عفونت مجاری ادراری در کودکان یک بیماری نسبتاً شایع است. باکتری هایی که وارد مجرای ادرار می شوند معمولاً از طریق ادرار کردن به بیرون فرستاده می شوند اما وقتی باکتری ها از مجرای ادراری خارج نشوند، ممکن است شروع به رشد کنند که این نکته باعث ایجاد عفونت می شود.
دستگاه ادراری از بخش هایی تشکیل شده است که در تولید ادرار نقش دارند :
- دو کلیه که آب و مواد زائد موجود در خون شما را فیلتر می کنند تا ادرار تولید شود
- دو حالب یا لوله هایی که ادرار را از کلیه های شما خارج می کنند
- مثانه ای که ادرار شما را تا زمان دفع، ذخیره می کند
- پیشابراه یا لوله ای که ادرار را از مثانه به خارج از بدن هدایت می کند
هنگامی که باکتری ها وارد پیشابراه می شوند و به سمت مثانه و کلیه حرکت می کنند، عفونت می تواند ایجاد شود. دو نوع عفونت که به احتمال زیاد کودکان را تحت تأثیر قرار می دهد شامل عفونت مثانه (سیستیت) و عفونت کلیه (پیلونفریت) است. همراه کافه پزشکی باشید
هر دو نوع عفونت می توانند با آنتی بیوتیک درمان شوند اما در صورت عدم درمان، عفونت کلیه می تواند منجر به عوارض جدی تر شود.
آنچه در این پست کافه پزشکی خواهید دید
علل عفونت مجاری ادراری در کودکان
UTI معمولاً در اثر باکتری هایی ایجاد می شود که ممکن است از پوست اطراف مقعد یا واژن وارد مجاری ادراری شوند. شایع ترین باکتری، E. coli است که منشاء آن در روده است. اکثر عفونت ها هنگامی ایجاد می شوند که این نوع باکتری ها از مقعد به مجرای ادراری سرایت کنند.
عوامل خطر ابتلا به عفونت ادراری در کودکان
عفونت مجاری ادراری در دختران بیشتر اتفاق می افتد؛ خصوصاً وقتی کودک از پوشک گرفته می شود. دختران حساس تر هستند زیرا مجرای ادراری آنها کوتاه تر و نزدیک تر به مقعد است. این نکته باعث می شود باکتری ها راحت تر به مجرای ادراری وارد شوند. پسران ختنه نشده زیر ۱ سال نیز خطر کمی برای دریافت عفونت ادراری دارند.
مجرای ادراری معمولاً حاوی باکتری نیست اما شرایط خاص می تواند ورود باکتری ها به مجاری ادراری کودک شما را آسان کند. عوامل زیر می توانند فرزند شما را در معرض خطر بیشتری برای UTI قرار دهند :
- ناهنجاری ساختاری یا انسداد در یکی از بخش های دستگاه ادراری
- عملکرد غیر طبیعی دستگاه ادراری
- ریفلاکس ادراری (نقص هنگام تولد که منجر به برگشت غیر طبیعی ادرار از مثانه به حالب می شود)
- لباس تنگ (برای دختران)
- پاک کردن از پشت به جلو بعد از دفع مدفوع
- ضعف بهداشت
- تأخیر در ادرار برای مدت طولانی
علائم عفونت مجاری ادراری در کودکان
علائم UTI بسته به میزان عفونت و سن کودک شما متفاوت است. نوزادان و خردسالان ممکن است علائمی نداشته باشند. برای کودکان بزرگتر، علائم بیماری بسیار کلی است و شامل موارد زیر است :
- تب
- کمبود اشتها
- استفراغ
- اسهال
- تحریک پذیری
- احساس کلی بیماری
علائم اضافی بسته به بخشی از مجاری ادراری که درگیر عفونت شده متفاوت است. اگر فرزند شما به عفونت مثانه مبتلا باشد، علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد :
- هماچوری یا وجود خون در ادرار
- ادرار غیر شفاف
- درد یا سوزش ادرار
- فشار یا درد در لگن یا کمر، زیر ناف
- تکرر ادرار
- افزایش دفعات بیدار شدن از خواب برای ادرار
- احساس نیاز به ادرار کردن با حداقل خروجی ادرار
اگر عفونت به کلیه ها سرایت کرده باشد، وضعیت جدی تر است. کودک شما ممکن است علائم شدیدتری را تجربه کند :
- تحریک پذیری
- لرز
- تب شدید
- گرمای پوست
- تهوع و استفراغ
- درد پشت
- درد شدید شکمی
- خستگی شدید
علائم اولیه UTI در کودکان را می توان به راحتی نادیده گرفت. خردسالان ممکن است برای توصیف علت پریشانی شان دچار مشکل شوند.
عوارض عفونت مجاری ادراری در کودکان
تشخیص سریع و درمان UTI می تواند از عوارض طولانی مدت و جدی جلوگیری کند. بدون درمان، UTI در کودکان ممکن است منجر به عفونت کلیوی و شرایط جدی زیر شود :
- آبسه کلیه
- کاهش عملکرد کلیه یا نارسایی کلیه
- هیدرونفروز یا تورم کلیه ها
- سپسیس، که می تواند منجر به نارسایی اندام و مرگ شود
تشخیص عفونت مجاری ادراری در کودکان
اگر فرزند شما علائم مربوط به عفونت ادراری را دارد، سریعاً با پزشک خود تماس بگیرید. نمونه ادرار برای تشخیص دقیق پزشک لازم است. این نمونه برای موارد زیر قابل استفاده است :
- آنالیز ادرار : ادرار با نوار تست خاصی آزمایش می شود تا به دنبال علائم عفونت مانند خون و گلبول های سفید باشند. علاوه بر این، میکروسکوپ ممکن است برای بررسی نمونه باکتری ها یا عفونت استفاده شود.
- کشت ادرار : این تست آزمایشگاهی معمولاً ۲۴ تا ۴۸ ساعت طول می کشد. این تست برای شناسایی نوع باکتری های ایجاد کننده UTI، میزان وجود آن و درمان مناسب آنتی بیوتیکی تجزیه و تحلیل می شود.
جمع آوری نمونه ادرار تمیز برای کودکانی که آموزش ندیده اند می تواند یک چالش باشد. پزشک ممکن است یکی از روش های زیر را برای گرفتن نمونه ادرار فرزند شما استفاده کند :
- کیسه جمع آوری ادرار : برای جمع آوری ادرار یک کیسه پلاستیکی به دستگاه تناسلی کودک شما وصل می شود.
- سوند ادراری : برای جمع آوری ادرار، یک سوند از طریق نوک آلت تناسلی پسران یا مجرای ادراری دختران وارد مثانه می شود. این روش، دقیق ترین نتیجه را ارائه می دهد.
تست های اضافی
پزشک شما ممکن است تست های تشخیصی اضافی را برای تعیین ناهنجاری های دستگاه ادراری توصیه کند. اگر فرزند شما به عفونت کلیه مبتلا باشد، ممکن است به دنبال آزمایش آسیب های کلیوی باشد. تست های تصویربرداری زیر ممکن است مورد استفاده قرار گیرند :
- سونوگرافی کلیه و مثانه
- سیستومتروگرام (VCUG)
- اسکن پزشکی هسته ای کلیه (DMSA)
- سی تی اسکن یا MRI کلیه ها و مثانه
سیستومتروگرام شامل تصویربرداری با استفاده از اشعه ایکس است که هنگام پر بودن مثانه انجا می شود. پزشک یک رنگ کنتراست را به مثانه تزریق می کند و سپس کودک شما ادرار می کند – به طور معمول از طریق سوند – تا خروجی ادرار بررسی شود. این آزمایش می تواند به تشخیص هرگونه ناهنجاری ساختاری که ممکن است باعث ایجاد UTI شود، کمک کند.
اسکن پزشکی هسته ای کلیه، تستی است که در آن عکس هایی از کلیه ها پس از تزریق داخل وریدی (IV) یک ماده رادیواکتیو به نام ایزوتوپ گرفته می شود.
درمان عفونت مجاری ادراری در کودکان
کودک شما برای جلوگیری از آسیب کلیه به درمان سریع آنتی بیوتیک نیاز دارد. نوع باکتری ها و شدت عفونت فرزند شما، نوع آنتی بیوتیک مورد استفاده و طول مدت درمان را تعیین می کند.
رایج ترین آنتی بیوتیک های مورد استفاده برای درمان UTI در کودکان عبارتند از :
- آموکسی سیلین
- آموکسی کلاو
- سفالوسپورین ها
- داکسی سایکلین (فقط در کودکان بالای ۸ سال)
- نیتروفورانتوئین
- سولفامتوکسازول-تریمتوپریم
اگر عفونت مثانه ساده تشخیص داده شود، به احتمال زیاد درمان شامل آنتی بیوتیک های خوراکی در خانه خواهد بود. با این حال، عفونت های شدیدتر ممکن است نیاز به بستری شدن در مراکز درمانی و دریافت مایعات یا آنتی بیوتیک ها به صورت تزریقی داشته باشند.
بستری شدن در بیمارستان ممکن است در موارد زیر ضروری باشد :
- زیر سن ۶ ماهگی
- داشتن تب بالا
- شک به عفونت کلیه
- شک به سپسیس
- کمبود آب بدن به دلیل استفراغ
- عدم توانایی در مصرف داروهای خوراکی
ممکن است داروهای ضد درد برای کاهش ناراحتی شدید در هنگام ادرار نیز تجویز شوند.
مراقبت در منزل
- تا زمانی که پزشک توصیه کرده است، حتی در صورت بهبود، داروهای تجویز شده را به کودک خود بدهید.
- اگر کودک تب دارد، دمای بدن او را مکررا اندازه بگیرید.
- بر دفعات ادرار فرزندتان نظارت کنید.
- از فرزند خود در مورد وجود درد یا سوزش در هنگام دفع ادرار بپرسید.
- اطمینان حاصل کنید که کودک شما مایعات زیادی می نوشد.
در صورت وجود موارد زیر، سریعا با پزشک خود تماس بگیرید :
- تب بالاتر از ۱۰۱ درجه فارنهایت (۳۸٫۳ درجه سانتیگراد)
- برای نوزادان، تب جدید یا پایدار (ادامه دار بیش از ۳ روز) بالاتر از ۱۰۰٫۴ درجه فارنهایت (۳۸ درجه سانتیگراد)
چشم انداز بلند مدت برای کودکان مبتلا به عفونت مجاری ادراری
با تشخیص و درمان سریع، می توانید انتظار داشته باشید که کودک شما به طور کامل بهبود یابد. با این حال، برخی از کودکان ممکن است برای دوره های شش ماه تا دو سال به درمان نیاز داشته باشند.
اگر کودک شما رفلکس ادراری داشته باشد، درمان طولانی مدت آنتی بیوتیکی احتمالاً نیاز می شود. این نقص منجر به بازگشت غیر طبیعی جریان ادرار از مثانه به سمت حالب و کلیه ها می شود.
جلوگیری از ابتلا به عفونت ادراری در کودکان
شما می توانید با برخی از تکنیک های اثبات شده، امکان ابتلای کودک به UTI را کاهش دهید :
- از لباس زیر مناسب کودک استفاده کنید.
- اطمینان حاصل کنید که کودک شما به اندازه کافی مایعات می نوشد.
- از دادن کافئین به فرزند خود اجتناب کنید زیرا این امر می تواند باعث تحریک مثانه شود.
- برند پوشک بچه را هر چند وقت یکبار عوض کنید.
به فرزند خود تکنیک های پاک کردن ایمن را بخصوص پس از دفع مدفوع آموزش دهید. پاک کردن از جلو به عقب، احتمال انتقال باکتری های مقعد به مجرای ادراری را کاهش می دهد.
منبع : healthline.com | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی