علل ایجاد یبوست و راه های درمان آن | کافه پزشکی

یبوست شرایطی است که در آن فرد مدفوع به سختی از بدن دفع می شود. در بیشتر موارد، هنگامی که روده بزرگ آب زیادی را از مواد غذایی موجود جذب می کند، یبوست اتفاق می افتد. هرچه حرکت غذا در دستگاه گوارش کندتر باشد، روده بزرگ آب بیشتری از آن جذب می کند. در نتیجه، مدفوع خشک می شود. وقتی این اتفاق می افتد، خالی کردن روده ها می تواند بسیار دردناک باشد. همراه کافه پزشکی باشید

علائم یبوست

علائم اصلی یبوست شامل داشتن درد و سختی هنگام عبور مدفوع است. دفع مدفوع کمتر از حد معمول می تواند نشانه یبوست باشد.

علائم دیگر عبارتند از :

• درد معده
• گرفتگی معده
• احساس نفخ و حالت تهوع
• از دست دادن اشتها

علل یبوست

یبوست وقتی اتفاق می افتد که روده بزرگ آب زیادی جذب می کند. این امر می تواند ناشی از انقباض ضعیف عضلات روده بزرگ باشد و باعث شود مدفوع خیلی آهسته حرکت کند و آب بیشتری از دست بدهد.

موارد زیر شایع ترین دلایل یبوست هستند :

۱) کمبود فیبر در رژیم غذایی

افرادی که در رژیم غذایی خود مقادیر بالایی از فیبر را جای می دهند به طور قابل توجهی کمتر از یبوست رنج می برند.

مصرف غذاهای سرشار از فیبر مانند میوه، سبزیجات و غلات کامل از اهمیت بسیاری برخوردار هستند. فیبر باعث تقویت حرکات روده شده و از یبوست جلوگیری می کند.

غذاهایی که فیبر کم دارند شامل غذاهای پرچرب مانند پنیر، گوشت و تخم مرغ هستند.

۲) عدم تحرک بدنی

اگر فردی بیش از حد از نظر جسمی غیرفعال باشد، یبوست ممکن است رخ دهد. این نکته خصوصا در مسن تر ها شایع است.

برای افرادی که مدت طولانی در رختخواب بوده اند، خطر ابتلا به یبوست به میزان قابل توجهی افزایش می یابد. کارشناسان مطمئن نیستند که چرا این اتفاق رخ می دهد. برخی معتقدند که فعالیت بدنی سوخت و ساز بدن را بالا نگه می دارد و باعث می شود فرآیندهای بدن سریع تر اتفاق بیفتند.

افراد مسن در مقایسه با افراد جوان کم تحرک تر هستند و به همین دلیل در معرض خطر یبوست هستند.

۳) داروها

رایج ترین داروهای ایجاد کننده یبوست عبارتند از :

• داروهای مخدر شامل کدئین، اکسی کدون و هیدرومورفون
• داروهای ضد افسردگی شامل آمی تریپتیلین و ایمی پرامین
• داروهای ضد تشنج از جمله فنی توئین و کاربامازپین
• داروهای مسدود کننده کانال کلسیم از جمله دیلتیازم و نیفدیپین
• آنتی اسیدهای حاوی آلومینیوم از جمله آمفوژل
• داروهای دیورتیک از جمله کلروتیازید

۴) شیر

بعضی از افراد هنگام مصرف شیر و لبنیات دچار یبوست می شوند.

۵) سندرم روده تحریک پذیر

افرادی که از سندرم روده تحریک پذیر رنج می برند، در مقایسه با بقیه جمعیت، بسیار بیشتر از یبوست رنج می برند.

۶) بارداری

بارداری باعث ایجاد تغییرات هورمونی می شود که می تواند یک زن را مستعد ابتلا به یبوست کند. همچنین، رحم ممکن است روده را فشرده و سرعت عبور غذا را کندتر کند.

۷) پیری

با بزرگتر شدن فرد، متابولیسم کند می شود و در نتیجه فعالیت روده ای کمتری حاصل می شود. ماهیچه های دستگاه گوارش همانطور که قبلا کار نمی کردند کار نمی کنند.

۸) تغییرات روزمره

وقتی شخصی سفر می کند، روال عادی زندگی او تغییر می کند. این امر می تواند بر دستگاه گوارش تأثیر بگذارد که بعضی اوقات منجر به یبوست می شود. در این شرایط وعده های غذایی در زمان های مختلف خورده می شوند یا ممکن است فرد در زمان های مختلف به دستشویی برود. همه این تغییرات می تواند خطر یبوست را افزایش دهد.

۹) استفاده زیاد از ملین ها

ملین ها در کمک به حرکات روده مؤثر هستند. با این حال، استفاده از آنها به طور مرتب به بدن اجازه می دهد تا به عملکرد خود عادت کند و به تدریج برای رسیدن به همان اثر، لازم است دوز افزایش یابد.

ملین ها می توانند عادت ایجاد کنند. هنگامی که فرد به آنها وابسته شود، در صورت متوقف شدن، احتمال بروز یبوست وجود دارد.

۱۰) عدم رفتن به دستشویی در مواقع لزوم

هرچه مدت زمان تأخیر بیشتر باشد، مدفوع خشک تر و سخت تر می شود.

۱۱) نوشیدن مقادیر ناکافی آب

اگر در حال حاضر یبوست داشته باشید، نوشیدن مایعات ممکن است باعث تسکین آن نشود اما نوشیدن مقدار زیادی آب به صورت منظم، خطر ابتلا به یبوست را کاهش می دهد.

بسیاری از سدیم ها و نوشیدنی ها حاوی کافئین هستند که می توانند باعث کمبود آب بدن و بدتر شدن یبوست شوند. الکل نیز آب بدن را کم می کند و باید توسط افرادی که یبوست دارند مصرف نشود.

۱۲) مشکلات روده بزرگ

تومورها می توانند محل های عبور را فشرده یا محدود کرده و باعث یبوست شوند. همچنین بافت اسکار، دیورتیکولوزیس و تنگی روده بزرگ نیز می توانند باعث یبوست شوند.

افراد مبتلا به بیماری هیرشپرونگ نیز مستعد ابتلا به یبوست هستند.

۱۳) برخی بیماری ها و شرایط

بیماری هایی که تمایل به کند کردن حرکت مدفوع دارند می توانند باعث یبوست شوند.

این موارد شامل لیست زیر هستند :

اختلالات عصبی : مالتیپل اسکلروزیس (MS)، بیماری پارکینسون، سکته مغزی و آسیب های نخاعی می تواند منجر به یبوست شود.

شرایط غدد درون ریز و متابولیک : اورمی، دیابت، قند خون و کم کاری تیروئید می توانند عامل یبوست باشند.

بیماری های سیستمیک : بیماری هایی هستند که بر روی تعدادی از ارگان ها و بافت های بدن یا بر کل بدن تأثیر می گذارند؛ به عنوان مثال لوپوس، اسکلرودرما، آمیلوئیدوز و … .

سرطان : یبوست در افراد مبتلا به سرطان رخ می دهد که عمدتا به دلیل داروهای ضد درد و شیمی درمانی است.

درمان یبوست

در بیشتر موارد، یبوست بدون هیچ گونه درمانی یا خطری برای سلامتی برطرف می شود.

درمان یبوست می تواند شامل تغییر در شیوه زندگی مانند انجام ورزش بیشتر، خوردن فیبر بیشتر و نوشیدن آب بیشتر باشد.

معمولا ملین ها، اکثر موارد یبوست را درمان می کنند – اما باید با احتیاط و در صورت لزوم از آنها استفاده کرد. در موارد دشوارتر، ممکن است فرد به یک نسخه دارویی نیاز داشته باشد.

برخی از متخصصان گوارش می گویند افرادی وجود دارند که زمان کافی را برای دفع مدفوع خود اختصاص نمی دهند. وقت کافی را اختصاص دهید تا دفع مدفوع شما بدون فشار و بدون وقفه باشد.

ملین های بدون نسخه

از این ملین ها به عنوان آخرین راه حل استفاده کنید :

محرک ها : باعث می شوند ماهیچه ها در روده به صورت ریتمیک منقبض شوند. اینها شامل کورکتول، بیزاکودیل و سنوکوت است.

روان کننده ها : کمک می کنند تا مدفوع راحت تر به سمت پایین روده بزرگ برود. اینها شامل روغن معدنی هستند.

نرم کننده های مدفوع : مدفوع را مرطوب می کنند. نرم کننده های مدفوع شامل کولاک و سورفاک هستند.

مکمل های فیبر : مطمئن ترین ملین ها هستند. اینها شامل فیبرکن، متاموسیل، کونسیل، سروتان و سیتروسل هستند و باید با آب زیادی مصرف شوند.

اسمتیک : حرکت مایعات از طریق روده بزرگ را تسهیل می کند. این موارد شامل سفولاک، سوربیتول و میرالاکس است.

ملین های سالین : آب را به روده بزرگ منتقل می کنند و شامل شیر منیزی است.

فعال کننده های کانال کلرید : اینها به نسخه نیاز دارند و شامل لوبی پروستون هستند.

آگونیست های ۴HT5 : ترشح مایعات در روده را افزایش داده و سرعت عبور مواد غذایی از روده بزرگ را تسریع می کنند. آنها شامل پروکالوپراید هستند.

اگر یبوست به هیچ درمانی پاسخ ندهد، به عنوان آخرین راه حل، ممکن است جراحی برای برداشتن بخشی از روده بزرگ انجام شود. در این روش، قسمتی از اسفنکتر مقعد یا رکتوم که باعث یبوست می شوند برداشته می شود.

درمان های خانگی برای یبوست

چند روش برای کاهش علائم یبوست بدون استفاده از دارو وجود دارد :

افزایش مصرف فیبر : افراد مبتلا به یبوست باید هر روز بین ۱۸ تا ۳۰ گرم فیبر میل کنند. میوه و سبزیجات تازه و غلات غنی شده دارای فیبر بالایی هستند.

نوشیدن آب کافی : مصرف مقدار زیادی آب می تواند به بدن کمک کند.

ورزش منظم : می تواند به منظم تر شدن فرآیندهای بدن از جمله عبور مدفوع کمک کند.

جلوگیری از نگه داشتن مدفوع : پاسخ به نیاز طبیعی بدن در هنگام بروز آن، کلیدی در کاهش یبوست است.

عوارض یبوست

یبوست به خودی خود می تواند ناراحت کننده باشد اما تهدید کننده حیات نیست. با این حال، یبوست شدید می تواند باعث ایجاد شرایط جدی تر شود از جمله :

• خونریزی رکتوم بعد از تلاش مداوم برای عبور مدفوع
• شکاف مقعد یا پارگی کوچک اطراف مقعد
• بواسیر یا تورم رگ های خونی رکتوم

منبع : medicalnewstoday.com | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی