سیر تا پیاز دیابت بارداری (Gestational Diabetes) ؛ علائم، علل و درمان | کافه پزشکی

در دوران بارداری، برخی از خانم ها قند خون بالایی دارند. این بیماری به عنوان دیابت بارداری (GDM) یا دیابت حاملگی شناخته می شود. دیابت حاملگی به طور معمول بین هفته بیست و چهارم و هفته بیست و هشتم بارداری ایجاد می شود. طبق اعلام مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها، تخمین زده می شود که این وضعیت در ۲ تا ۱۰ درصد از بارداری ها در آمریکا رخ می دهد.

اگر در حین بارداری دچار دیابت شده اید، به این معنی نیست که قبل از بارداری مبتلا به دیابت بوده اید یا بعدا نیز مبتلا خواهید ماند اما دیابت بارداری خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را در آینده افزایش می دهد. در صورت عدم مدیریت صحیح، می تواند خطر ابتلای فرزند شما به دیابت را افزایش داده و خطر عوارض را برای شما و کودک در دوران بارداری و زایمان افزایش دهد. همراه کافه پزشکی باشید

علائم دیابت بارداری

نادر است که این بیماری باعث ایجاد علائم شود. اگر علامتی را تجربه می کنید، احتمالا آنها خفیف هستند. علائم عبارتند از:

• خستگی
• تاری دید
• تشنگی بیش از حد
• نیاز بیش از حد به ادرار کردن

علل دیابت بارداری

علت دقیق دیابت بارداری ناشناخته است اما هورمون ها به احتمال زیاد نقش دارند. هنگامی که باردار هستید، بدن مقادیر بیشتری از برخی هورمون ها از جمله موارد زیر آزاد می کند:

• لاکتوژن جفت انسان (hPL)
• هورمون هایی که مقاومت به انسولین را افزایش می دهند

این هورمون ها روی جفت تأثیر می گذارند و به پایداری بارداری کمک می کنند. با گذشت زمان، میزان این هورمون ها در بدن شما افزایش می یابد و آنها ممکن است بدن شما را در برابر انسولین مقاوم کنند. انسولین به انتقال گلوکز از خون به سلول های شما کمک می کند؛ جایی که برای انرژی استفاده می شود. در دوران بارداری، بدن شما به طور طبیعی کمی مقاومت به انسولین پیدا می کند؛ به طوری که گلوکز بیشتری در جریان خون شما وجود دارد تا به کودک منتقل شود. اگر مقاومت به انسولین شدید شود، ممکن است قند خون شما به طور غیر طبیعی افزایش یابد و این می تواند باعث دیابت حاملگی شود.

چه کسی در معرض خطر دیابت بارداری است؟

• سن بالای ۲۵ سال
• ابتلا به بیماری فشار خون بالا
• سابقه خانوادگی دیابت
• اضافه وزن قبل از بارداری
• اضافه وزن زیاد حین بارداری
• بارداری چند قلو
• قبلاً نوزادی به وزن بیش از ۴ کیلوگرم به دنیا آورده اید
• سابقه ابتلا به دیابت بارداری
• سابقه سقط جنین
• استفاده از گلوکوکورتیکوئیدها
• سابقه ابتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)، آکانتوز نیگریکان یا سایر شرایطی که با مقاومت به انسولین همراه است

تشخیص دیابت بارداری

انجمن دیابت آمریکا (ADA) پزشکان را تشویق می کند که به طور مرتب زنان باردار را برای علائم دیابت بارداری مورد غربالگری قرار دهند. اگر در ابتدای بارداری هیچ سابقه شناخته شده ای از دیابت نداشته اید، احتمالا وقتی به هفته ۲۴ تا ۲۸ بارداری برسید، پزشک شما را برای ابتلا به دیابت حاملگی بررسی می کند.

آزمایش چالش گلوکز

ممکن است برخی از پزشکان با آزمایش چالش گلوکز شروع کنند. هیچ آمادگی خاصی برای این آزمایش لازم نیست. شما یک محلول حاوی گلوکز می نوشید و بعد از یک ساعت، آزمایش خون می دهید. اگر قند خون شما زیاد باشد، پزشک ممکن است آزمایش تحمل گلوکز خوراکی سه ساعته را انجام دهد. این تست دو مرحله ای محسوب می شود. برخی از پزشکان آزمایش چالش گلوکز را به طور کامل رد می کنند و فقط آزمایش تحمل گلوکز دو ساعته را انجام می دهند. این تست یک مرحله ای محسوب می شود.

تست یک مرحله ای

• پزشک با آزمایش میزان قند خون ناشتا شروع می کند.
• آنها از شما می خواهند که یک محلول حاوی ۷۵ گرم کربوهیدرات بنوشید.
• بعد از یک ساعت و دو ساعت دوباره قند خون شما را آزمایش می کنند.

اگر شما هر یک از مقادیر قند خون زیر را داشته باشید، تشخیص به تایید احتمالی می رسد:

• قند خون ناشتا بیشتر یا مساوی ۹۲ میلی گرم در هر میلی لیتر است
• میزان قند خون یک ساعته، بیشتر یا معادل ۱۸۰ میلی گرم در لیتر است
• میزان قند خون دو ساعته، بیشتر یا معادل ۱۵۳ میلی گرم در لیتر است

آزمون دو مرحله ای

• برای آزمایش دو مرحله ای نیازی به گرفتن قند خون ناشتا نیست.
• آنها از شما می خواهند که یک محلول حاوی ۵۰ گرم شکر بنوشید.
• آنها بعد از یک ساعت قند خون شما را آزمایش می کنند.

اگر در این مرحله میزان قند خون شما بیشتر یا مساوی با ۱۳۰ میلی گرم در لیتر یا ۱۴۰ میلی گرم در لیتر باشد، آنها آزمایش پیگیری دوم را در روز دیگر انجام می دهند. آستانه تعیین این موضوع توسط پزشک شما تعیین می شود.

• در طول آزمایش دوم، پزشک با آزمایش میزان قند خون ناشتا شروع می کند.
• آنها از شما درخواست می کنند که یک محلول با ۱۰۰ گرم شکر موجود در آن بنوشید.
• آنها یک، دو و سه ساعت بعد قند خون شما را آزمایش می کنند.

اگر حداقل دو مقدار از این موارد را داشته باشید، تشخیص به تایید احتمالی می رسد:

• میزان قند خون ناشتا بیشتر یا مساوی ۹۵ یا ۱۰۵ میلی گرم در لیتر است
• میزان قند خون یک ساعته بیشتر یا مساوی ۱۸۰ یا ۱۹۰ میلی گرم در لیتر است
• میزان قند خون دو ساعته بیشتر یا مساوی ۱۵۵ یا ۱۶۵ میلی گرم در دسی لیتر است
• میزان قند خون سه ساعته بیشتر یا مساوی ۱۴۰ یا ۱۴۵ میلی گرم در لیتر است

دیابت بارداری و دیابت نوع ۲

ADA پزشکان را تشویق می کند که در ابتدای بارداری، مادران را برای بررسی ابتلا به دیابت نوع ۲ غربالگری کنند. اگر فاکتورهای خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را دارید، پزشک به احتمال زیاد شما را در اولین مراجعه بررسی می کند. عوامل خطر شامل موارد زیر هستند:

• اضافه وزن
• بی تحرک بودن
• فشار خون بالا
• کمبود کلسترول خوب (HDL) در خون
• وجود مقدار زیاد تری گلیسیرید در خون
• سابقه خانوادگی دیابت
• سابقه دیابت حاملگی یا علائم مقاومت به انسولین
• قبلاً نوزادی را به دنیا آورده بود که بیش از ۴ کیلوگرم وزن داشته است

آیا اشکال مختلف دیابت بارداری وجود دارد؟

دیابت حاملگی به دو دسته تقسیم می شود. از کلاس A1 برای توصیف دیابتی استفاده می شود که تنها از طریق برنامه رژیم غذایی قابل کنترل است. افراد مبتلا به دیابت کلاس A2 برای کنترل وضعیت خود به انسولین یا داروهای خوراکی نیاز دارند.

درمان دیابت بارداری

اگر به دیابت بارداری مبتلا شده باشید، برنامه درمانی شما به میزان قند خون شما در طول روز بستگی دارد. در بیشتر موارد، پزشک به شما توصیه می کند که قبل و بعد از خوردن غذا، قند خون خود را آزمایش کنید و با خوردن غذای مناسب و ورزش منظم، وضعیت خود را مدیریت کنید. در بعضی موارد، در صورت لزوم ممکن است تزریق انسولین نیز اضافه شود. براساس اعلام مایو کلینیک، فقط ۱۰ تا ۲۰ درصد از زنان مبتلا به دیابت حاملگی به انسولین نیاز دارند تا به کنترل قند خون آنها کمک کند.

اگر پزشک تزریق انواع انسولین را به شما توصیه کرده است، از پزشک خود در مورد زمان مناسب تزریق انسولین در رابطه با وعده های غذایی و ورزش خود بپرسید تا از کاهش شدید قند خون جلوگیری کنید. اگر سطح قند خون خیلی پایین بیاید یا به طور مداوم بالاتر از حد باشد، پزشک می تواند به شما بگوید چه کاری انجام دهید.

رژیم غذایی دیابت بارداری

رژیم غذایی متعادل برای مدیریت صحیح دیابت حاملگی مهم است. زنان مبتلا به دیابت بارداری باید به کربوهیدرات، پروتئین و چربی مصرفی خود توجه ویژه ای داشته باشند. به طور منظم غذا خوردن – هر دو ساعت یکبار – می تواند به شما در کنترل سطح قند خون کمک کند.

کربوهیدرات

فاصله مناسب غذاهای سرشار از کربوهیدرات به جلوگیری از افزایش قند خون کمک می کند. پزشک به شما کمک می کند تا بدانید دقیقاً چه مقدار کربوهیدرات را در روز بخورید. انتخاب کربوهیدرات سالم شامل موارد زیر است:

• غلات کامل
• برنج قهوه ای
• لوبیا، نخود فرنگی، عدس و سایر حبوبات
• سبزیجات نشاسته ای
• میوه های با قند پایین
• پروتئین

زنان باردار باید روزانه دو تا سه وعده پروتئین میل کنند. منابع خوب پروتئین شامل گوشت های بدون چربی و مرغ و ماهی است.

چربی

چربی های سالم برای وارد شدن به رژیم غذایی شما شامل آجیل ها، دانه ها، روغن زیتون و آووکادو هستند

عوارض دیابت بارداری

اگر دیابت شما ضعیف اداره شود، ممکن است قند خون بالاتر از حد نرمال منجر به عوارض شود و سلامت کودک شما را تحت تأثیر قرار دهد. به عنوان مثال هنگامی که کودک شما به دنیا آمد، ممکن است موارد زیر را داشته باشد:

• وزن زیاد هنگام تولد
• مشکلات تنفسی
• قند خون پایین
• دیستوشی شانه که باعث می شود شانه‌ های کودک در هنگام زایمان در کانال زایمان گیر کنند

آنها همچنین ممکن است در معرض خطر ابتلا به دیابت بعد از زایمان و در طول زندگی باشند. به همین دلیل بسیار مهم است که با رعایت برنامه درمانی توصیه شده توسط پزشک، اقدامات لازم برای مدیریت دیابت بارداری خود انجام دهید.

آیا می توان از دیابت بارداری جلوگیری کرد؟

جلوگیری از دیابت حاملگی به طور کامل امکان پذیر نیست. با این وجود، استفاده از عادات سالم می تواند شانس ابتلای شما به بیماری را کاهش دهد. اگر باردار هستید و یکی از عوامل خطر دیابت بارداری را دارید، سعی کنید رژیم غذایی سالم داشته باشید و مرتبا ورزش کنید. حتی فعالیت سبک مانند پیاده روی نیز ممکن است مفید باشد. اگر قصد دارید در آینده نزدیک باردار شوید و اضافه وزن دارید، یکی از بهترین کارهایی که می توانید انجام دهید کاهش وزن است. حتی از دست دادن مقدار کمی وزن می تواند به شما در کاهش خطر دیابت کمک کند.

منبع : healthline.com | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی