همه چیز درباره اختلال دیس لیپیدمی ؛ علائم، علل و درمان | کافه پزشکی

دیس لیپیدمی به سطوح نامناسب یک یا چند نوع لیپید (چربی) در خون شما اشاره دارد. خون شما حاوی سه نوع اصلی لیپید است؛  لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL)، لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL) و تری گلیسیرید. اگر مبتلا به دیس لیپیدمی هستید، بدان معنی است که سطح LDL یا تری گلیسیرید شما خیلی زیاد است. این امر می تواند به معنای پایین بودن سطح HDL نیز باشد. همراه کافه پزشکی باشید

کلسترول LDL کلسترول نوع “بد”محسوب می شود؛ به این دلیل که می تواند توده یا پلاک هایی را در دیواره شریان های شما ایجاد کند. پلاک زیاد در شریان های قلب شما می تواند باعث حمله قلبی شود.

HDL کلسترول “خوب” است زیرا به حذف LDL از خون شما کمک می کند.

تری گلیسیریدها از کالری هایی که می خورید ناشی می شوند اما بلافاصله نمی سوزند. تری گلیسیریدها در سلول های چربی ذخیره می شوند. آنها در صورت نیاز به عنوان انرژی آزاد می شوند. اگر بیش از میزان سوختن، کالری مصرف کنید سطح تری گلیسیرید بالا می رود.

سطح بالای LDL و تری گلیسیرید شما را در معرض خطر بیشتری برای حمله قلبی و سکته مغزی قرار می دهد. سطح پایین کلسترول HDL با خطر بیماری های قلبی مرتبط است.

انواع دیس لیپیدمی

دیس لیپیدمی به انواع اولیه و ثانویه تقسیم می شود. دیس لیپیدمی اولیه ارثی است. دیس لیپیدمی ثانویه یک بیماری اکتسابی است و از دلایل دیگری مانند چاقی یا دیابت نشات می گیرد.

ممکن است اصطلاح هیپرلیپیدمی که بصورت متقابل با دیس لیپیدمی استفاده می شود بشنوید. هایپرلیپیدمی فقط به مقادیر بالای LDL یا تری گلیسیرید اشاره دارد. دیس لیپیدمی می تواند هم سطوح بالا و هم سطوح پایین تر از حد طبیعی را شامل شود.

انواع خاص دیس لیپیدمی اولیه عبارتند از:

هایپرلیپیدمی ترکیبی خانوادگی: این شایع ترین علت ارثی هم کلسترول LDL بالا و هم تری گلیسیرید بالا است. اگر مبتلا به هایپرلیپیدمی ترکیبی خانوادگی هستید ، می توانید در نوجوانی یا ۲۰ سالگی این مشکلات را ایجاد کنید. همچنین در معرض خطر ابتلا به بیماری زودرس عروق کرونر ، که می تواند منجر به حمله قلبی شود ، در معرض خطر بیشتری هستید. درباره این شرایط بیشتر بدانید.

هایپرکلسترولمی خانوادگی و هایپرکلسترولمی پلی ژنیک: هردو با کلسترول بالای خون مشخص می شوند. شما می توانید کلسترول خون خود را با اضافه کردن سطح LDL و HDL به همراه نیمی از سطح تری گلیسیرید خود محاسبه کنید. کلسترول کل کمتر از ۲۰۰ میلی گرم در دسی لیتر بهترین است.

هیپر آپوبتالی لیپوپروتئینمی خانوادگی: این وضعیت به معنای داشتن مقادیر بالای آپولیپوپروتئین B است؛ این پروتئین بخشی از کلسترول LDL است.

علائم دیس لیپیدمی

شما می توانید به دیس لیپیدمی مبتلا باشید و هرگز آن را ندانید. این وضعیت مانند فشار خون بالا علائم واضحی ندارد و اغلب در طی آزمایش معمول خون کشف می شود.

دیس لیپیدمی می تواند منجر به بیماری های قلبی عروقی شود. سطح بالای LDL با بیماری شریان کرونر (CAD) و یا بیماری شریان محیطی (PAD) همراه است. CAD می تواند به درد قفسه سینه و در نهایت حمله قلبی منجر شود. علامت اصلی PAD درد پا هنگام راه رفتن است.

دلایل دیس لیپیدمی چیست و چه کسی در معرض خطر است؟

رفتارهای مختلفی می تواند منجر به دیس لیپیدمی شود. آنها شامل موارد زیر هستند:

• سیگار کشیدن
• چاقی و سبک زندگی بی تحرک
• مصرف غذاهای پر از چربی اشباع

مصرف بیش از حد الکل ممکن است به سطوح بالاتر تری گلیسیرید کمک کند.

در صورتی که یکی از والدین شما دیس لیپیدمی داشته باشند در معرض خطر دیس لیپیدمی اولیه قرار دارید.

افزایش سن نیز عامل خطر دیگری است. زنان تا زمان یائسگی نسبت به مردان میزان LDL کمتری دارند و بعد از آن سطح LDL آنها شروع به افزایش می کند.

سایر شرایط پزشکی که می تواند خطر دیس لیپیدمی شما را افزایش دهد شامل موارد زیر هستند:

• دیابت نوع ۲
• کم کاری تیروئید
• بیماری مزمن کلیوی

تشخیص دیس لیپیدمی

آزمایش خون ساده ای که برای بررسی LDL  HDL و تری گلیسیریدها انجام می شود نشان می دهد که سطح خونی این سه لیپید بالا، پایین یا در دامنه سالم هستند. این اعداد می توانند سال به سال تغییر کنند؛ بنابراین انجام چکاپ سالانه ایده خوبی است. اگر داروهایی را برای دیس لیپیدمی مصرف می کنید، ممکن است پزشک از شما بخواهد آزمایش خون منظم داشته باشید. 

درمان دیس لیپیدمی

متداول ترین دارو برای درمان دیس لیپیدمی، استاتین ها مانند آتورواستاتین هستند. استاتین با تداخل در تولید کلسترول در کبد به کاهش سطح LDL کمک می کند.

پزشک ممکن است داروهای ضد کلسترول دیگری را نیز تجویز کند. آنها ممکن است همراه با استاتین ها یا به جای استاتین ها مصرف شوند. در هنگام انتخاب بین داروهای کنترل کننده کلسترول، بسیاری از جوانب مثبت و منفی را باید در نظر بگیرید.

داروهای غیر استاتین شامل موارد زیر هستند:

• ازتیمیب
• فیبرات ها مانند فنوفیبات (فنوگلاید)
• مهار کننده های PCSK9

چه تغییراتی در سبک زندگی می تواند کمک کننده باشد؟

با تغییر در شیوه زندگی می توان به کنترل سطح کلسترول و تری گلیسیرید کمک کرد. اولین قدم تغییر برنامه رژیم غذایی است. این تغییرات شامل مصرف مصرف چربی اشباع کمتر، قند تصفیه شده و الکل است. اضافه کردن میوه، سبزیجات، پروتئین های بدون چربی و غلات کامل به رژیم غذایی شما ممکن است کمک کننده باشند.

ورزش روزانه و کاهش وزن همچنین ممکن است به شما در بهبود سطح کلسترول کمک کند.

پیشگیری از دیس لیپیدمی

سعی کنید با پیروی از یک رژیم غذایی سالم و ورزش مرتب، وزن ایده آل خود را حفظ کنید. در صورت استعمال سیگار نیز باید سیگار را ترک کنید.

منبع : healthline.com | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی