آسم کودکان چگونه رخ می دهد و علل تشدید آن چیست ؟ | کافه پزشکی
در آسم کودکان، ریه ها و راه های هوایی هنگام قرار گرفتن در معرض محرک های خاصی مانند استنشاق گرده یا ابتلا به سرماخوردگی یا سایر عفونت های تنفسی به راحتی ملتهب می شوند. آسم کودکان می تواند باعث علائم آزاردهنده ای شود که در بازی، ورزش، مدرسه و خواب اختلال ایجاد می کند. در برخی از کودکان، آسم کنترل نشده می تواند باعث حملات خطرناک آسم شود.
آسم در دوران کودکی تفاوت چندانی با آسم در دوران بزرگسالی نیست اما کودکان با چالش های سختی روبرو هستند. این وضعیت یکی از دلایل اصلی مراجعه به بخش های اورژانس، بستری در بیمارستان و نرفتن به مدرسه است. متأسفانه، آسم در دوران کودکی قابل درمان نیست و علائم ممکن است تا بزرگسالی ادامه یابد اما با درمان صحیح مبتی بر علائم، شما و کودک می توانید علائم را تحت کنترل داشته باشید و از آسیب رسیدن به ریه ها جلوگیری کنید. همراه کافه پزشکی باشید
آنچه در این پست کافه پزشکی خواهید دید
علائم آسم کودکان
علائم آسم در دوران کودکی شامل موارد زیر است :
- سرفه های مکرر که با ابتلا به عفونت ویروسی بدتر می شود و معمولا هنگامی که کودک شما خوابیده است یا بر اثر ورزش و قرار گرفتن در معرض هوای سرد ایجاد می شود
- صدای خس خس هنگام نفس کشیدن
- تنگی نفس
- احتقان یا سفتی قفسه سینه
آسم کودکان همچنین ممکن است باعث موارد زیر شود :
- مشکلات خواب به دلیل تنگی نفس، سرفه یا خس خس کردن
- دوره هایی از سرفه یا خس خس که با سرماخوردگی یا آنفولانزا بدتر می شوند
- تأخیر در بهبود بعد از عفونت تنفسی
- مشکل در تنفس که مانع بازی یا ورزش می شود
- خستگی، که می تواند به دلیل خواب ضعیف باشد
علائم آسم در دوره کودکی متفاوت است و ممکن است با گذشت زمان بدتر یا بهتر شود. ممکن است کودک شما فقط یک علامت داشته باشد، مانند سرفه طولانی یا احتقان قفسه سینه.
دشوار است بگوییم که علائم فرزند شما در اثر آسم ایجاد شده است. خس خس دوره ای یا طولانی مدت و سایر علائم می تواند در اثر برونشیت عفونی یا یک مشکل تنفسی دیگر نیز ایجاد شود.
چه موقع به دنبال درمان فوری باشیم ؟
در موارد شدید، شما ممکن است مشاهده کنید قفسه سینه و پهلوهای کودک در هنگام تلاش برای نفس کشیدن، به سمت داخل کشیده شود. کودک شما ممکن است ضربان قلب بالا، تعریق و درد قفسه سینه داشته باشد دهد. اگر فرزندتان علائم زیر را داشت به دنبال درمان فوری باشید :
- باید حرف خود را بخاطر کشیدن نفس قطع کند
- از عضلات شکمی برای تنفس استفاده می کند
- هنگام تنفس، بینی خود را برای کشیدن بیشتر هوا به داخل باز تر می کند
حتی اگر فرزند شما به آسم مبتلا نشده باشد، در صورت مشکل در تنفس، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
علل آسم کودکان
علل آسم در دوران کودکی درک نشده است. برخی از عواملی که تصور می شود باعث ایجاد مشکل شوند عبارتند از :
- داشتن سابقه ژنتیکی پدر و مادر در ابتلا به آسم
- ابتلا به برخی از انواع عفونت های راه هوایی در سنین پایین
- قرار گرفتن در معرض عوامل محیطی مانند دود سیگار یا دیگر موارد
افزایش حساسیت سیستم ایمنی بدن باعث می شود که ریه ها و مجاری هوایی متورم شده و در معرض محرک های خاصی، مخاط ایجاد کنند. عواملی که باعث حساسیت سیستم ایمنی بدن می شوند شامل موارد زیر است :
- عفونت های ویروسی مانند سرماخوردگی
- قرار گرفتن در معرض آلاینده های هوا مانند دود دخانیات
- قرار گرفتن در معرض گرد و غبار
- فعالیت بدنی شدید
- قرار گرفتن در معرض هوای سرد
بعضی اوقات علائم آسم بدون محرک ظاهری رخ می دهد.
عوامل خطر ابتلا به آسم کودکان
عواملی که ممکن است احتمال ابتلا به آسم را افزایش دهد عبارتند از :
- قرار گرفتن در معرض دود تنباکو
- واکنش های آلرژیک قبلی از جمله واکنش های پوستی، آلرژی های غذایی یا تب یونجه
- سابقه خانوادگی آسم یا آلرژی
- زندگی در مناطق با آلودگی زیاد
- چاقی
- شرایط تنفسی مانند رینیت، سینوزیت یا ذات الریه
- سوزش سر دل (بیماری GERD)
- جنس مذکر
- نژاد سیاه پوست
عوارض آسم کودکان
آسم می تواند عوارضی ایجاد کند از جمله :
- حملات شدید آسم که نیاز به درمان اضطراری یا مراقبت در بیمارستان دارند
- کاهش دائمی عملکرد ریه
- عقب افتادن از تحصیل و فعالیت های روزمره
- مشکلات خواب و خستگی
پیشگیری از ابتلا به آسم کودکان
برنامه ریزی دقیق و جلوگیری از قرار گرفتن در معرض عوامل خطر، بهترین راه برای جلوگیری از حملات آسم است.
قرار گرفتن در معرض عوامل خطر را محدود کنید : به کودک خود کمک کنید تا از آلرژن ها و تحریک کننده های ایجاد کننده علائم آسم دوری کنند.
اجازه ندهید در اطراف کودک شما سیگار کشیده شود : قرار گرفتن در معرض دود تنباکو در دوران شیرخوارگی یک عامل خطرناک برای ایجاد آسم در کودکان و همچنین محرک شایع حملات آسم است.
کودک خود را به فعالیت سبک تشویق کنید : تا زمانی که آسم فرزند شما به خوبی کنترل شده، فعالیت بدنی منظم می تواند به ریه ها کمک کند تا با کارآیی بیشتری عمل کنند.
به کودک خود کمک کنید وزن ایده آل داشته باشد : اضافه وزن می تواند علائم آسم را بدتر کند و کودک شما را در معرض سایر مشکلات قرار دهد.
سوزش سر دل را کنترل کنید : ریفلاکس اسید علائم آسم فرزند شما را بدتر کند. ممکن است برای کنترل ریفلاکس اسید به داروهای بدون نسخه نیاز داشته باشید.
تشخیص آسم کودکان
تشخیص آسم بسیار دشوار است. پزشک علائم و فراوانی آنها و سابقه پزشکی را در نظر خواهد گرفت. فرزند شما ممکن است برای رد شرایط دیگر به تست های تشخیصی نیاز داشته باشد.
شرایطی که می تواند علائمی مانند آسم ایجاد کند شامل موارد زیر است :
- رینیت
- سینوزیت
- بیماری ریفلاکس معده (GERD)
- ناهنجاری های راه هوایی
- ناکارآمدی تنفس
- عفونت های دستگاه تنفسی مانند برونشیولیت و ویروس سین سیشیال تنفسی
موارد زیر شامل تست هایی است که ممکن است کودک شما به آنها نیاز داشته باشد :
- تست عملکرد ریه (اسپیرومتری) : اسپیرومتری برای اندازه گیری میزان و سرعت هوای خروجی از دهان شما استفاده می شود. کودک شما ممکن است اسپیرومتری را در حالت استراحت، بعد از ورزش و بعد از مصرف داروهای آسم انجام دهد. یکی دیگر از تست های عملکردی ریه، تست brochoprovocation است. با استفاده از اسپیرومتری، این آزمایش چگونگی واکنش ریه های شما به برخی از تحریکات مانند ورزش یا قرار گرفتن در معرض هوای سرد را اندازه گیری می کند.
- آزمایش اکسید نیتریک استنشاقی : اگر تشخیص آسم بعد از تست های عملکردی ریه نامشخص باشد، پزشک ممکن است اندازه گیری سطح اکسید نیتریک را در نمونه ای از بازدم تنفسی کودک توصیه کند. آزمایش اکسید نیتریک همچنین می تواند در تعیین اینکه آیا داروهای استروئیدی برای آسم فرزند شما مفید هستند نیز کمک کند.
تست های مورد استفاده تا قبل از ۵ سالگی دقیق نیستند. برای کودکان کوچکتر از این سن، پزشک به اطلاعاتی که شما و فرزندتان در مورد علائم ارائه می دهید اعتماد خواهد کرد. گاهی اوقات، بعد از ماه ها یا حتی سال ها مشاهده علائم، نمی توان تشخیص را تایید کرد.
تست های تشخیص آسم آلرژیک
اگر به نظر می رسد فرزند شما به آسمی مبتلا شده است که ناشی از آلرژی است، پزشک ممکن است تست حساسیت پوستی را توصیه کند. در طی تست حساسیت پوستی، پوست به عصاره هایی از مواد حساسیت زا مانند کپک یا گرد و غبار آغشته می شود و علائم واکنش آلرژیک مشاهده می شود.
درمان آسم کودکان
درمان اولیه بستگی به شدت آسم فرزند شما دارد. هدف از درمان آسم، تحت کنترل نگه داشتن علائم است.
درمان آسم هم شامل پیشگیری از علائم و هم درمان حمله آسم در حال انجام است. داروی مناسب برای فرزند شما به تعدادی موارد بستگی دارد از جمله سن، عوامل خطر و غیره.
برای کودکان کمتر از ۳ سال که دارای علائم خفیف آسم هستند، پزشک ممکن است از روش انتظار همراه با مراقبت استفاده کند. دلیل این امر تأثیر طولانی مدت داروهای آسم بر روی نوزادان و کودکان خردسال است اما اگر کودک شما دارای قسمت های مکرر یا شدید خس خس باشد، ممکن است دارویی برای بهبود علائم تجویز شود.
داروهای کنترل طولانی مدت آسم
داروهای پیشگیری و کنترل طولانی مدت باعث کاهش التهاب در مجاری هوایی کودک می شوند. در بیشتر موارد، این داروها باید روزانه مصرف شوند.
انواع داروهای کنترل طولانی مدت عبارتند از :
کورتیکواستروئیدهای استنشاقی : این داروها شامل فلوتیکازون، بودزونید، مومتازون، سیکلسونید، بکلومتازون و غیره است. استفاده طولانی مدت از این داروها با تاخیر در رشد کودکان همراه است اما اثر جزئی است. در بیشتر موارد، فواید کنترل آسم از خطرات عوارض جانبی احتمالی بیشتر است.
اصلاح کننده های لکوترین : این داروهای خوراکی شامل مونته لوکاست و زفیرلوکاست است. آنها تا ۲۴ ساعت از بروز علائم آسم جلوگیری می کنند.
داروهای استنشاقی ترکیبی : این داروها حاوی کورتیکواستروئید استنشاقی به علاوه بتا آگونیست طولانی اثر هستند. آنها شامل فلوتیکازون و سالمترول، بودزونید و فورمترول، فلوتیکازون و ویلانترول و در نهایت، مومتازون و فورمترول هستند.
در برخی شرایط، آگونیست های بتا طولانی اثر با حملات شدید آسم در ارتباط هستند. به همین دلیل، این داروها همیشه باید به کودکی که کورتیکواستروئید دریافت می کند داده شود. این دسته دارویی فقط باید برای آسمی مورد استفاده قرار گیرد که توسط سایر داروها کنترل نشوند.
تئوفیلین : مصرف این دارو به صورت روزانه به باز نگه داشتن راه های هوایی کمک می کند. تئوفیلین، ماهیچه های موجود در مجاری هوایی را شل می کند تا تنفس راحت تر شود.
عوامل تعدیل کننده ایمنی بدن : مپولی زوماب، داپیلوماب و بنرالی زوماب ممکن است برای کودکان بالای ۱۲ سال که مبتلا به آسم شدید ائوزینوفیلیک هستند مناسب باشد. امالی زوماب را می توان برای کودکان ۶ سال یا بالاتر که دارای آسم آلرژیک متوسط تا شدید هستند نیز در نظر گرفت.
داروهای سریع الاثر برای کنترل آسم کودکان
این داروها به سرعت مجاری متورم هوایی را باز می کنند. انواع داروهای سریع الاثر شامل موارد زیر هستند :
بتا آگونیست های کوتاه اثر : این داروهای برونکودیلاتور استنشاقی می توانند علائم را هنگام حمله آسم به سرعت کاهش دهند. آنها شامل آلبوترول و لو آلبوترول هستند. این داروها در عرض چند دقیقه عمل می کنند و اثرات آن چند ساعت به طول می انجامد.
کورتیکواستروئیدهای خوراکی و داخل وریدی : این داروها التهاب مجاری هوایی ناشی از آسم شدید را تسکین می دهند. مثال ها شامل پردنیزون و متیل پردنیزولون است. آنها می توانند در طولانی مدت، عوارض جانبی جدی ایجاد کنند بنابراین از آنها فقط برای درمان علائم شدید آسم به صورت کوتاه مدت استفاده می شود.
فقط به داروهای سریع الاثر بسنده نکنید ! داروهای طولانی اثر سنگ بنای درمان آسم است. این داروها آسم را تحت کنترل خود نگه می دارند و باعث می شوند کودک شما با دچار کمترین احتمال ممکن دچار حمله آسم شود.
درمان آسم ناشی از آلرژی
اگر آسم فرزند شما بر اثر آلرژی ایجاد شده، ممکن است فرزند شما از درمان های آلرژی مانند موارد زیر نیز بهره مند شود :
امالی زوماب : این دارو برای افرادی که آلرژی و آسم شدید دارند مناسب است و باعث کاهش واکنش سیستم ایمنی در برابر مواد آلرژی زا مانند گرد و غبار می شود. امالی زوماب هر دو تا چهار هفته یکبار تزریق می شود.
داروهای کنترل کننده آلرژی : این ها شامل آنتی هیستامین ها و ضد عفونی کننده های دهانی و بینی و همچنین اسپری های استنشاقی کورتیکواستروئید، کرومولین و ایپراتروپیوم است.
ایمنوتراپی : تزریق ایمنوتراپی به طور کلی یک بار برای داشتن ایمنی در چند ماه انجام می شود. با گذشت زمان، آنها به تدریج واکنش سیستم ایمنی کودک شما را نسبت به آلرژن های خاص کاهش می دهند.
دستگاه های استنشاقی
از داروهای کنترل کننده کوتاه اثر و طولانی اثر استنشاقی به صورت اندازه گیری شده استفاده می شود.
برای به دست آوردن مقدار مناسب دارو، نوزادان و کودکان نوپا باید از ماسک صورت متصل به نبولایزر استفاده کنند.
نوزادان باید به وسیله ای (نبولایزر) استفاده کنند که داروهای مایع را به قطرات ریز هوا تبدیل کند. کودک شما ماسک صورت را می پوشاند و به طور طبیعی نفس می کشد در حالی که نبولایزر دوز صحیح دارو را تحویل می دهد.
برنامه ریزی برای کنترل مداوم آسم کودکان
با پزشک صحبت کنید تا یک برنامه حساب شده برای کنترل آسم اعمال کند. این نکته می تواند بخش مهمی از درمان باشد به خصوص اگر فرزند شما به آسم شدید مبتلا باشد.
علائم و محرک های فرزند شما احتمالاً با گذشت زمان تغییر می کند. لازم است علائم را ثبت کرده و با پزشک مشورت کنید تا در صورت لزوم داروها را تنظیم کند.
اگر علائم فرزند شما برای مدتی کاملاً کنترل شود، پزشک ممکن است کاهش دوز یا قطع داروهای آسم (قطع مرحله به مرحله) را توصیه کند. اگر آسم فرزند شما به خوبی کنترل نشده باشد، پزشک ممکن است داروها را افزایش یا تغییر دهد.
منبع : mayoclinic.org | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی