همه چیز درباره سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) | کافه پزشکی

سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) شرایطی است که بر روی سطح هورمون های زنان تأثیر می گذارد. زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک مقادیر بالاتر از حد طبیعی هورمون های مردانه تولید می کنند. این عدم تعادل هورمونی باعث می شود که دوره قاعدگی اتفاق نیفتد و باردار شدن را برای آنها سخت تر می کند.

PCOS همچنین باعث رشد مو در صورت و بدن می شود و می تواند باعث مشکلات طولانی مدت مانند دیابت و بیماری های قلبی شود. قرص های ضد بارداری و داروهای دیابت می توانند به رفع عدم تعادل هورمونی و بهبود علائم کمک کنند. همراه کافه پزشکی باشید

سندروم تخمدان پلی کیستیک چیست؟

PCOS یک مشکل هورمونی است که در طول سال های فرزندآوری (۱۵ تا ۴۴ سالگی) بر خانم ها تأثیر می گذارد. بین ۲٫۲ و ۲۶٫۷ درصد از زنان در این گروه سنی دارای سندروم تخمدان پلی کیستیک هستند.

بسیاری از خانم ها به این سندروم مبتلا هستند اما در مورد آن آگاهی ندارند. در یک مطالعه نشان داده شد تا ۷۰ درصد از زنان مبتلا به این سندروم، در گروه تشخیص نداده ها قرار دارند.

سندروم تخمدان پلی کیستیک بر تخمدان ها – ارگان های تولید کننده استروژن و پروژسترون – تأثیر می گذارد. تخمدان ها مقدار کمی هورمون های مردانه به نام آندروژن ها را نیز تولید می کنند.

تخمدان ها، تخمک آزاد می کنند تا توسط اسپرم مرد بارور شود. آزاد شدن یک تخمک در هر ماه، تخمک گذاری نامیده می شود.

هورمون محرک فولیکولی (FSH) و هورمون لوتئینه کننده (LH) تخمک گذاری را کنترل می کنند. FSH تخمدان را به تولید فولیکول – کیسه ای که حاوی تخمک است – تحریک می کند و سپس LH باعث آزاد شدن تخمک بالغ می شود.

سه ویژگی اصلی سندروم تخمدان پلی کیستیک عبارتند از :

• وجود کیست هایی در تخمدان ها (کلمه “پلی کیستیک” به معنی “کیست های زیاد” است)
• سطح بالای هورمون های مردانه
• دوره های نامنظم قاعدگی

کیست، کیسه کوچک و پر از مایعی است که هر یک حاوی تخمک نابالغ هستند. تخمک ها هرگز به اندازه کافی بالغ نمی شوند تا تخمک گذاری را تحریک کنند.

عدم تخمک گذاری، میزان استروژن، پروژسترون، FSH و LH را تغییر می دهد. سطح استروژن و پروژسترون پایین تر از حد معمول است در حالی که میزان آندروژن بالاتر از حد معمول است. هورمون های اضافی مردانه، چرخه قاعدگی را مختل می کنند؛ بنابراین زنان مبتلا به PCOS دوره های کاهش یافته قاعدگی را تجربه می کنند.

پزشک ایتالیایی آنتونیو والیسنری برای اولین بار علائم این سندروم را در سال ۱۷۲۱ توصیف کرد.

علل تخمدان پلی کیستیک

پزشکان دقیقا نمی دانند چه چیزی باعث PCOS می شود. آنها بر این باورند که مقادیر بالای هورمون های مردانه از تولید هورمون ها و تخمک توسط تخمدان ها جلوگیری می کند.

ژن ها، مقاومت به انسولین و التهاب، همگی در تولید بیش از حد آندروژن نقش دارند.

ژن ها

مطالعات نشان می دهد که PCOS در خانواده ها دیده می شود. این احتمال وجود دارد که بسیاری از ژن ها – نه فقط یکی – در این بیماری دخالت دارند.

مقاومت به انسولین

حداکثر ۷۰ درصد از زنان مبتلا به PCOS، مقاومت به انسولین دارند؛ به این معنی که سلول های آنها نمی توانند به طور صحیح از انسولین استفاده کنند.

انسولین هورمونی است که پانکراس برای کمک به بدن در استفاده از قند مواد غذایی برای تولید انرژی ترشح می شود. وقتی سلول ها نتوانند از انسولین به درستی استفاده کنند، تقاضای بدن برای انسولین افزایش می یابد. پانکراس، انسولین بیشتری برای جبران تولید می کند. انسولین اضافی، تخمدان ها را به سمت تولید هورمون های مردانه سوق می دهد.

چاقی عامل اصلی مقاومت به انسولین است. هم چاقی و هم مقاومت انسولین می تواند خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را افزایش دهند.

التهاب

زنان مبتلا به PCOS اغلب میزان التهاب در بدنشان افزایش یافته است. اضافه وزن نیز می تواند به افزایش التهاب کمک کند. مطالعات، التهاب را به سطح بالاتر آندروژن مرتبط کرده اند.

علائم و نشانه های سندروم تخمدان پلی کیستیک

برخی از خانم ها، علائم را از حدود اولین دوره قاعدگی مشاهده می کنند. برخی دیگر فقط بعد از اینکه اضافه وزن پیدا کردند یا در بارداری مشکل داشتند، متوجه علائم می شوند.

شایع ترین علائم سندروم تخمدان پلی کیستیک عبارتند از :

دوره های نامنظم قاعدگی : عدم تخمک گذاری، مانع از ریزش رحم به صورت ماهانه می شود. برخی از زنان مبتلا به PCOS، کمتر از هشت دوره قاعدگی در سال را تجربه می کنند.

خونریزی شدید : پوشش رحم برای مدت زمان طولانی تری رشد می کند بنابراین دوره هایی که تجربه می کنید شدید تر از حد معمول است.

رشد مو در بدن و صورت : بیش از ۷۰ درصد از زنان مبتلا به این بیماری، هیرسوتیسم را تجربه می کنند.

آکنه : هورمون های مردانه می توانند پوست را چرب تر کرده و باعث ایجاد شکستگی در مناطقی مانند صورت، سینه و قسمت تحتانی کمر می شوند.

افزایش وزن : تا ۸۰ درصد از زنان مبتلا به PCOS دارای اضافه وزن هستند.

طاسی با الگوی مردانه : موهای پوست سر نازک تر شده و می ریزند.

تیرگی پوست : لکه های تیره پوست می تواند در چین و چروک های بدن مانند گردن، کشاله ران و زیر سینه ها ایجاد شود.

سردرد : تغییرات هورمونی می تواند باعث سردرد در برخی از خانم ها شود.

تاثیرات سندروم تخمدان پلی کیستیک بر بدن

سطح بالای آندروژن می تواند در باروری و سایر جنبه های سلامت شما تأثیر بگذارد.

ناباروری

برای باردار شدن، تخمک گذاری باید انجام شود. زنانی که به طور منظم تخمک گذاری نمی کنند، تخمک های قابل بارور شدن را آزاد نمی کنند. PCOS یکی از دلایل اصلی ناباروری در زنان است.

سندرم متابولیک

تا ۸۰ درصد از زنان مبتلا به PCOS دارای اضافه وزن یا چاقی هستند. هم چاقی و هم PCOS خطر ابتلا به قند خون بالا، فشار خون بالا، سطح پایین HDL و سطح بالای LDL را افزایش می دهد.

این فاکتور ها در کنار هم، سندرم متابولیک نامیده می شود و خطر ابتلا به بیماری های قلبی، دیابت و سکته مغزی را افزایش می دهد.

آپنه خواب

این حالت باعث دوره های قطع تنفس در طول شب می شود و معمولا باعث بیدار شدن شما می شود.

آپنه خواب در خانم هایی که اضافه وزن دارند بیشتر دیده می شود، به خصوص اگر سندروم تخمدان پلی کیستیک نیز داشته باشند. خطر ابتلا به آپنه خواب در زنان چاق مبتلا به PCOS، پنج تا ده برابر بیشتر از افراد فاقد PCOS است.

سرطان آندومتر

لایه ضخیم رحم ناشی از عدم تخمک گذاری، می تواند خطر ابتلا به سرطان آندومتر را افزایش دهد.

افسردگی

هم تغییرات هورمونی و هم علائمی مانند رشد موهای ناخواسته می توانند بر احساسات شما تأثیر منفی بگذارند. بسیاری از افراد مبتلا به PCOS در نهایت دچار افسردگی و اضطراب می شوند.

تشخیص سندروم تخمدان پلی کیستیک

پزشکان به طور معمول PCOS را در زنانی که حداقل دو مورد از این سه علامت را دارند تشخیص می دهند :

• سطح بالای آندروژن
• چرخه های نامنظم قاعدگی
• وجود کیست های متعدد در تخمدان ها

پزشک باید از شما سؤال کند که آیا علائمی مانند آکنه، رشد موهای صورت و بدن و افزایش وزن داشتید یا خیر.

معاینه لگن می تواند برای بررسی مشکلات تخمدان ها یا سایر قسمت های دستگاه تناسلی شما انجام شود. در طی این آزمایش، پزشک انگشت خود را وارد مهبل شما می کند و هرگونه رشد تخمدان یا رحم را بررسی می کند.

آزمایش خون میزان هورمون های مردانه را بررسی می کند. همچنین ممکن است آزمایش خون برای بررسی میزان کلسترول، انسولین و تری گلیسیرید نیز انجام شود تا خطر ابتلا به بیماری های مختلف ارزیابی شود.

سونوگرافی از امواج صوتی استفاده می کند تا وجود فولیکول های غیر طبیعی و سایر مشکلات تخمدان ها و رحم را بررسی کند.

سندروم تخمدان پلی کیستیک و بارداری 

سندروم تخمدان پلی کیستیک چرخه عادت ماهانه را قطع و بارداری را سخت تر می کند. بین ۷۰ تا ۸۰ درصد از زنان مبتلا به PCOS دارای مشکلات باروری هستند.

زنانی که دارای PCOS هستند دو برابر بیشتر از زنان فاقد این وضعیت، زایمان زودرس دارند. آنها همچنین در معرض خطر سقط جنین، فشار خون بالا و دیابت حاملگی قرار دارند.

با این حال، زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک می توانند با استفاده از روش های درمان ناباروری که باعث بهبود تخمک گذاری می شوند، باردار می شوند. کاهش وزن و کاهش قند خون می تواند شانس بارداری را افزایش دهد.

درمان سندروم تخمدان پلی کیستیک

درمان PCOS معمولاً با تغییر در سبک زندگی مانند کاهش وزن، رژیم و ورزش شروع می شود.

کاهش فقط ۵ تا ۱۰ درصد از وزن بدن می تواند به تنظیم چرخه قاعدگی و بهبود علائم PCOS کمک کند.

هر رژیم غذایی که به کاهش وزن کمک کند قابل قبول است. با این حال، برخی از رژیم های غذایی ممکن است مزیت هایی نسبت به سایرین داشته باشد. برای کاهش وزن ایده آل و بدون عارضه، می توانید از برنامه رژیم غذایی آنلاین کافه پزشکی استفاده کنید.

مطالعات انجام شده نشان داده اند که رژیم های کم کربوهیدرات برای کاهش وزن و کاهش سطح انسولین مؤثر است. رژیم غذایی با شاخص گلایسمی پایین (GI کم) که بیشتر کربوهیدرات ها را از میوه ها، سبزیجات و غلات کامل دریافت می کند، بهتر از یک رژیم معمولی کاهش وزن به تنظیم چرخه قاعدگی کمک می کند.

چند مطالعه نشان داده اند که ۳۰ دقیقه ورزش با شدت متوسط ​​حداقل سه روز در هفته می تواند به زنان مبتلا به PCOS در کاهش وزن کمک کند. ورزش در ترکیب با یک رژیم غذایی سالم، تاثیر خیلی بیشتری دارد. رژیم غذایی به علاوه ورزش به شما کمک می کند وزن بیشتری کم کنید.

شواهدی وجود دارد که طب سوزنی می تواند در بهبود PCOS کمک کند اما تحقیقات بیشتری لازم است.

قرص های ضد بارداری و سایر داروها می توانند به تنظیم چرخه قاعدگی و درمان علائم PCOS مانند رشد مو و آکنه کمک کنند.

کنترل بارداری

مصرف روزانه مکمل های استروژن و پروژسترون می تواند تعادل طبیعی هورمون را بازگرداند، تخمک گذاری را تنظیم کند، علائمی مانند رشد بیش از حد مو را کاهش دهد و از سرطان آندومتر محافظت کند. این هورمون ها به صورت قرص یا پچ پوستی وجود دارند.

متفورمین

متفورمین دارویی است که برای درمان دیابت نوع ۲ استفاده می شود. همچنین با بهبود سطح انسولین، PCOS را درمان می کند.

یک مطالعه نشان داد که مصرف متفورمین در حین ایجاد تغییر در رژیم غذایی و ورزش باعث کاهش وزن و قند خون می شود و سیکل طبیعی قاعدگی را بهتر از تغییر در رژیم و ورزش به تنهایی، بازیابی می کند.

کلومیفن

کلومیفن یک داروی باروری است که می تواند به زنان مبتلا به PCOS کمک کند. با این حال، خطر دوقلو شدن را افزایش می دهد.

داروهای رفع موهای ناخواسته

چند روش درمانی می تواند به خلاص شدن از شر موهای ناخواسته یا جلوگیری از رشد آن کمک کند. کرم افلورنیتین یک داروی بدون نسخه است که رشد مو را کند می کند. لیزر موهای زائد و الکترولیز نیز می تواند کمک کننده باشد.

عمل جراحی

جراحی می تواند گزینه ای برای بهبود باروری باشد. جراحی حفاری تخمدان روشی است که باعث می شود سوراخ های ریز در تخمدان با لیزر یا سوزن گرم شده نازک برای بازگرداندن روند تخمک گذاری طبیعی ایجاد شود.

منبع : healthline.com | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی