اطلاعات دارویی : فنتانیل Fentanyl | کافه پزشکی

فنتانیل یک داروی ضد درد مخدری قوی است که برای درمان درد های مزمن متوسط تا شدید است.

از پچ فنتانیل زمانی استفاده می شود که درمان با داروهای ضد درد غیر مخدری و داروهای مخدری دیگر برای درمان کافی نیستند و یا قابل تحمل نیستند. پچ های فنتانیل برای درمان درد های خفیف و یا درد ناشی از جراحی استفاده نمی شود. همراه کافه پزشکی باشید

اطلاعات مهم فنتانیل

فنتانیل می تواند باعث کاهش تعداد یا توقف تنفس و همچنین باعث ایجاد وابستگی به دارو می شود. سواستفاده از دارو های نارکوتیک باعث اعتیاد، اوردوز و مرگ شود. مخصوصا در کودکان یا افرادی که دارو برای آنها تجویز نشده است.

مصرف این دارو در طول بارداری باعث ایجاد سندروم محرومیت از دارو در نوزاد تازه متولد شده می شود.

عوارض جانبی مرگ بار هنگام مصرف این دارو با الکل و داروهای دیگر که باعث خواب آلودگی و کاهش تنفس می شوند تامل برانگیز است.

فارماکولوژی فنتانیل

این دارو با بستن گیرنده های stereospecific در بسیاری از سایت های داخل CNS، آستانه درد را افزایش می دهد، پذیرش درد را تغییر می دهد و مسیرهای صعودی درد را مهار می کند.

دسته دارویی فنتانیل

• ضد درد مخدری
• اپیوئید آنیلیدوپیپریدین
• بیهوشی عمومی

قبل از مصرف فنتانیل

شما نباید از این دارو استفاده کنید مگر اینکه اخیرا از داروهای مخدر دیگر مصرف کرده باشید و بدن شما به آنها تحمل پیدا کرده است.

پچ پوستی را برای افرادی که برای آن ها تجویز نشده است استفاده نکنید.

در موارد زیر از فنتانیل استفاده نکنید:

• به فنتانیل حساسیت دارید
• آسم شدید یا مشکلات تنفسی
• انسداد معده یا روده مانند فلج ایلئوس

برای اینکه مصرف فنتانیل برای شما بی خطر باشد، در صورت وجود موارد زیر به پزشک خود اطلاع دهید:

• ضربه مغزی، تومور مغزی یا بیماری های ذهنی
• اعتیاد به دارو یا الکل
• مشکلات ادراری
• بیماری های تشنج
• بیماری های کلیه و کبد
• مشکلات کیسه صفرا، پانکراس و تیروئید

اگر مریض هستید و یا تب دارید به پزشک خود اطلاع دهید. دمای زیاد بدن باعث جذب بیشتر دارو به بدن می شود.

مصرف در بارداری فنتانیل

گروه بارداری : C

اگر در بارداری از داروهای مخدر استفاده می کنید جنین شما وابسته به دارو می شود. نوزاد متولد شده با وابستگی به دارو ممکن است برای چندین هفته نیاز به مراقبت های پزشکی داشته باشد.

هنگام شیردهی از این دارو استفاده نکنید.

نحوه مصرف پچ فنتانیل

پچ فنتانیل را را دقیقا طبق دستورالعمل روی برچسب دارو یا تجویز پزشک مصرف کنید. از استفاده از دارو برای مدت طولانی تر و یا مقدار کمتر یا بیشتر از تجویز پزشک خودداری کنید.

در صورت احساس نیاز به داروی بیشتر به پزشک خود اطلاع دهید. از پچ پوستی فنتانیل پاره شده و خراب شده استفاده نکنید.

هرگز داروی خود را به دیگران مخصوصا افرادی که سابقه اعتیاد دارند ندهید. فروش و دادن دارو به افراد دیگر مجاز نیست.

از تماس پچ پوستی با دهان، چشم، بینی، لب ها و یا پوست دیگران جلوگیری کنید.

پچ پوستی را ۲۴ ساعت روی پوست خود نگه دارید و آن را هر ۷۲ ساعت (۳ روز) بردارید و آن را با پچ دیگری جایگزین کنید. بدون توصیه پزشک خود بیش از یک پچ پوستی مصرف نکنید.

پچ پوستی را برای کودکان در بخش هایی از بدن بچسبانید که به راحتی نتوانند آن را بردارند.

استفاده از پچ پوستی را به صورت ناگهانی قطع نکنید زیرا باعث علائم ناخوشایند سندروم محرومیت از دارو می شود. برای قطع آن با پزشک مشورت کنید.

پچ را در بسته بندی خود در دمای اتاق نگه دارید.

پچ مصرف شده و مصرف نشده را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگه دارید.

بعد از برداشتن پچ پوستی آن را به سمت قسمت چسپناک تا کنید و با احتیاط آن را دفع کنید.

فراموش کردن یک دوز فنتانیل

برای جبران دوز فراموش شده از پچ بیشتر استفاده نکنید. به محض یادآوری پچ را بچسبانید و برای ۷۲ ساعت روی پوست نگه دارید.

در صورت اوردوز این دارو سریعا با اورژانس تماس بگیرید. اوردوز فنتانیل می تواند کشنده باشد مخصوصا در کودکان یا افرادی که دارو برای آنها تجویز نشده است.

عوارض اوردوز: کاهش ضربان قلب و تنفس، ضعف عضلانی، پوست سرد و مرطوب، مردمک تنگ شده و از هوش رفتن.

هشدار ها هنگام مصرف فنتانیل

از منابع گرما نظیر پتوی الکتریکی، نشستن در آب گرم و افزایش دمای بدن با فعالیت شدید خودداری کنید. گرما باعث افزایش دوز دارو جذب شده به بدن و اوردوز می شود.

گریپ فروت با فنتانیل تداخل دارد و باعث ایجاد عوارض ناخواسته فنتانیل می شود. گریپ فروت را همراه فنتانیل مصرف نکنید. از مصرف الکل نیز خودداری کنید.

پچ را در محل های در دسترس کودکان نچسبانید. اجازه ندهید کودکان شما را هنگام چسباندن پچ پوستی ببینند.

از رانندگی و انجام کار با ماشین‌ آلاتی که نیاز به هوشیاری و دقت دارند دوری کنید. خواب آلودگی می تواند باعث ایجاد تصادف یا اشتباه شود.

عوارض جانبی فنتانیل

اگر علائم حساسیت به دارو را دارید با مرکز اورژانس تماس بگیرید: کهیر، درد قفسه سینه، تنگی نفس، تورم صورت، لب، زبان و گلو

دارو های مخدری می توانند باعث کاهش تنفس تا قطع تنفس شوند. اگر تنفس شما وقفه دارد یا کاهش یافته، لب هایتان آبی شده و دیگران نمی توانند شما را بیدار کنند، افراد خانواده باید با اورژانس تماس بگیرند.

اگر علائم زیر را داشتید پچ پوستی را جدا کنید و با پزشک تماس بگیرید:

• کاهش ضربان قلب، آه کشیدن، تنفس سطحی و ضعیف
• گیجی، خواب آلودگی، احساس از هوش رفتن
• درد قفسه سینه، افزایش ضربان قلب و تپش قلب
• سطح کلسترول پایین، تهوع، استفراغ، کاهش اشتها، ضعف و خستگی مضاعف

اگر علائم سندروم سروتونین را دارید با اورژانس تماس بگیرد: بی قراری، توهم، تب، تعریق، لرز، افزایش ضربان قلب، سفتی عضله، کاهش هماهنگی، تهوع و استفراغ و اسهال

عوارض جانبی در افراد بالغی که اضافه وزن، دیابت و یا سو تغذیه دارند بیشتر ایجاد می شود.

عوارض جانبی رایج فنتانیل عبارتند از :

• سردرد، گیجی، خواب آلودگی، خستگی
• تهوع، استفراغ، درد شکم، اسهال، یبوست
• خارش، قرمزی و بثورات پوستی در محل چسباندن پچ پوستی
• مشکلات خواب (بی خوابی)
• افزایش تعریق و احساس سرما

تداخلات دارویی فنتانیل

اگر از آنتی بیوتیک ها، دارو های ضد قارچ، دارو های قلبی و فشار خون، داروهای تشنج یا داروهایی برای درمان HIV و هپاتیت C مصرف می کنید به پزشک اطلاع دهید.

دارو های مخدر می تواند با خیلی از داروهای دیگر تداخل داشته باشند که باعث عوارض جانبی خطرناک و مرگ می شود.

مطمئن شوید که پزشک از مصرف موارد زیر توسط شما مطلع است :

• داروهای سرماخوردگی یا آلرژی، گشاد کننده های برونش، داروهای درمان آسم و COPD یا مدرها
• داروهایی برای درمان بیماری های حرکتی، سندروم روده تحریک پذیر یا مثانه فعال
• داروهای مخدری دیگر یا داروهای ضد سرفه
• داروهای آرام بخش مثل دیازپام، آلپرازول، لورازپام و …
• داروهایی که باعث خواب آلودگی و کاهش تنفس می شود مثل قرص های خواب آور، شل کننده های عضلانی، داروهایی که برای بیماری های ذهنی استفاده می شود.
• داروهایی که سطح سروتونین را در بدن تحت تاثیر قرار می دهند مثل داروهای ضد افسردگی، بیماری پارکینسون، سردرد میگرنی، تهوع یا استفراغ

این دارو و همه دارو ها را دور از دسترس کودکان قرار دهید. هرگز داروی خود را به دیگران توصیه نکنید. دارو را فقط برای کاربرد نسخه شده مصرف کنید.

منبع : drugs.com | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی