آنمی آپلاستیک ؛ عدم کفایت تولید سلول های خونی در مغز استخوان | کافه پزشکی
آنمی آپلاستیک نوعی کم خونی نادر اما قابل درمان است که در آن سلول های بنیادی خون ساز (HSC) مغز استخوان شما، ساختن سلول های خونی جدید را متوقف می کنند. گاهی اوقات فقط تولید یک نوع سلول متوقف می شود اما در اغلب موارد تولید تمام سه نوع سلول خونی یعنی گلبول قرمز، گلبول سفید و پلاکت ها متوقف می شود.
این نوع آنمی می تواند به آرامی توسعه پیدا کند یا به طور ناگهانی رخ دهد. اگر تعداد سلول های خونی شما کم باشد، زندگی شما با تهدید جدی رو به رو است. همراه کافه پزشکی باشید.
آنچه در این پست کافه پزشکی خواهید دید
چه کسی به آنمی آپلاستیک مبتلا می شود؟
هر کسی می تواند به کم خونی آپلاستیک مبتلا شود اما احتمال بیشتری برای اواخر دوران نوجوانی و اوایل دهه دوم زندگی وجود دارد. مردان و زنان شانس برابری برای ابتلا به آن دارند و در کشورهای در حال توسعه رایج است.
انواع آنمی آپلاستیک
دو نوع متفاوت آنمی آپلاستیک وجود دارد :
- آنمی آپلاستیک اکتسابی
- آنمی آپلاستیک ارثی
پزشک بررسی می کند که کدام یک را دارید.
آنمی آپلاستیک ارثی به علت نقص های ژنی ایجاد می شود و بیشتر در کودکان و نوجوانان شایع است. اگر این نوع را داشته باشید، احتمال ابتلا به لوسمی و سرطان های دیگر وجود دارد پس باید به طور مرتب تحت بررسی متخصص قرار بگیرید.
آنمی آپلاستیک اکتسابی در بزرگسالان شایع تر است. محققان بر این باورند که احتمالاتی باعث ایجاد مشکلات در سیستم ایمنی بدن می شود. احتمالات عبارتند از:
- ویروس ها مانند اپستین بار
- بعضی از داروها
- مواد سمی شیمیایی
- درمان رادیوتراپی یا شیمی درمانی برای سرطان
علائم آنمی آپلاستیک
هر کدام از سلول های خونی نقش و عملکرد متفاوتی دارند.
- گلبول های قرمز (RBC) اکسیژن را در خون حمل می کنند.
- گلبول های سفید (WBC) با عوامل بیگانه و عفونت ها مبارزه می کند.
- پلاکت ها (PLT) از خونریزی جلوگیری می کنند.
علائم در شما بستگی به نوع کمبود سلول خونی شما دارد، اما ممکن است در برخی افراد هر سه سلول خونی کم باشد (پان سایتوپنی Pancytopenia). علائم رایج برای هر نوع از کمبود عبارتند از :
کمبود تعداد گلبول های قرمز :
- خستگی
- تنگی نفس
- سرماخوردگی
- پوست رنگ پریده
- سردرد
- درد قفسه سینه
- ضربان قلب نامنظم
کمبود تعداد گلبول های سفید :
- عفونت
- تب
کمبود تعداد پلاکت ها :
- کبودی و خونریزی آسان
- خونریزی مداوم بینی
اگر شما هر کدام از این علائم را دارید، پزشک ممکن است آزمایشی تحت عنوان نام شمارش کامل خون یا CBC تجویز کند و همچنین می تواند از مغز استخوان شما برای بررسی این اختلال نمونه برداری کند.
درمان آنمی آپلاستیک
اگر پزشک شما می تواند علت آنمی آپلاستیک را تشخیص دهد، وضعیت ممکن است قابل رفع شدن باشد اما پزشکان به ندرت می توانند علت دقیق را مشخص کنند.
اگر آنمی شما شدید نیست، ممکن است تا زمانی که تعداد سلول های خونی شما از سطح معینی پایین تر قرار نگیرد، به درمان نیاز نداشته باشید. اگر این اتفاق رخ داد، پزشک ممکن است هورمون ها یا داروهایی تجویز کند تا مغز استخوان شما سلول های بیشتری را تولید کند. پزشک همچنین ممکن است داروهای آنتی بیوتیک و ضد قارچ را برای مبارزه با عفونت پیشنهاد کند.
اکثر افراد مبتلا به آنمی آپلاستیک، در برخی موارد نیاز به دریافت خون دارند.
اگر شمارش سلولهای خونی شما بسیار کم باشد، پزشک ممکن است پیوند مغز استخوان (BMT) یا پیوند سلول بنیادی (SCT) را پیشنهاد کند تا توانایی بدن شما برای تولید سلول های خونی افزایش دهد. شما به یک اهدا کننده نیاز دارید که HLA Typing او با شما سازگار باشد. این روش در برخی اوقات می تواند آنمی آپلاستیک را درمان کند، اما در بیماران جوان تر و پیوند از اهدا کننده نزدیک، این روش موفق تر است.
اگر پیوند برای شما گزینه انتخابی نیست، پزشک ممکن است داروهایی را تجویز کند تا بدن شما، حمله به مغز استخوان را متوقف کند.
هر دو درمان دارای خطرات جدی هستند، بنابراین با پزشک خود صحبت کنید.
زندگی با آنمی آپلاستیک
اگر این اختلال را دارید:
- برای جلوگیری از آسیب و خونریزی، از ورزش های تماسی خودداری کنید.
- دست های خود را به طور مرتب بشویید.
- واکسن آنفلوآنزا را سالانه دریافت کنید.
- تا آنجا که می توانید از اجتماع دوری کنید.
- قبل از رفتن به ارتفاع های بالا که اکسیژن کمتری دارد، با پزشک خود مشورت کنید. اگر برای اولین بار این کار را انجام دهید، ممکن به انتقال خون نیاز پیدا کنید.
منبع : webmd.com | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی