بیماری پریودنتیت که به آن بیماری لثه نیز گفته می شود، یک عفونت جدی لثه است که به بافت نرم آسیب می رساند و بدون درمان می تواند باعث شل شدن یا ریزش دندان شود.
پریودنتیت متداول است اما تا حد زیادی قابل پیشگیری است. این بیماری معمولا نتیجه بهداشت ضعیف دهان است. مسواک زدن حداقل دو بار در روز، استفاده از نخ دندان و انجام معاینات منظم دندانپزشکی می تواند احتمال موفقیت شما در درمان پریودنتیت را تا حد زیادی بهبود بخشد و همچنین می تواند شانس ابتلا به آن را کاهش دهد. همراه کافه پزشکی باشید
آنچه در این پست کافه پزشکی خواهید دید
علائم بیماری پریودنتیت
لثه های سالم به رنگ صورتی کمرنگ بوده و در اطراف دندان ها به طور صحیح قرار گرفته اند. علائم و نشانه های پریودنتیت می توانند شامل موارد زیر باشند:
- تورم یا پف لثه ها
- پر رنگ شدن لثه ها به سمت قرمز
- خونریزی لثه ها
- وجود خون روی برس مسواک
- بوی بد دهان
- شل شدن یا افتادن دندان ها
- دردناک بودن عمل جویدن
- ایجاد فضاهای جدید بین دندان ها
- تغییر در نحوه قرارگیری دندان های شما هنگام فشار دادن روی هم
علل بیماری پریودنتیت
در بیشتر موارد، توسعه پریودنتیت با پلاک آغاز می شود؛ پلاک یک ماده چسبنده است که عمدتا از باکتری ها تشکیل می شود. در صورت عدم درمان، پلاک ها می توانند از طریق روش های زیر در نهایت به پریودنتیت تبدیل شوند:
تشکبل پلاک روی دندان ها: نشاسته ها و قندهای موجود در مواد غذایی با باکتری هایی که به طور معمول در دهان وجود دارد در تعامل هستند. مسواک زدن دو بار در روز و نخ دندان زدن یک بار در روز، پلاک را از بین می برد اما پلاک به سرعت دوباره شکل می گیرد.
پلاک می تواند زیر لثه شما به حالت تارتار تشکیل شود: تارتار پر از باکتری و برداشتن آن دشوار است. تارتار مدت طولانی تر روی دندان های شما باقی می ماند و آسیب بیشتری می تواند وارد کند. شما نمی توانید با مسواک زدن و نخ دندان از شر تارتار خلاص شوید – برای از بین بردن آن نیاز به دندانپزشک دارید.
پلاک می تواند باعث ورم و التهاب لثه شود: که خفیف ترین شکل بیماری لثه است. لثه می تواند با درمان حرفه ای و مراقبت از دهان و دندان در خانه به حالت اولیه برگردد.
التهاب مداوم لثه می تواند در نهایت باعث پریودنتیت شود: با گذشت زمان، این پلاک ها عمیق تر می شوند و باکتری های بیشتری آنها را پر می کنند. در صورت عدم درمان، این عفونت ها باعث از بین رفتن بافت و استخوان می شود و در نهایت ممکن است یک یا چند دندان را از دست بدهید. التهاب مزمن و مداوم می تواند بر روی سیستم ایمنی بدن شما نیز تاثیر گذارد.
عوامل خطر بیماری پریودنتیت
عواملی که می توانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند عبارتند از:
- التهاب لثه
- بهداشت ضعیف دهان و دندان
- سیگار کشیدن یا جویدن تنباکو
- تغییرات هورمونی مانند موارد مربوط به بارداری یا یائسگی
- مصرف مواد مخدر تفریحی مانند ماریجوانا
- چاقی
- تغذیه ناکافی از جمله کمبود ویتامین C
- ژنتیک
- برخی داروهای خاص که باعث خشکی دهان یا لثه می شوند
- شرایطی که باعث کاهش ایمنی می شوند مانند سرطان خون، AIDS و درمان سرطان
- برخی از بیماری ها مانند دیابت، روماتیسم و بیماری کرون
عوارض بیماری پریودنتیت
پریودنتیت می تواند باعث افتادن دندان ها شود. باکتری های مسئول پریودنتیت می توانند از طریق لثه وارد جریان خون شوند و احتمالاً بر سایر قسمت های بدن نیز تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، پریودنتیت با بیماری تنفسی، آرتریت روماتوئید، بیماری شریان کرونر و مشکلات کنترل قند خون در دیابت مرتبط است.
جلوگیری از ابتلا به بیماری پریودنتیت
بهترین راه برای پیشگیری از پریودنتیت پیروی از برنامه ای برای بهداشت دهان و دندان است.
بهداشت خوب دهان و دندان خوب: حداقل دو بار در روز – صبح و قبل از رفتن به رختخواب – مسواک بزنید و حداقل یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنید. نخ دندان قبل از مسواک زدن به شما امکان تمیز کردن ذرات و باکتری های مواد غذایی را می دهد.
ویزیت های منظم دندانپزشکی: معمولا هر شش تا ۱۲ ماه یک بار به طور مرتب به دندانپزشک مراجعه کنید. اگر عوامل خطرزا دارید که احتمال ابتلا به پریودنتیت را افزایش می دهد – مانند خشکی دهان، مصرف برخی داروها یا سیگار کشیدن – ممکن است به مدت زمان کوتاه تری نیاز داشته باشید.
تشخیص بیماری پریودنتیت
برای تایید تشخیص و شدت بیماری، دندانپزشک شما ممکن است موارد زیر را انجام دهد:
مرور سابقه پزشکی شما: پزشک با این کار فاکتورهای موثر در ایجاد علائم مانند سیگار کشیدن یا مصرف داروهای خاصی که باعث خشکی دهان می شوند را شناسایی می کند.
معاینه دهان: پزشک به دنبال پلاک و تارتار می گردد و سرعت خونریزی را بررسی می کند.
اشعه X دندان: پزشک از این ابزار استفاده می کند تا عمق مناطق حاوی چرک را بسنجد.
درمان بیماری پریودنتیت
هدف از درمان پریودنتیت تمیز کردن پلاک های اطراف دندان و جلوگیری از آسیب به استخوان های اطراف است. اگر به طور روزمره مراقبت های دهان و دندان را به خوبی انجام دهید، می تواند روی بهبود شرایط تاثیر بگذارد.
درمان های غیر جراحی
اگر پریودنتیت پیشرفته نباشد، ممکن است درمان با روش های کمتر تهاجمی از جمله موارد زیر پیگیری شود:
اسکیلینگ دندان: این روش تارتار و باکتری ها را از روی سطح دندان و زیر لثه شما خارج می کند. این امر ممکن است با استفاده از ابزار، لیزر یا دستگاه اولتراسونیک انجام شود.
اصلاح ریشه: این روش سطوح ریشه را پاک می کند و ترشحات باکتری ها که موجب ایجاد شدن التهاب می شوند را کاهش می دهد.
آنتی بیوتیک ها: آنتی بیوتیک های موضعی یا خوراکی می توانند به کنترل عفونت باکتریایی کمک کنند. آنتی بیوتیک ها می توانند شامل دهانشویه حاوی آنتی بیوتیک یا قرار دادن ژل های حاوی آنتی بیوتیک در فضای بین دندان ها و لثه ها باشند. با این حال، آنتی بیوتیک های خوراکی ممکن است برای از بین بردن کامل باکتری های ایجاد کننده عفونت لازم باشند.
درمان های جراحی
اگر پریودنتیت پیشرفته دارید، ممکن است به جراحی دندان نیاز داشته باشد:
جراحی فلپ: دندانپزشک برش های کوچکی در لثه شما ایجاد می کند تا بتواند قسمتی از بافت لثه را برداشته و ریشه ها را برای انجام کار های غیر تهاجمی بالا در معرض دید قرار دهد. از آنجا که پریودنتیت اغلب باعث از بین رفتن استخوان می شود، ممکن است استخوان مجدداً قبل از اینکه لثه در جای خود قرار بگیرد جابجا شود. بعد از بهبودی، تمیز کردن این نواحی و حفظ بافت سالم لثه راحت است.
پیوند بافت نرم: هنگامی که بافت لثه را از دست می دهید، خط لثه شما پایین تر می رود و ممکن است نیاز به تقویت برخی از نواحی بافت نرم آسیب دیده داشته باشید. این کار معمولا با خارج کردن مقدار کمی از بافت کام یا استفاده از بافت نقاط دیگر و اتصال آن به محل آسیب دیده انجام می شود. این امر می تواند به کاهش پایین رفتن بیشتر لثه کمک کند، ریشه های در معرض را بپوشاند و به دندان های شما زیبایی خاصی تقدیم کند.
بازسازی بافت هدایت شده: این امر اجازه می دهد تا رشد مجدد استخوانی که توسط باکتری ها از بین رفته است، برقرار شود. در این روش، دندانپزشک شما بخش های خاصی از پارچه زیست سازگار را بین استخوان و دندان شما قرار می دهد. این ماده از ورود بافت های ناخواسته به ناحیه بهبودی جلوگیری می کند و باعث می شود استخوان رشد کند.
پروتئین های تحریک کننده بافت: روش دیگر شامل استفاده از ژل مخصوص روی ریشه دندان بیمار است. این ژل حاوی همان پروتئین هایی است که در ایجاد مینای دندان نقش دارد و رشد استخوان و بافت سالم را تحریک می کند.
منبع : mayoclinic.org | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی