرولیموس
بعضی دارو ها ممکن است میزان سیکلوسپورین را در بدن افزایش دهند و ممکن است عوارض جانبی مخربی ایجاد کنند. این دارو ها عبارتند از:
- آمیودارون
- بروموکریپتین
- دانازول
- ایماتینیب
- متوکلوپرامید
- نفازودون
بعضی دارو ها ممکن است میزان سیکلوسپورین را در بدن کاهش دهند که باعث می شود دارو به درستی کار نکند. اگر سیکلوسپورین را برای جلوگیری از رد پیوند استفاده می کنید، مصرف همزمان آن با این داروها می تواند باعث رد پیوند عضو شود. این دارو ها عبارتند از:
- بوینتان
- اوکتروتاید
- اورلیستات
- سولفین پیرازون
- تیکلوپیدین
نحوه مصرف سیکلوسپورین
سیکلوسپورین برای درمان طولانی مدت استفاده می شود و مصرف دارو بر خلاف روش تجویز شده ممکن است خطرات جدی ایجاد کند.
اگر مصرف دارو را متوقف کنید و اصلا از آن استفاده نکنید: ممکن است باعث رد پیوند عضو شود و یا علائم RA و پسوریازیس شما دوباره بر می گردد.
اگر دوز دارو را فراموش کنید و یا آن را طبق برنامه استفاده نکنید: ممکن است باعث رد پیوند عضو شود و مشکلات جدی ایجاد کند. همچنین ممکن است علائم RA و پسوریازیس شما دوباره بر می گردد.
اگر مقدار زیادی دارو مصرف کنید: ممکن است سطح دارو در بدن شما به طور خطرناکی بالا رود. علائم اوردوز به شرح زیر است:
- زردی سفیدی چشم و پوست
- ورم در پا ها و دست ها
اگر احساس می کنید مقدار زیادی دارو مصرف کردید با اورژانس تماس بگیرید.
اگر یک دوز را فراموش کردید آن را به محض یادآوری مصرف کنید مگر این که چند ساعت تا زمان مصرف دوز بعدی باقی مانده باشد. در این صورت تنها یک دوز مصرف کنید. هیچ گاه دو دوز را همزمان مصرف نکنید زیرا باعث عوارض جانبی خطرناک می شود.
ملاحظات مهم سیکلوسپورین
نکات زیر را به خاطر داشته باشید:
- دارو را هر روز در ساعت مشخصی مصرف کنید
- کپسول این دارو را باز نکنید، نبرید، له نکنید و نجوید
- دارو را در دما بین ۲۰ تا ۲۵ درجه سانیی گراد نگهداری کنید.
- دارو را به دور از رطوبت، نور و دما بالا نگهداری کنید
- دارو را همیشه همراه خود و در کیف در دسترس داشته باشید
- اشعه X در فرودگاه به داروی شما آسیب نمی رساند. نگران آن نباشید
- همیشه ظرف اصلی دارو که برچسب تجویز دارد را همراه خود داشته باشید
- از نگهداری دارو در ماشین، هنگامی که هوا بسیار گرم یا بسیار سرد است اجتناب کنید
توجه داشته باشید که برای اولین بار که ظرف را باز می کنید می توانید بوی آن را تشخیص دهید. این بو به مرور زمان از بین می رود.
پایش کلینیکی
پزشک ممکن است قبل و طی درمان با این دارو، تست های خونی انجام دهد تا مطمئن شود این دارو برای شما بی خطر است. این تست ها برای پایش موارد زیر انجام می شود:
- سطح سیکلوسپورین
- عملکرد کبد
- عملکرد کلیه
- سطح کلسترول
- سطح منیزیم
- سطح پتاسیم
منبع : healthline.com | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی