بیماری برونشکتازی (Bronchiectasis) ؛ علائم، علل و درمان | کافه پزشکی
برونشکتازی شرایطی است که در آن لوله های برونشی ریه ها به طور دائم آسیب دیده و ضخیم می شوند. آسیب راه های عبور هوا به باکتری ها و مخاط کمک می کند تا در ریه های شما تجمع یابند و این ام منجر به عفونت های مکرر و انسداد راه های هوایی می شود.
درمانی برای برونشکتازی وجود ندارد اما قابل کنترل است. با مدیریت و درمان وضعیت معمولا می توانید یک زندگی عادی را پشت سر بگذارید. با این حال، فرم حاد و عود شونده باید به سرعت درمان شود تا جریان اکسیژن به بقیه اندام ها حفظ و از آسیب بیشتر ریه ها جلوگیری شود. همراه کافه پزشکی باشید
آنچه در این پست کافه پزشکی خواهید دید
علل برونشکتازی
هرگونه آسیب ریوی می تواند باعث برونشکتازی شود. دو دسته اصلی از این شرایط وجود دارند؛ اولی مربوط به فیبروز سیستیک (CF) است و به عنوان برونشکتازی CF شناخته می شود. CF یک بیماری ژنتیکی است که باعث تولید غیر طبیعی مخاط می شود.
دسته دیگر، برونشکتازی غیر CF است که مربوط به فیبروز سیستیک نمی شود. شایع ترین شرایط شناخته شده که می تواند به برونشکتازی غیر CF منجر شود شامل موارد زیر است:
- سیستم ایمنی غیر طبیعی که عملکرد خوبی ندارد
- بیماری التهابی روده
- بیماری های خود ایمنی
- بیماری انسداد مزمن ریوی (COPD)
- کمبود ۱ آنتی تریپسین آلفا (عامل ارثی COPD)
- اچ آی وی
- آسپرژیلوس آلرژیک (واکنش آلرژیک ریه به قارچ)
- عفونت های ریوی مانند سل
فیبروز سیستیک روی ریه ها و سایر ارگان ها مانند پانکراس و کبد تأثیر می گذارد. در ریه ها عمدتا منجر به عفونت های مکرر می شود. در اندام های دیگر نیز باعث تضعیف عملکرد می شود.
علائم برونشکتازی
علائم برونشکتازی می تواند ماه ها یا حتی سال ها طول بکشد تا ظاهر شود. برخی از علائم معمول عبارتند از:
- سرفه مزمن روزانه
- وجود خون در سرفه
- صداهای غیر طبیعی یا خس خس تنفس
- تنگی نفس
- درد قفسه سینه
- سرفه مقدار زیاد مخاط غلیظ
- کاهش وزن
- خستگی
- تغییر در ساختار ناخن های دست و پا
- عفونت های مکرر تنفسی
اگر هرکدام از این علائم را تجربه کرده اید، باید برای تشخیص و درمان سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
تشخیص برونشکتازی
پزشک برای بررسی هرگونه صدای غیر طبیعی یا شواهدی از انسداد مجاری هوایی، به ریه های شما گوش می دهد. برای بررسی عفونت و کم خونی به یک آزمایش خون کامل احتیاج دارید. آزمایش های دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشند:
- آزمایش خلط برای بررسی وجود میکروارگانیسم هایی مانند ویروس ها، قارچ ها یا باکتری ها در مخاط
- اشعه ایکس قفسه سینه یا سی تی اسکن برای تهیه تصاویری از ریه های شما
- آزمایش عملکرد ریوی برای بررسی چگونگی جریان هوا در ریه های شما
- تست کوآنتی فرون یا آزمایش PPD برای بررسی سل
- تست عرق برای بررسی CF
درمان برونشکتازی
هیچ درمانی برای برونشکتازی وجود ندارد اما کمک به مدیریت شرایط مهم است. هدف اصلی درمان این است که عفونت ها و ترشحات برونش را کنترل کنید.
جلوگیری از انسداد بیشتر راه های هوایی و به حداقل رساندن آسیب های ریوی نیز بسیار مهم است. روش های متداول درمان برونشکتازی عبارتند از:
- روش های پاکسازی راه های هوایی (مانند تمرین های تنفسی و فیزیوتراپی قفسه سینه)
- توانبخشی ریه
- آنتی بیوتیک ها برای جلوگیری و درمان عفونت
- برونکودیلاتلاتورهایی مانند آلبوترول و تیوتروپیوم برای باز کردن راه های هوایی
- داروهایی برای کاهش غلظت مخاط
- اکسپکتورانت ها برای کمک به سرفه کردن مخاط
- اکسیژن درمانی
- واکسیناسیون برای جلوگیری از عفونت های تنفسی
اگر خونریزی در ریه وجود داشته باشد یا اگر برونشکتازی فقط در یک قسمت از ریه شما باشد، ممکن است نیاز به عمل جراحی برای برداشتن ناحیه آسیب دیده داشته باشید.
بخش دیگری از درمان روزانه شامل تخلیه ترشحات برونش به کمک نیروی جاذبه است. متخصص ریه می تواند روش هایی را برای سرفه کردن مخاط اضافی به شما یاد دهد.
اگر شرایطی مانند اختلالات ایمنی یا COPD باعث برونشکتازیشود، پزشک آن شرایط را نیز درمان می کند.
آیا می توان از برونشکتازی جلوگیری کرد؟
علت دقیق در حدود ۵۰ درصد از موارد برونشکتازی غیر CF ناشناخته است.
جلوگیری از استعمال دخانیات و عدم قرار گرفتن در معرض هوای آلوده، دود پخت و پز و مواد شیمیایی می تواند به محافظت و حفظ سلامت ریه ها کمک کند.
شما و فرزندانتان باید در برابر آنفولانزا، سیاه سرفه و سرخک واکسینه شوید زیرا این شرایط در بزرگسالی می تواند با این بیماری همراه باشد.
منبع : healthline.com | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی