بیماری برونشیولیت یا التهاب نایژک ؛ علائم، علل و درمان | کافه پزشکی
برونشیولیت یک بیماری التهابی تنفسی است که در آن یک نوع ویروس، کوچک ترین بخش عبور هوا در ریه ها (نایژک ها) را درگیر می کند. کار برونشیول ها کنترل جریان هوا به ریه های شما است. وقتی برونشیول ها آلوده شوند یا آسیب ببینند، دچار ورم می شوند و رسیدن جریان اکسیژن به ریه ها محدود می شود. اگرچه این بیماری در دوران کودکی شایع است اما می تواند در بزرگسالی نیز ایجاد شود. همراه کافه پزشکی باشید
آنچه در این پست کافه پزشکی خواهید دید
انواع برونشیولیت
دو نوع اصلی التهاب نایژک وجود دارد:
برونشیولیت ویروسی در نوزادان ظاهر می شود. بیشتر موارد برونشیولیت ویروسی به دلیل ویروس سین سیشیال تنفسی (RSV) است. شیوع ویروسی در هر زمستان رخ می دهد و کودکان زیر ۱ سال را مبتلا می کند.
برونشیولیت انسدادی یک بیماری نادر و خطرناک است که در بزرگسالان مشاهده می شود. این بیماری باعث ایجاد زخم در برونشیول ها می شود و باعث ایجاد انسداد راه هوایی می شود که قابل برگشت نیست.
علائم برونشیولیت
هر دو نوع ویروسی و انسدادی علائم و نشانه های مشابهی دارند:
- تنگی نفس
- خس خس
- ظاهر کبودی پوست ناشی از کمبود اکسیژن
- خستگی
- باز تر شدن سوراخ بینی (در نوزادان)
- تنفس سریع
- سرفه کردن
پس از قرار گرفتن در معرض برخی مواد شیمیایی، علائم برونشیولیت انسدادی می تواند طی دو هفته تا یک ماه ظاهر شود. ایجاد علائم عفونت ریه ممکن است چندین ماه تا چند سال طول بکشد.
علل برونشیولیت
دلایل مختلفی برای نوع ویروسی و نوع انسدادی وجود دارد.
علل برونشیولیت ویروسی
ویروس هایی که وارد دستگاه تنفسی می شوند و آن را آلوده می کنند عامل برونشیولیت ویروسی هستند. ویروس ها ارگانیسم های میکروسکوپی هستند که می توانند به سرعت تولید مثل کنند و سیستم ایمنی بدن را به چالش بکشند. موارد زیر انواع متداول عفونت های ویروسی است که می تواند باعث التهاب نایژک ها شود:
ویروس سین سیشیال تنفسی (RSV)
RSV شایع ترین علت این بیماری است. RSV معمولاً کودکان را در سن ۲ سالگی درگیر می کند اما بیشتر در نوزادان زیر ۱ سال مشاهده می شود. این عفونت ویروسی مسری و خطرناک باعث ایجاد التهاب، مخاط و ورم مجاری هوایی می شود.
آدنوویروس
این ویروس ها غشاهای مخاطی را هدف قرار می دهند. آنها در حدود ۱۰ درصد از عفونت های حاد دستگاه تنفسی در کودکان را ایجاد می کنند.
ویروس های آنفولانزا
این ویروس ها باعث التهاب ریه ها، بینی و گلو می شوند. آنفولانزا هم بزرگسالان و هم کودکان را تحت تأثیر قرار می دهد؛ به ویژه کودکانی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند.
علل برونشیولیت انسدادی
این وضعیت نادر گاهی بدون دلیل مشخصی رخ می دهد. در صورت عدم درمان، موارد شدید می تواند منجر به مرگ شود. چند دلیل شناسایی شده شامل موارد زیر هستند:
- مواد شیمیایی مانند آمونیاک، سفید کننده و کلر
- عفونت های تنفسی
- واکنش های جانبی به دارو ها
چه کسی در معرض خطر برونشیولیت است؟
برونشیولیت ویروسی کودکان تا سن ۲ سال را مبتلا می کند اما به طور کلی در نوزادان ۳ تا ۹ ماهه مشاهده می شود. چند عامل خطر برونشیولیت ویروسی در نوزادان و کودکان خردسال عبارتند از:
- عدم مصرف شیر مادر
- تولد زودتر از حد موعد و یا تولد همراه با بیماری قلبی یا ریوی
- سیستم ایمنی ضعیف
- قرار داشتن در معرض دود سیگار
- قرار گرفتن در مکان های شلوغی که امکان وجود ویروس وجود دارد مانند مراکز مراقبت روزانه
عوامل خطر برونشیولیت انسدادی در بزرگسالان عبارتند از:
- شرایط کاری که شما را در معرض مواد شیمیایی خطرناک قرار می دهد
- پیوند مغز استخوان، قلب، ریه یا مغز
- استعمال دخانیات حاوی نیکوتین
- ابتلا به یک بیماری خود ایمنی بافت همبند
تشخیص برونشیولیت
روش های مختلفی برای تشخیص هر دو نوع التهاب نایژک وجود دارد. تست های تصویربرداری از جمله اشعه X قفسه سینه، به پزشکان کمک می کند تا این وضعیت را تشخیص دهند. ابزاری رایج که برای بزرگسالان استفاده می شود اسپیرومتری است؛ این ابزار اندازه گیری، جریان و سرعت هوای ورودی به ریه های شما را بررسی می کند. آنالیز گاز های خون شریانی (ABG) برای هر دو نوع ویروسی و انسدادی، میزان اکسیژن و دی اکسید کربن در خون شما را اندازه گیری می کند.
آنالیز و کشت نمونه هایی از مخاط یا ترشحات بینی می تواند به پزشک شما در تشخیص نوع ویروس ایجاد کننده عفونت کمک کند. این روش آزمایش در نوزادان و کودکان متداول است.
درمان برونشیولیت
نوع ویروسی نسبت به نوع انسدادی نیاز به درمان های مختلفی دارد.
درمان برونشیولیت ویروسی
بسیاری از موارد ویروسی خفیف بوده و بدون درمان رفع می شوند. برای موارد شدیدتر در نوزادان، ممکن است بستری شدن در بیمارستان ضروری باشد. بیمارستان می تواند اکسیژن، نبولایزر و مایعات داخل وریدی را برای فرد فراهم کند. داروهای آنتی بیوتیکی علیه ویروس ها کار نمی کنند اما برخی از داروهای دیگر می توانند به باز شدن مجاری هوایی کودک شما کمک کنند.
درمان برونشیولیت انسدادی
هیچ درمانی برای نوع انسدادی وجود ندارد. کورتیکواستروئیدها می توانند به پاکسازی مخاط ریه ها، کاهش التهاب و باز کردن راه های هوایی کمک کنند. برای تنظیم سیستم ایمنی ممکن است شما به اکسیژن درمانی و استفاده از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی نیاز داشته باشید. تمرینات تنفس و کاهش استرس می تواند به سهولت در تنفس کمک کند. در موارد شدید ممکن است پیوند ریه بهترین گزینه باشد.
مراقبت در منزل
بازیابی از هر دو شرایط نیاز به استراحت و افزایش مصرف مایعات دارد. نگه داشتن هوای خانه عاری از دود و مواد شیمیایی بسیار مهم است. مرطوب کننده برای مرطوب نگه داشتن هوا نیز ممکن است کمک کند.
چشم انداز بلند مدت برونشیولیت
کودکان و نوزادان مبتلا به نوع ویروسی معمولا با درمان سریع و مناسب در عرض یک هفته بهبود می یابند. بهبودی بیمار مبتلا به نوع انسدادی بستگی به زمان تشخیص و شدت بیماری دارد.
منبع : healthline.com | ترجمه اختصاصی کافه پزشکی