اطلاعات دارویی : هیدروکورتیزون Hydrocortisone | کافه پزشکی
هیدروکورتیزون دارویی است که نیاز به تجویز پزشک دارد و برای درمان نارسایی آدرنوکورتیکال و درمان ورم و التهاب و سرکوب سیستم ایمنی بدن استفاده می شود. این دارو در فرم های مختلفی مانند قرص خوراکی و فرم تزریقی در بازار موجود است. همراه کافه پزشکی باشید
آنچه در این پست کافه پزشکی خواهید دید
موارد مصرف هیدروکورتیزون
مصرف هیدروکورتیزون در موارد زیر تایید شده است:
- بیماری های روماتولوژییک مانند آرتریت روماتوئید و اسپوندیلیت آنکیلوزان
- مشکلات چشمی مانند حساسیت شدید و التهاب
- بیماری های معده یا روده مانند کولیت اولسراتیو و التهاب روده
- بیماری کلاژنی مانند لوپوس اریتماتوس سیستمیک
- بیماری غدد مانند التهاب تیروئید
- بیماری های تنفسی مانند سندروم لوئفلر یا التهاب ریه ها در اثر مصرف برلیوم یا آسپرین
- عفونت مانند سل، مننژیت یا عفونت انگلی
- درمان نارسایی آدرنوکورتیکال
- درمان ورم و التهاب
- کاهش سرعت کار سیستم ایمنی (ایمنوساپرسنت)
- اختلالات پوستی مانند پمفیگوس، سندروم استیونز جانسون، درماتیت لایه برداری، قارچ مایکوزیس، پسوریازیس شدید یا درماتیت سبورئیک
- آلرژی: اگر درمان های دیگر مؤثر نباشد، به عنوان درمان شرایط شدید مورد استفاده قرار می گیرد مانند رینیت آلرژیک، آسم برونش، واکنش پوستی، بیماری سرم و واکنش آلرژیک به داروها
- اختلالات خونی مانند پورپورا ترومبوسیتوپنی ایدیوپاتیک و ترومبوسیتوپنی ثانویه در بزرگسالان، کم خونی گلبول های قرمز، کم خونی همولیتیک خود ایمنی و کم خونی مادرزادی
- احتباس مایعات (ادم)
- مشکلات سرطان مانند علائم لوسمی، علائم لنفوم و هیپرکلسمی همراه با سرطان
عملکرد هیدروکورتیزون
هیدروکورتیزون به دسته دارویی گلوکوکورتیکوئید ها یا آدرنوکورتیکوئید ها تعلق دارد.
هیدروکورتیزون یک هورمون استروئیدی است که بعضی پروتئین های خاص در بدن را بلاک می کند. این دارو باعث کاهش التهاب می شود و از پاسخ سیستم ایمنی به محرک های مختلف جلوگیری می کند.
هیدروکورتیزون همچنین بر مصرف و ذخیره سازی کربوهیدرات، پروتئین و چربی در بدن و حفظ تعادل آب و الکترولیت در بدن نیز تاثیر می گذارد.
هشدار های مهم هیدروکورتیزون
هشدار ریسک عفونت: هیدروکورتیزون می تواند پاسخ بدن شما به عفونت را کاهش دهد زیر باعث تضعیف سیستم ایمنی می شود. مصرف این دارو همچنین می تواند باعث سخت تر شدن تشخیص عفونت شود.
هشدار واکسن: از آنجایی که این دارو باعث تضعیف سیستم ایمنی می شود، اگر برای مدت طولانی یا با دوز بالا از این دارو استفاده می کنید، نباید از واکسن زنده مانند آبله مرغان استفاده کنید. می توانید از واکسن غیر زنده و غیرفعال استفاده کنید. با این حال واکسن ها به درستی عمل نمی کنند.
هشدار قطع مصرف دارو: اگر مدت طولانی از این دارو استفاده می کنید، آن را به طور ناگهانی قطع نکنید زیرا باعث ایجاد سندروم محرومیت از دارو می شود که ممکن است طول بکشد. علائم این سندروم عبارتند از: تب، درد عضلانی و مفصل و ناراحتی کلی. برای جلوگیری از این سندرم، پزشکی شما دوز دارو را به آهستگی کاهش می دهد.
عوارض جانبی هیدروکورتیزون
قرص خوراکی هیدروکورتیزون نمی تواند باعث ایجاد خواب آلودگی شود.
عوارض جانبی رایج این دارو عبارتند از:
- سردرد
- ضعف عضلانی
- مشکلات پوستی مانند آکنه یا نازکی پوست
اگر این علائم خفیف باشند ممکن است در عرض چند روز تا دو هفته برطرف شوند اما اگر علائم شدید باشند و رفع نمی شوند به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.
عوارض جانبی جدی
اگر عوارض جانبی جدی یا علائم تهدید کننده حیات داشتید، با پزشک خود یا اورژانس تماس بگیرید. عوارض جانبی جدی و علائم آن به شرح زیر هستند:
- احساس ضعف یا خستگی غیر عادی
- ورم پاها
- تشنج
واکنش حساسیتی که علائم آن عبارتند از:
- بثورات پوستی
- خارش
- کهیر
- مشکلات تنفسی
- ورم صورت، لب ها و زبان
عفونت که علائم آن عبارتند از:
- تب
- گلودرد
- عطسه
- سرفه
- عدم بهبود زخم ها
- ادرار دردناک
تغییرات ذهنی و علائم آن مانند:
- افسردگی
- تغییرات مود
مشکلات شکمی و علائم آن مانند:
- استفراغ
- درد شدید شکمی
کوریورتینوپاتی مرکزی که علائم آن عبارتند از:
- نقطه کور در بینایی شما
- اشیا کوچک تر یا دورتر از واقعیت به نظر می رسند
لیپوماتوز اپیدورال که علائم آن عبارتند از:
- رسوبات چربی در کمر
- درد کمر
- ضعف یا بی حسی در پاها
فئوکروموسیتوم که علائم آن عبارتند از:
- فشار خون بالا
- ضربان قلب سریع
- تعریق زیاد
- سردرد شدید
- لرز
- رنگ پریدگی چهره
- درد در باسن، کمر، دنده ها، بازو ها، شانه ها یا پاها
قند خون بالا که علائم آن عبارتند از:
- افرایش دفعات ادرار
- افزایش تشنگی
- احساس گرسنگی بیش از حد
تداخلات دارویی هیدروکورتیزون
قرص خوراکی هیدروکورتیزون ممکن است با دارو های دیگر، ویتامین ها و محصولات گیاهی که مصرف می کنید تداخل داشته باشد. (تداخل زمانی رخ می دهد که یک ماده کارکرد دارو را تغییر می دهد و از عملکرد صحیح دارو جلوگیری کند)
برای جلوگیری از تداخل دارویی، پزشک باید تمام دارو های مصرفی شما را به دقت مدیریت کند. تمام دارو ها، ویتامین ها و محصولات گیاهی که مصرف می کنید را به پزشک خود اطلاع دهید. برای اطلاع از تداخلات دارویی با پزشک یا داروساز صحبت کنید.
نمونه های تداخلات دارویی هیدروکورتیزون در زیر بیان شده است:
میفپریستون: میفپریستون و هیدروکورتیزون را همزمان مصرف نکنید زیرا باعث بلاک شدن اثرات هیدروکورتیزون می شود و آن را بی اثر می کند.
دارو های تشنج: مصرف همزمان این دارو ها با هیدروکورتیزون می تواند باعث کاهش سطح هیدروکورتیزون و کاهش اثر آن شود. اگر همزمان با مصرف هیدروکورتیزون دارو های تشنج را شروع یا قطع کردید، پزشک باید دوز هیدروکورتیزون شما را تغییر دهد. این دارو ها عبارتند از:
- فنوباربیتال
- فنی توئین
آنتی بیوتیک ها: مصرف همزمان ریفامپین با هیدروکورتیزون می تواند باعث کاهش سطح هیدروکورتیزون و کاهش اثر آن شود. اگر همزمان با مصرف هیدروکورتیزون، ریفامپین را شروع یا قطع کردید، پزشک باید دوز هیدروکورتیزون شما را تغییر دهد.
دارو های ضد قارچ: مصرف همزمان کتوکونازول با هیدروکورتیزون می تواند باعث افزایش سطح هیدروکورتیزون و افزایش خطر عوارض جانبی آن شود. اگر همزمان با مصرف هیدروکورتیزون، کتوکنازول را شروع یا قطع کردید، پزشک باید دوز هیدروکورتیزون شما را تغییر دهد.
افدرین: مصرف همزمان افدرین با هیدروکورتیزون می تواند باعث کاهش سطح هیدروکورتیزون و کاهش اثر آن شود. اگر همزمان با مصرف هیدروکورتیزون، افدرین را شروع یا قطع کردید، پزشک باید دوز هیدروکورتیزون شما را تغییر دهد.
واکسن های فعال: قبل از دریافت واکسن با پزشک خود مشورت کنید. اگردمدت طولانی از هیدروکورتیزون استفاده می کنید یا با دوز بالا دارو را استفاده می کنید، نباید واکسن زنده دریافت کنید. واکسن های زنده عبارتند از:
- اسپرس بینی واکسن آنفولانزا
- واکسن سرخک، اوریون و سرخچه
- واکسن آبله مرغان و زونا
واکسن های غیر فعال: اگر از هیدروکورتیزون استفاده می کنید، واکسن های غیر فعال عملکرد درستی در حفاظت از بدن نخواهند داشت. این واکسن ها عبارتند از:
- واکسن کزاز، دیفتری و سیاه سرفه
- واکسن هپاتیت B
- واکسن پنومونی
- واکسن عضلانی آنفولانزا
ضد انعقاد ها و رقیق کننده های خونی: مصرف وارفارین با هیدروکورتیزون ممکن است اثرات رقیق کننده خون وارفارین را افزایش یا کاهش دهد. ممکن است پزشک دوز دارو شما را تنظیم کند.
دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs): مصرف دارو های NSAID با هیدروکورتیزون می تواند عوارض جانبی مربوط به معده و روده NSAID را افزایش دهد. ممکن است در معرض خطر بیشتری از زخم و خونریزی قرار داشته باشید. این دارو ها عبارتند از:
- آسپرین
- سالیسیلات
- ایبوپروفن
- ناپروکسن
هشدار های هیدروکورتیزون
هشدار آلرژی
هیدروکورتیزون می تواند باعث ایجاد واکنش حساسیت شدید شود. علائم زیر ممکن است نشان دهنده حساسیت باشند:
- بثورات پوستی
- کهیر
- خارش
- مشکلات تنفسی
- ورم دهان، صورت، لب ها، زبان یا گلو
اگر این علائم را داشتید با اورژانس تماس بگیرید.
اگر به این دارو حساسیت دارید از آن استفاده نکنید زیرا مصرف مجدد آن می تواند کشنده باشد.
هشدار سرخک و آبله مرغان
اگر با افراد مبتلا به سرخک یا آبله مرغان در ارتباط بوده اید، به پزشک خود اطلاع دهید. هیدروکورتیزون توانایی سیستم ایمنی در مبارزه با این عفونت ها را کاهش می دهد. اگر به سرخک یا آبله مرغان مبتلا شوید، ممکن است شدید باشد که می تواند کشنده باشد (باعث مرگ شود).
هشدار عفونت و جراحی
در طول درمان با این دارو و تا ۱۲ ماه بعد از قطع دارو، موارد زیر را به پزشک خود اطلاع دهید:
- علائم عفونت
- جراحت
- نیاز به جراحی
هشدار برای افراد با شرایط خاص پزشکی
برای افراد دارای عفونت: این دارو می تواند علائم عفونت را پوشش دهد. همچنین می تواند مبارزه بدن با عفونت را دشوار کند.
برای افراد دارای فشار خون بالا: هیدروکورتیزون می تواند فشار خون را افزایش دهد. اگر فشار خون بالا یا مشکلات قلبی دارید، این دارو را با احتیاط مصرف کنید. در طول مصرف هیدروکورتیزون، فشار خون خود را به دقت کنترل کنید.
برای افراد دارای دیابت: هیدروکورتیزون می تواند سطح قند خون شما را افزایش دهد. هنگام مصرف این دارو قند خون خود را به دقت کنترل کنید.
برای افراد دارای گلوکوم: هیدروکورتیزون می تواند فشار چشم را افزایش دهد که ممکن است گلوکوم را بدتر کند. در صورت مصرف این دارو پزشک ممکن است به طور مرتب چشم شما را معاینه کند.
برای افراد دارای مشکلات معده یا روده: هیدروکورتیزون می تواند معده یا روده شما را تحریک کند و این می تواند مشکلات معده یا روده شما را بدتر کند. اگر در حال حاضر زخم معده دارید هیدروکورتیزون مصرف نکنید.
برای افراد دارای مشکلات کبدی: هیدروکورتیزون در کبد تجزیه می شود. اگر بیماری شدید کبدی دارید، ممکن است سطح دارو در بدن شما افزایش یابد و اثرات خطرناکی ایجاد کند. در این صورت پزشک دوز دارو شما را کاهش می دهد.
برای افراد دارای مشکلات تیروئید: اگر کم کاری تیروئید دارید، ممکن است نسبت به اثرات هیدروکورتیزون حساس باشید.
برای افراد دارای مشکلات سلامت روان: هیدروکورتیزون می تواند تغییرات مود، تغییرات شخصیت، افسردگی و توهم را بدتر کند. ممکن است نیاز به تنظیم دوز دارو های سلامت روان خود داشته باشید.
برای مبتلایان به نارسایی احتقانی قلب: هیدروکورتیزون باعث احتباس آب و نمک در بدن می شود و این می تواند نارسایی قلبی را بدتر کند. ممکن است نیاز به رژیم غذایی کم نمک داشته باشید. ممکن است پزشک دوز دارو قلبی شما را تغییر دهد.
برای مبتلایان به سندروم کوشینگ: افراد مبتلا به این بیماری دارای سطح بالا هورمون های استروئیدی در بدن هستند. مصرف هیدروکورتیزون که یک هورمون استروئیدی است، می تواند علائم سندرم کوشینگ را بدتر کند.
برای افرادی که سطح پایین پتاسیم دارند: هیدروکورتیزون ممکن است میزان پتاسیم دفع شده در ادرار را افزایش دهد. با افزایش دوز، خطر این عارضه افزایش می یابد. طی درمان با هیدروکورتیزون، پزشک میزان پتاسیم شما را بررسی می کند. ممکن است نیاز به مصرف مکمل های پتاسیم داشته باشید.
برای مبتلایان به تبخال چشمی: اگر تبخال چشمی دارید، این دارو را با احتیاط مصرف کنید. ممکن است خطر پرفوریشن یا ایجاد سوراخ های کوچک در لایه خارجی چشم (قرنیه) افزایش یابد.
هشدار برای گروه های دیگر
برای زنان باردار: مصرف این دارو در بارداری باعث آسیب به جنین می شود. اگر باردار هستید و یا برنامه بارداری دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. این دارو تنها زمانی در بارداری استفاده می شود که مزایای آن بیشتر از معایب آن باشد.
برای زنان شیرده: مصرف این دارو در شیردهی می تواند باعث آسیب نوزاد شیرخوار شود. باید تصمیم بگیرید که شیردهی یا مصرف دارو را قطع کنید.
برای سالمندان: مصرف این دارو در سالمندان باعث افزایش ریسک شکستگی استخوان و یا پوکی استخوان می شود.
برای کودکان: مصرف این دارو در کودکان باعث تاخیر رشد کودکان و نوزادان می شود. در طی مصرف این دارو، پزشک قد و وزن کودک شما را پایش می کند.
نحوه مصرف هیدروکوتیزون
قرص خوراکی هیدروکورتیزون برای درمان کوتاه مدت و طولانی مدت استفاده می شود. طول مدت مصرف این دارو بسته به شرایطی که آن را درمان می کنید، متغیر است.
مصرف دارو بر خلاف روش تجویز شده ممکن است خطرات جدی ایجاد کند.
اگر مصرف دارو را ناگهانی متوقف کنید: اگر مصرف دارو به طور ناگهانی متوقف کنید، دچار سندروم محرومیت از دارو می شود. علائم سندروم محرومیت از دارو عبارتند از تب، درد مفصل و عضله و احساس بیماری. اگر دارو را برای مدت بیش از چند روز مصرف کنید ریسک ایجاد سندروم محرومیت از دارو بیشتر است. زمانی که نیاز به قطع دارو باشد پزشک به تدریج دوز دارو را کاهش می دهد.
اگر مقدار زیادی دارو مصرف کنید: مصرف دوز بالا این دارو خطرناک است. اگر دوز بالای دارو را مصرف کردید با پزشک خود یا اورژانس تماس بگیرید.
اگر یک دوز را فراموش کردید آن را به محض یادآوری مصرف کنید مگر این که نزدیک زمان مصرف دوز بعدی باشد. در این صورت با پزشک خود تماس بگیرید تا بگوید دوز بیشتری مصرف کنید یا خیر. هیچ گاه بدون هماهنگی با پزشک خود دو دوز را همزمان مصرف نکنید.
ملاحظات مهم هیدروکورتیزون
نکات زیر را به خاطر داشته باشید:
- برای کاهش تحریک معده دارو را با غذا مصرف کنید
- دارو را در زمانی که پزشک شما توصیه کرده است مصرف کنید.
- می توانید قرص این دارو را بشکنید، بجوید یا له کنید.
- دارو را در دما بین ۲۰ تا ۲۵ درجه سانیی گراد نگهداری کنید.
- دارو را به دور از رطوبت و نور نگهداری کنید
- دارو را همیشه همراه خود و در کیف در دسترس داشته باشید
- اشعه X در فرودگاه به داروی شما آسیب نمی رساند. نگران آن نباشید
- همیشه ظرف اصلی دارو که برچسب تجویز دارد را همراه خود داشته باشید
- از نگهداری دارو در ماشین، هنگامی که هوا بسیار گرم یا بسیار سرد است اجتناب کنید
پایش بالینی
پزشک شما ممکن است عملکرد تیروئید و کبد شما را بررسی کند تا مطمئن شود این دارو برای شما مناسب است.
اگر مدت طولانی هیدروکورتیزون مصرف می کنید، پزشک ممکن است موارد زیر را در شما پایش کند:
- فشار چشم
- معاینات چشم برای آب مروارید
- سطح کلسیم خون
- شمارش کامل خون
رژیم غذایی
هیدروکورتیزون می تواند باعث احتباس آب و نمک شود. همچنین می تواند نحوه برخورد بدن با کربوهیدرات ها و پروتئین ها را تغییر دهد.
- مقدار نمک و کربوهیدرات هایی که می خورید را محدود کنید
- مکمل های پتاسیم مصرف کنید
- یک رژیم با پروتئین بالا میل کنید
قبل از ایجاد هرگونه تغییر در رژیم غذایی خود، با پزشک خود مشورت کنید.
منبع : healthline.com | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی