آنژیوپلاستی یا استنت گذاری عروق و تفاوت آن با آنژیوگرافی + ویدیوی آموزشی | کافه پزشکی

آنژیوپلاستی چیست ؟

آنژیوپلاستی اغلب با قرار دادن یک لوله مش کوچک به نام استنت انجام می شود. استنت به باز شدن شریان کمک می کند و احتمال باریک شدن مجدد آن را کاهش می دهد. بیشتر استنت ها با استفاده از دارو پوشانده می شوند تا شریان شما باز نگه داشته شود که به آن استنت های دارویی گفته می شود. به ندرت ممکن است از استنت های فلزی استفاده شود.

آنژیوپلاستی می تواند علائم مسدود شدن شریان مانند درد قفسه سینه و تنگی نفس را بهبود بخشد. آنژیوپلاستی اغلب در حین حمله قلبی مورد استفاده قرار می گیرد تا سریعاً شریان مسدود شده باز شود و میزان آسیب به قلب شما کاهش یابد.

آنژیوپلاستی چرا انجام می شود ؟ 

آنژیوپلاستی برای حذف پلاک های چربی رسوب کرده در رگ های خونی قلب شما استفاده می شود. رسوب پلاک های چربی، نوعی بیماری قلبی است که به نام آترواسکلروزیس شناخته می شود.

در صورت وجود موارد زیر، استنت گذاری توصیه می شود:

• دارو درمانی یا تغییر شیوه زندگی را امتحان کرده اید اما این موارد سلامت قلب شما را بهبود نمی بخشد.
• درد قفسه سینه (آنژین صدری) دارید که رو به وخامت می رود.
• دچار حمله قلبی شده اید. آنژیوپلاستی می تواند به سرعت شریان مسدود شده را باز کند و باعث کاهش آسیب به قلب شما شود.

آنژیوپلاستی برای همه مناسب نیست. بسته به میزان بیماری قلبی و سلامت کلی شما، پزشک ممکن است تشخیص دهد که جراحی بای پس عروق کرونر گزینه بهتری از آنژیوپلاستی برای شما است.

در صورت وجود موارد زیر، به عمل جراحی بای پس عروق کرونر نیاز دارید:

• شریان اصلی که خون را به سمت چپ قلب شما منتقل می کند باریک است
• ماهیچه قلب شما ضعیف است
• دیابت و انسداد شدید در شریان های خود دارید

در جراحی بای پس عروق کرونر، قسمت مسدود شده شریان شما برداشته می شود و یک رگ خونی سالم از قسمت دیگری از بدن شما جایگزین می شود.

خطرات آنژیوپلاستی

اگرچه آنژیوپلاستی روشی کم تهاجمی برای باز کردن شریان های مسدود شده نسبت به جراحی بای پس است اما این روش هنوز خطرات خاصی را به همراه دارد.

شایع ترین خطرات آنژیوپلاستی شامل موارد زیر است:

تنگ شدن مجدد شریان ها: هنگامی که آنژیوپلاستی با قرارگیری استنت دارویی همراه شود، خطر کمی وجود دارد که شریان باز شده مجددا مسدود شود (کمتر از ۵٪). خطر تنگ شدن مجدد شریان در هنگام استفاده از استنت های فلزی بین ۱۰ تا ۲۰ درصد است.

لخته شدن خون: لخته های خون حتی بعد از عمل نیز می توانند در استنت ایجاد شوند. این لخته ها می توانند شریان را ببندند و باعث حمله قلبی شوند. مصرف آسپیرین در ترکیب با کلوپیدوگرل (پلاویکس)، پراگلر (Effient) یا داروی دیگر به کاهش خطر لخته شدن خون کمک می کند و باعث کاهش احتمال ایجاد لخته در استنت می شود.

در مورد مدت زمان نیاز به مصرف این داروها با پزشک خود مشورت کنید. هرگز این داروها را بدون مشورت با پزشک خود قطع نکنید.

خونریزی: ممکن است در جایی که راه وریدی قرار داده شده باشد خونریزی داشته باشید. معمولا این امر به سادگی منجر به کبودی می شود اما گاهی اوقات خونریزی جدی رخ می دهد و ممکن است نیاز به انتقال خون یا اقدامات درمانی داشته باشد.

سایر خطرات نادر آنژیوپلاستی شامل موارد زیر است:

حمله قلبی: اگرچه نادر است اما ممکن است در طول عمل دچار حمله قلبی شوید.

آسیب عروق کرونر: شریان کرونر شما ممکن است در طول عمل دچار پارگی شود. این عارضه ممکن است نیاز به جراحی بای پس اضطراری نیاز داشته باشد.

مشکلات کلیوی: رنگ مورد استفاده در طی آنژیوپلاستی و قرارگیری استنت می تواند باعث آسیب کلیه بخصوص در افرادی شود که در حال حاضر مشکلات کلیوی دارند. اگر در معرض خطر بیشتری هستید، پزشک شما ممکن است اقدامات لازم را برای محافظت از کلیه های شما انجام دهد؛ محدود کردن میزان رنگ کنتراست و اطمینان از اینکه در طی پروسیجر به خوبی مایع دریافت کرده اید.

سکته مغزی: در صورت رها شدن پلاک ها هنگام عبور کاتترها از طریق آئورت، سکته مغزی ایجاد می شود. لخته های خون همچنین می توانند در کاتتر ها تشکیل شده و در صورت رها شدن به مغز سفر کنند. سکته مغزی یک عارضه نادر آنژیوپلاستی عروق کرونر است و برای کاهش خطر آن، از داروهای رقیق کننده خون در طول عمل استفاده می شود.

ضربان قلب غیر طبیعی: در طی عمل، قلب ممکن است خیلی سریع یا خیلی آهسته پمپاژ کند. این مشکلات ریتمیک قلب معمولاً کوتاه مدت است اما گاهی اوقات به دارو درمانی یا یک ضربان ساز موقت نیاز است.

چگونه برای آنژیوپلاستی آماده شویم ؟

قبل از انجام آنژیوپلاستی برنامه ریزی شده، پزشک تاریخچه پزشکی شما را مرور کرده و معاینه جسمی را انجام می دهد. ممکن است قبل از عمل نیاز به انجام برخی آزمایشات معمول از جمله اشعه ایکس سینه، نوار قلب و آزمایش خون داشته باشید. پزشک شما همچنین یک تست تصویربرداری به نام آنژیوگرافی عروق کرونر انجام دهد تا ببیند شریان های قلب شما به چه میزانی مسدود شده اند و آیا می توان آنها را با آنژیوپلاستی درمان کرد یا خیر.

اگر پزشک در طول آنژیوگرافی انسداد را پیدا کند، ممکن است تصمیم بگیرد که بلافاصله بعد از آنژیوگرافی، آنژیوپلاستی و استنت گذاری را انجام دهد.

پزشک برای راهنمایی به شما دستورالعمل های زیر را ارائه می دهد:

پزشک ممکن است به شما دستور دهد که قبل از آنژیوپلاستی، داروهایی نظیر داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) یا رقیق کننده های خون را تنظیم یا متوقف کنید. حتما در مورد تمام داروهای مصرفی از جمله مکمل های گیاهی به پزشک خود بگویید.

معمولا باید شش تا هشت ساعت قبل از آنژیوگرافی، خوردن و نوشیدن مواد غذایی را متوقف کنید.

داروهای تأیید شده برای مصرف تا روز جراحی را فقط با کمی آب در صبح مصرف کنید.

آنژیوپلاستی معمولا به یک شب بستری در بیمارستان احتیاج دارد و روز دیگر قادر خواهید بود که به خانه بروید.

آنچه در آنژیوپلاستی اتفاق می افتد

آنژیوپلاستی توسط یک متخصص قلب و عروق و تیمی از پرستاران و تکنسین های تخصصی قلب و عروق در یک اتاق عمل ویژه انجام می شود.

آنژیوپلاستی از طریق شریانی در ناحیه کشاله ران، بازو یا مچ شما انجام می شود. بیهوشی عمومی لازم نیست. یک آرام بخش دریافت خواهید کرد تا به شما در آرام بخشی و رفع استرس کمک کند اما ممکن است در طول عمل بیدار باشید.

مایعات ، داروهایی برای آرامش شما و داروهای رقیق کننده خون (ضد انعقاد خون) از طریق سوند IV در دست یا بازوی خود دریافت خواهید کرد.

• ضربان قلب، فشار خون و سطح اکسیژن شما در طی این روند کنترل می شود.
• تکنسین های اتاق عمل محلول ضد عفونی کننده را برای استفاده در ناحیه پا، بازو یا مچ دست شما آماده می کند.
• پزشک شما از بی حسی موضعی برای بی حس کردن ناحیه ای که برش بسیار کمی ایجاد می شود استفاده می کند. سپس یک کاتتر نازک را در رگ خونی قرار می دهد.
• رنگ کنتراست از طریق سوند تزریق می شود. این امر به پزشک شما اجازه می دهد تا داخل رگ های خونی شما را ببیند و انسداد را تشخیص دهد.
• یک بادکنک کوچک با یا بدون استنت در محل انسداد باد می شود و شریان مسدود شده را گشاد تر می کند. بعد از باز شدن شریان، بادکنک خمیده شده و کاتتر خارج می شود.
• اگر چندین انسداد داشته باشید، ممکن است این روند در هر انسداد تکرار شود.

بسته به مشکل و تعداد انسداد، آنژیوپلاستی می تواند تا چند ساعت طول بکشد.

ممکن است هنگام باد کردن بادکنک و کشش شریان، احساس ناراحتی خفیف کنید اما به طور معمول نباید در حین انجام عمل درد شدید احساس کنید.

قرار دادن استنت

در بیشتر افرادی که آنژیوپلاستی دارند، طی همین روش یک استنت در شریان مسدود شده آنها قرار می گیرد. استنت از دیواره شریان شما پشتیبانی می کند و به جلوگیری از تنگ شدن مجدد آن بعد از آنژیوپلاستی کمک می کند.

اتفاقاتی که در هنگام قرارگیری استنت رخ می دهد:

• استنت از طریق شریان به محل انسداد هدایت می شود.
• در محل انسداد، بادکنک باد شده و استنت گسترش می یابد و در جای خود در داخل شریان قفل می شود.
• استنت به طور دائم در شریان می ماند تا آن را باز نگه دارد و جریان خون را به قلب شما بهبود بخشد. در بعضی موارد، ممکن است بیش از یک استنت برای باز کردن انسداد لازم باشد.
• پس از ایجاد استنت، سوند بالون منحرف شده و برداشته می شود.
• تصاویر اشعه ایکس (آنژیوگرام) گرفته می شود تا ببینید چقدر خون در شریان تازه باز شده شما جریان می یابد.

بیشتر استنت های کاشته شده در طی آنژیوپلاستی، دارای پوشش دارویی هستند. داروهای موجود در استنت به آرامی آزاد می شوند تا از ایجاد پلاک در آینده و باریک شدن مجدد رگ خونی جلوگیری کنند.

بعد از قرارگیری استنت ، پزشک شما داروهایی از قبیل آسپرین و کلوپیدوگرل را تجویز می کند تا احتمال ایجاد لخته های خون در استنت را کاهش دهد.

اگر جراحی شما غیر اضطراری بوده است، احتمالا یک شب در بیمارستان خواهید ماند. در این یک شب قلب شما تحت نظر قرار می گیرد و داروهای شما تنظیم می شود. به طور کلی باید هفته بعد از آنژیوپلاستی بتوانید به کار یا روال عادی خود برگردید.

هنگام بازگشت به خانه، مایعات زیادی بنوشید تا بدن شما از رنگ کنتراست شستشو داده شود. حداقل یک روز بعد، از ورزش شدید و بلند کردن اجسام سنگین خودداری کنید. در مورد سایر محدودیت های فعالیت، از پزشک یا پرستار خود سؤال کنید.

در موارد زیر با پزشک تماس بگیرید:

• محلی که کاتتر شما در آن قرار گرفته دچار خونریزی یا تورم شده است
• درد و ناراحتی در محل ورود کاتتر
• علائم عفونت مانند قرمزی، تورم و تب
• احساس ضعف
• درد قفسه سینه یا تنگی نفس

رقیق کننده های خون

این مهم است که توصیه های پزشک خود را در مورد مصرف داروهای رقیق کننده خون مانند آسپرین و کلوپیدوگرل (پلاویکس) یا داروهای مشابه را دنبال کنید.

بیشتر افرادی که تحت عمل جراحی استیوپلاستی قرار گرفته اند، باید به طور نامحدود آسپرین مصرف کنند. اگر سوالی دارید یا به نوع دیگری از جراحی نیاز دارید، قبل از قطع هر یک از این داروها با متخصص قلب و عروق خود صحبت کنید.

نتایج حاصله از آنژیوپلاستی

آنژیوپلاستی کرونر، جریان خون را از طریق شریان کرونری که قبلا تنگ یا مسدود شده بود، به میزان قابل توجهی افزایش می دهد. درد قفسه سینه شما به طور کلی باید کاهش یابد و ممکن است شما بتوانید بهتر ورزش کنید.

آنژیوپلاستی و استنت به معنای از بین رفتن بیماری قلبی شما نیست. شما باید عادات سالم زندگی را ادامه داده و داروهایی را طبق دستور پزشک خود مصرف کنید.

اگر علائمی شبیه به مواردی که قبل از عمل داشتید تجربه کردید مانند درد قفسه سینه یا تنگی نفس، با پزشک خود تماس بگیرید. اگر در هنگام استراحت درد قفسه سینه دارید یا دردی دارید که نیتروگلیسیرین جوابگوی آن نیست، با اورژانس تماس بگیرید

برای حفظ سلامت قلب خود بعد از آنژیوپلاستی، باید موارد زیر را رعایت کنید:

• سیگار کشیدن را ترک کنید
• سطح کلسترول خود را کاهش دهید
• رژیم غذایی سالم و کم چربی را رعایت کنید
• وزن سالم خود را حفظ کنید
• شرایط دیگر مانند دیابت و فشار خون را کنترل کنید
• به طور منظم ورزش کنید
• داروهایی را طبق دستور پزشک مصرف کنید