بیماری مخملک یا تب اسکارلت (Scarlet Fever) چیست ؟ | کافه پزشکی

تب اسکارلت یا اسکارلاتینا شامل بثورات متمایز صورتی و قرمز رنگ است که به طور عمده کودکان را تحت تأثیر قرار می دهد. در صورت عدم درمان، گاهی اوقات می تواند منجر به عوارض شدید شود. در گذشته این بیماری یک مشکل جدی برای کودکان تلقی می شد اما آنتی بیوتیک های مدرن خطر این بیماری را بسیار کاهش داده اند.

با این حال، شیوع گاه به گاه و قابل توجه هنوز هم رخ می دهد. کودکان ۵ تا ۱۵ سال در معرض خطر بیشتری برای ابتلا نسبت به سایر گروه های سنی هستند. حدود ۸۰ درصد موارد در کودکان زیر ۱۰ سال رخ می دهد. همراه کافه پزشکی باشید

تب اسکارلت در یک نگاه

• تب اسکارلت نسبت به گذشته شیوع کمتری دارد اما هنوز هم اتفاق می افتد.
• باکتری هایی که باعث ایجاد گلودرد می شوند مسئول تب اسکارلت نیز هستند.
• آنتی بیوتیک ها با موفقیت فرد را درمان می کنند.
• علائم اصلی شامل بثورات، گلودرد و تب است.

تب اسکارلت ناشی از سمی است که توسط باکتری استرپتوکوکوس پیوژنز (همان ارگانیسم ایجاد کننده گلودرد استرپتوکوکی) ایجاد می شود. اصطلاح “اسکارلاتینا” بیشتر برای موارد خفیف تر استفاده می شود.

درمان زود هنگام با آنتی بیوتیک می تواند از بروز عوارض جلوگیری کند.

علائم تب اسکارلت

علائم و نشانه ها معمولاً حدود ۱ تا ۴ روز پس از عفونت اولیه ظاهر می شوند. اولین علائم تب اسکارلت معمولاً عبارتند از :

• گلو درد به صورت قرمزی گلو گاهی اوقات با لکه های سفید یا زرد
• تب ۱۰۱ فارنهایت (۳۸٫۳ سانتیگراد) یا بالاتر، غالباً همراه با لرز.

بثورات ۱۲ تا ۴۸ ساعت پس از اولین علائم ظاهر می شود.

لکه های قرمز روی پوست ظاهر می شوند و به بثورات قرمز رنگ تبدیل می شوند که مانند آفتاب سوختگی است. پوست هنگام لمس مانند کاغذ سمباده احساس زبری می کند.

این بثورات به گوش، گردن، آرنج، کشاله ران ، سینه و سایر قسمت های بدن نیز گسترش می یابد. اگر یک لیوان روی پوست فشار داده شود ، بثورات سفید می شود.

بعد از گذشت حدود ۶ روز، بثورات معمولاً از بین می رود. در موارد خفیف تر، تنها علامت موجود همین بثورات است.

سایر علائم عبارتند از :

• اشکال در بلعیدن
• احساس ناخوشایند
• سردرد
• خارش
• حالت تهوع، استفراغ، از دست دادن اشتها و درد شکم
• پاره شدن رگ های خونی در چین های بدن به عنوان مثال زیر بغل، کشاله ران، آرنج، زانو و گردن که به خطوط پاستیا معروف اند.
• متورم شدن غدد لنفاوی

اگر دردهای شدید عضلانی، استفراغ یا اسهال رخ دهد پزشک باید علل احتمالی دیگری مانند سندرم شوک توکسیک (TSS) را رد کند.

علل تب اسکارلت

تب اسکارلت توسط باکتری استرپتوکوکوس پیوژنز یا استرپتوکوکوس بتا همولیتیک گروه A ایجاد می شود. هنگامی که باکتری ها سموم را آزاد می کنند، علائم تب اسکارلت بروز می کند.

تب اسکارلت چگونه انتقال می شود ؟

تب اسکارلت از طریق مایعhj دهان و بینی منتقل می شود. هنگامی که شخص مبتلا سرفه یا عطسه می کند، باکتری ها در قطرات آب وارد هوا می شوند. شخص دیگری می تواند با استنشاق این قطرات یا با لمس کردن چیزی که قطرات روی آن قرار دارند مانند دستگیره درب و سپس لمس کردن بینی و دهان، مبتلا شود.

لمس پوست فرد مبتلا به عفونت پوستی استرپتوکوکی نیز می تواند عفونت را گسترش دهد. استفاده مشترک از حوله، لباس یا ملافه تخت خواب با فرد آلوده این خطر را افزایش می دهد.

فرد مبتلا به تب اسکارلت که تحت درمان قرار نمی گیرد ممکن است برای چندین هفته حتی بعد از اینکه علائم از بین رفته باشند بتواند عامل انتقال این بیماری باشد.

برخی از افراد نسبت به سم واکنش نشان نمی دهند. آنها می توانند بدون نشان دادن علائم، حامل عفونت باشند. فقط در افرادی که به سم واکنش نشان می دهند علائم ایجاد می شود. این مسئله باعث می شود که فرد منتقل کننده مشخص نباشد.

به ندرت، عفونت از طریق لمس یا مصرف غذای آلوده به ویژه شیر ممکن است انتقال یابد.

این باکتری ها می توانند به راحتی در تماس با افراد نزدیک، به عنوان مثال در مدرسه و خانه یا محل کار، گسترش یابند.

تشخیص تب اسکارلت

پزشک می تواند با مشاهده علائم، تب اسکارلت را تشخیص دهد.

سواب گلو ممکن است در تعیین اینکه کدام باکتری باعث عفونت شده کمک کند. گاهی اوقات آزمایش خون نیز تجویز می شود.

درمان تب اسکارلت

اکثر موارد خفیف مخملک طی یک هفته بدون درمان برطرف می شود. با این حال، درمان مهم است زیرا باعث بهبودی سریع تر می شود و خطر عوارض را کاهش می دهد.

درمان معمولاً شامل یک دوره ۱۰ روزه استفاده از آنتی بیوتیک های خوراکی است. شایع ترین آنتی بیوتیک مورد استفاده، پنی سیلین است.

معمولاً در طی ۱۲ تا ۲۴ ساعت از مصرف اولین داروی آنتی بیوتیکی، تب برطرف خواهد شد و بیماران معمولاً  ۴ تا ۵ روز پس از شروع درمان بهبود می یابند.

بیمارانی که به پنی سیلین حساسیت دارند ممکن است اریترومایسین یا آنتی بیوتیک دیگری مصرف کنند.

مهم است که تمام دوره آنتی بیوتیک را طی کنید حتی اگر علائم قبل از پایان آن از بین برود. این نکته برای خلاص شدن از عفونت و کاهش خطر بروز اختلالات لازم است.

اگر بیمار در طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت پس از شروع درمان آنتی بیوتیکی احساس بهتری نداشته باشد باید به پزشک مراجعه کند.

مدیریت علائم در خانه

هنگام پیگیری درمان آنتی بیوتیکی، راهکارهای دیگر می توانند به تسکین علائم کمک کنند.

نوشیدن مایعات فراوان بسیار مهم است به خصوص اگر اشتها نداشته باشد. استامینوفن ممکن است به تسکین دردها و کاهش تب کمک کند.

لوسیون کالامین می تواند به کاهش خارش کمک کند.

عوارض تب اسکارلت

بیشتر افراد عوارضی را تجربه نخواهند کرد اما موارد زیر ممکن است رخ دهد :

• عفونت گوش، از جمله اوتیت مدیا
• ذات الریه
• آبسه گلو
• سینوزیت
• التهاب کلیه ها
• تب روماتیسمی
• عفونت های پوستی

عوارض زیر بسیار نادر است :

• نارسایی حاد کلیه
• مننژیت
• فاشیلیت نکروزه
• سندرم شوک توکسیک
• اندوکاردیت
• استئومیلیت

خطر دیگری به عنوان اختلالات عصبی-خود ایمنی کودکان در ارتباط با عفونت های استرپتوکوکی (PANDAS) شناخته شده است. برخی تحقیقات نشان داده اند که عفونت استرپتوکوکی ممکن است واکنش خود ایمنی را ایجاد کند که علائم برخی از اختلالات کودکی را بدتر می کند. این موارد شامل اختلال وسواس فکری عملی (OCD)، سندرم توره و اختلال بیش فعالی کمبود توجه (ADHD) است.

جلوگیری از ابتلا به تب اسکارلت

بهترین راه های جلوگیری از انتقال تب اسکارلت و سایر بیماری های عفونی عبارتند از :

• دور ماندن از افراد مبتلا
• دست ها را به طور مرتب با آب و صابون بشویید
• از به اشتراک گذاشتن لیوان نوشیدنی یا ظروف غذا بپرهیزید
• پوشاندن بینی و دهان هنگام سرفه و عطسه با استفاده از دستمال

منبع : medicalnewstoday.com | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی